Διακρατικές περιβαλλοντικές συμφωνίες και διαχείριση κοινόχρηστων φυσικών πόρων

Abstract

Η παρούσα εργασία αναλύει μεθόδους κατανομής αλιευτικών δικαιωμάτων μεταξύ κρατών υπό όρους δικαιοσύνης και ισότητας. Τα κράτη προκειμένου να έχουν δικαιώματα αλίευσης κοινών αποθεμάτων υποχρεούνται να είναι μέλη αντίστοιχων Περιφερειακών Οργανώσεων Διαχείρισης Αλιείας (ΠΟΔΑ). Ως μέλη των ΠΟΔΑ τα κράτη συμμετέχουν σε διαπραγματεύσεις που αφορούν μεταξύ άλλων στον καθορισμό της ποσότητας των συνολικά επιτρεπόμενων αλιευμάτων και στην κατανομή αυτής μεταξύ τους. Η εργασία επικεντρώνεται στο δεύτερο αντικείμενο προς διαπραγμάτευση, αυτό δηλαδή της κατανομής. Συγκεκριμένα η κατανομή με όρους δικαιοσύνης και ισότητας καθώς και η παρουσίαση διαφορετικών θεωρητικών προσεγγίσεων για την επίτευξη του στόχου αυτού αποτελούν τα βασικά αντικείμενα έρευνας. Η ανάλυση πραγματοποιείται σε δύο στάδια Στο πρώτο και βασικό στάδιο εξετάζεται η κατανομή δικαιωμάτων μεταξύ της Ε.Ε. και των τρίτων χωρών της Μεσογείου. Στο στάδιο αυτό συγκεκριμένα, δέκα κανόνες κατανομής, εκ των οποίων έξι υιοθετούνται από τα προβλήματα χρεοκοπίας, δύο από τα κριτήρια ισότητα και δύο κανόνες ad hoc, αναλύονται, εφαρμόζονται και αξιολογούνται με τρεις διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις. Οι θεωρητικές προσεγγίσεις είναι η Θεωρία των Παιγνίων και συγκεκριμένα η Θεωρία της Διαπραγμάτευσης, η Θεωρία Κοινωνικής Επιλογής και τέλος η Θεωρία της Δικαιοσύνης. Κύριο ζητούμενο είναι ο προσδιορισμός του κανόνα που προκρίνεται περισσότερο σύμφωνα και με τις τρεις αυτές προσεγγίσεις. Η ανάλυση καταδεικνύει ότι ανάλογα με τη θεωρητική προσέγγιση προκρίνεται διαφορετικός κανόνας κατανομής ως καταλληλότερος. Στο δεύτερο στάδιο εξετάζεται η κατανομή δικαιωμάτων μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. Στο στάδιο αυτό εφαρμόζεται ένας επιπλέον κανόνας κατανομής που στοχεύει στη σύνδεση ανεξάρτητων μεταξύ τους πολιτικών της Ε.Ε. για την προστασία του θαλάσσιου μεσογειακού χώρου. Ως περίπτωση μελέτης επιλέγεται το αλιευτικό απόθεμα του ξιφία της Μεσογείου. Το συγκεκριμένο είδος αν και είναι ένα άκρως μεταναστευτικό, αλιεύεται κατά κύριο λόγο από χώρες που συνορεύουν με τη Μεσόγειο θάλασσα και η διαχείρισή του είναι αρμοδιότητα της ΠΟΔΑ ICCAT.

The states in order to have access in the fishery of common stocks are required to become members of the corresponding Regional Fishery Management Organizations (RFMOs). As member states of an RFMO are participating in negotiations regarding among others the quantity of Total Allowable Catch (TAC) and the allocation of TAC between the interested parties. The thesis focuses on the second issue of the bargaining process. Specifically, methods’ concerning the initial allocation of fishing quotas among nations under the frame of equity and fairness and the presentation of different theoretical approaches for the realization of this purpose are the main tasks of the thesis. The first stage of the analysis, the main stage of the analysis is focused on the initial allocation of TAC among the member-states of an RFMO. For this purpose ten different allocation rules, six stemming from the bankruptcy problems, two based on equity criteria and two ad-hoc rules are applied and evaluated under the spectrum of three different theoretical approaches. The different theoretical approaches are the Game Theory and specifically the Bargaining Theory, the Social Choice theory and finally the theories of Fairness and Equity. The results obtained show that the appropriate allocation rule differs according to chosen the theoretical approach. In the second stage, the allocation of quotas among the member states of E.U. is examined. Main target is the development of an allocation rule that connects to different policies of the Community aiming both on the protection of the Mediterranean basin. For the purposes of the analysis the fishery of swordfish in the Mediterranean Sea is chosen as the case study. The species is a highly migratory species, fished mainly from the countries boarding the Mediterranean basin and its management is under the authorization of ICCAT.