Εφαρμογή και ερμηνεία ενός κοινωνικού δείκτη έλλειψης, σπανιότητας νερού (Social Water Stress Index, SWSI), στους Νομούς της Ελλάδος

Abstract

Λόγω του ότι η διαθέσιμη ποσότητα του νερού όλο και μειώνεται, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να αναπτυχθούν συγκρούσεις, τόσο σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, όσο και σε παγκόσμιο. Το φαινόμενο αυτό θα είναι πιο έντονο κυρίως μεταξύ περιοχών που μοιράζονται κοινές πηγές νερού. Για να προσδιοριστεί η προσαρμοστικότητα μιας περιοχής, εισήχθη μια νέα έννοια, αυτή της «κοινωνικής έλλειψης πόρων» (Social Resource Scarcity), η οποία μετριέται με το δείκτη της κοινωνικής έλλειψης νερού, Social Resource Water Stress/ Scarcity Index (SWSI). Πρόκειται για έναν δείκτη, ο οποίος προκύπτει από τον συνδυασμό του γνωστού υδρολογικού δείκτη HWSI (Hydrological Water Stress/ Scarcity Index), και του δείκτη της ανθρώπινης ανάπτυξης HDI (Human Development Index), ο οποίος θεωρείται αντιπροσωπευτικός της κοινωνικής προσαρμοστικής ικανότητας. Στην παρούσα εργασία υπολογίστηκε αυτός ο δείκτης (SWSI) για τους 51 νομούς της Ελλάδος, θεωρώντας ότι το εκτιμώμενο υδατικό δυναμικό παραμένει το ίδιο για κάθε έτος και σκοπό έχει να εκτιμηθεί η προσαρμοστική ικανότητα του κάθε νομού. Χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία ως επί το πλείστον από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, και από το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο (Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος) και τα συμπεράσματα απεικονίζονται σε γεωγραφικό χάρτη (GIS). Τα αποτελέσματα, έπειτα από σειρά υπολογισμών, έδειξαν ότι ενώ όλοι οι νομοί της Ελλάδος δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα λειψυδρίας (εκτός οι νομοί της Αττικής και της Θεσσαλονίκης) με βάση τον υπολογισμό του υδρολογικού δείκτη, σε μια ενδεχόμενη μείωση της διαθέσιμης ποσότητας νερού, όλοι οι νομοί της Ελλάδος θα αδυνατίσουν να διαχειριστούν την κατάσταση, με αποτέλεσμα να μην αποκλείονται εντάσεις και συγκρούσεις μεταξύ τους, καθώς επίσης και ερημοποίηση περιοχών.

Due to the fact that the available amount of water has been decreasing, there is a high risk of conflicts to be developed, locally and nationally as well as globally. This specific phenomenon will be more intense mainly between regions that share common sources of water. In order to determine the adaptability of a region, a new concept has been introduced, that of «Social Resource Scarcity», which is measured by the Social Resource Water Stress / Scarcity Index (SWSI). This is an index which results from the combination of the Hydrological Water Stress / Scarcity Index (HWSI) and the Human Development Index (HDI), which is considered to be the most representative index of social adaptability capacity. Within the present study, the index SWSI has been calculated for the 51 prefectures of Greece, taking into consideration that the estimated water potential is the same for each year and aims to assess the adaptability capacity of each district. The data used were mainly from the National Statistical Service of Greece and from the National Technical University (Department of Water Resources and Environment) and the conclusions are illustrated on a geographical map (GIS). The results, after a series of calculations, showed that while all prefectures of Greece do not face water scarcity problems (except the districts of Attica and Thessaloniki) based on the calculation of the hydrological index, in a possible reduction of the available water quantity, all the provinces of Greece will not be able to manage the situation; thus tensions and conflicts between them and desertification of region will not be avoided.