Ορολογική διερεύνηση της ιογενούς διάρροιας των βοοειδών (ΙΔΒ) ή νόσου των βλεννογόνων (ΝΒ) σε αγελάδες γαλακτοπαραγωγής στην Ελλάδα

Abstract

Η Ιογενής Διάρροια των Βοοειδών (Ι.Δ.Β) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ιογενή νοσήματα των βοοειδών και παρουσιάζει παγκόσμια εξάπλωση. Προκαλείται από τον Ιό της Ιογενούς Διάρροιας των Βοοειδών (Bovine Viral Diarrhea Virus, BVDV), που ταξινομείται στο γένος pestivirus, στην οικογένεια Flaviviridae. Η Ι.Δ.Β εκδηλώνεται με συμπτώματα από το πεπτικό, το αναπνευστικό, το ανοσοποιητικό και το αναπαραγωγικό σύστημα των ευαίσθητων ζώων. Η οξεία Ι.Δ.Β συχνά προκαλεί ήπια νόσο που χαρακτηρίζεται από παροδικό πυρετό και λευκοπενία, καθώς και συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα και / ή διάρροια. Η οξεία μόλυνση των εγκύων ζώων μπορεί να προκαλέσει αποβολή, συγγενείς ανωμαλίες, γέννηση θνησιγενών ζώων ή τη γέννηση επίμονα μολυσμένων (persistently infected, PI) μόσχων, που παρουσιάζουν ανοσοανοχή και διασπείρουν τον ιό ισοβίως. Τα επίμονα μολυσμένα ζώα είναι μολυσμένα με μη-κυτταροπαθογόνο (non-cytopathogenic, ncp) στέλεχος BVDV και αν γίνει υπερμόλυνση από κυτταροπαθογόνο (cytopathogenic, cp) στέλεχος BVDV, αντιγονικά όμοιο προς το μη-κυτταροπαθογόνο στέλεχος, εκδηλώνεται η νόσος των βλεννογόνων (Mucosal Disease, MD).

Από προηγούμενη επιζωοτιολογική μελέτη για την ανίχνευση αντιγόνου BVDV, έχει αναφερθεί η παρουσία του ιού και στην Ελλάδα. Έκδηλη είναι η παρουσία του ιού και σε γειτονικές της Ελλάδας χώρες προκαλώντας σημαντικές οικονομικές απώλειες.

Σκοπός της παρούσης έρευνας ήταν η ανίχνευση ειδικών αντισωμάτων κατά του BVDV σε αγελάδες γαλακτοπαραγωγής και η εκτίμηση του ισχύοντα επιπολασμού του νοσήματος στον Ελλαδικό χώρο. Η ανίχνευση των ειδικών αντισωμάτων κατέστη δυνατή με τη χρήση της ανοσοενζυμικής μεθόδου ELISA. Για τους σκοπούς της έρευνας συλλέχθηκαν δείγματα από εκτροφές αγελάδων γαλακτοπαραγωγής στη Μακεδονία, τη Θράκη, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο, τα Επτάνησα και την Αττική.

Συλλέχθηκαν και εξετάστηκαν 460 δείγματα αίματος από τα οποία τα 264 βρέθηκαν θετικά (ύπαρξη αντισωμάτων κατά της μη ειδικής πρωτεΐνης NS3 του BVDV), ποσοστό της τάξης του 57,4%. Θετικά δείγματα εντοπίστηκαν σε 15 από τις 19 συνολικά υπό εξέταση εκτροφές (78,95%), από όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας.

Από το σύνολο των ζώων τα 317 δεν ήταν εμβολιασμένα κατά του BVDV και από αυτά τα 190 ήταν θετικά, ποσοστό ίσο με 59,94%. Από τα 89 ζώα που ήταν εμβολιασμένα κατά του BVDV τα 73 ήταν θετικά, ποσοστό ίσο με 82,02%. Το υψηλό ποσοστό αποδίδεται, είτε στον εμβολιασμό, είτε σε φυσική μόλυνση και δεν μπορεί να διαχωριστεί από τη χρησιμοποιηθείσα μέθοδο.

Παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στο ποσοστό οροθετικότητας μεταξύ των ζώων που γονιμοποιήθηκαν με τεχνητή σπερματέγχυση και αυτών που γονιμοποιήθηκαν με φυσική οχεία, με μεγαλύτερο ποσοστό οροθετικών ζώων στην πρώτη περίπτωση, γεγονός που πιθανότατα οφείλεται στη χρήση μη ελεγμένου σπέρματος για τον BVDV.

Για την ανάλυση των αποτελεσμάτων εφαρμόστηκε η μέθοδος της Ανάλυσης Κύριων Συνιστωσών (Principal Component Analysis, PCA). Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προκύπτει ότι δεν υφίσταται ιδιαίτερη γεωγραφική διάκριση στη μολυσματικότητα της ασθένειας. Παρατηρούνται όμως ομαδοποιήσεις με βάση ποσοτικές παραμέτρους.

Από τα αποτελέσματα είναι εμφανές ότι η μόλυνση από τον BVDV είναι διαδεδομένη στις εκτροφές του Ελλαδικού χώρου, καθώς σε όλες τις περιοχές της δειγματοληψίας εντοπίστηκαν θετικά ζώα. Έως σήμερα, δεν εφαρμόζεται συστηματικό πρόγραμμα ελέγχου και εξάλειψης της νόσου στην Ελλάδα.

Bovine Viral Disease is one of the most important viral diseases of cattle and has a world-wide distribution. It’s caused by the Bovine Viral Diarrhea Virus (BVDV) and is classified to the genus pestivirus within the family Flaviviridae. BVD is emerged with symptoms from the digestive, respiratory, immune and reproductive system of the susceptible animals. Acute BVDV infections frequently cause mild disease characterized by transient fever and leukopenia, with respiratory symptoms and / or diarrhea. Acute infection of pregnant animals can result in abortion, congenital malformations, stillbirth, or generation of immunotolerant persistently infected (PI) calves, which shed the virus throughout their lives. PI animals are infected by a non-cytopathogenic (ncp) virus; when they are superinfected with a cytopathogenic (cp) BVDV antigenically related to the ncp strain, they develop the Mucosal Disease (MD). From former epizootiological survey based on the detection of antigen against BVDV, it has been proven that BVDV is present in Greece. The presence of the virus is also manifested in neighbouring countries, causing significant economic losses. The purpose of this research was to detect the presence of specific antibodies against BVDV in dairy cows in Greece and the estimation of the current prevalence of the disease in the country. The detection of the specific antibodies against BVDV was conducted with the use of ELISA assay. For the purposes of this research, blood samples were collected from dairy herds in Macedonia, Thrace, Thessaly, Epirus, the Ionian Islands and Attiki. Totally, 460 sera were sampled and tested from which 264 were positive (detection of antibodies against non structural protein NS3 BVDV), which equals to 57,4%. Seropositive sera were detected in 15 out of the total 19 dairy farms (78,95%), in all regions of Greece. 317 cows were not vaccinated against BVDV and were found to be 59,94% seropositive. 89 cows were vaccinated against BVDV and were found to be 82,02% seropositive. This high percentage is attributed, either to vaccination, or to natural infection and cannot be estimated in this research. A statistically significant difference– regarding seropositivity- was observed between cows that were artificially inseminated and those that were naturally served, which is probably due to the fact that semen is not tested for BVDV contamination. For the evaluation of the obtained results, Principal Component Analysis (PCA) was applied. It was proven that there is no particular regional distinction in the infectivity of the disease. However, groupings are observed based on quantitative parameters. Consequently, the results of this study clearly demonstrate that BVDV infection is present in a great extent in Greek herds and BVDV circulates in all regions of Greece, as antibodies against it were detected in all sampling areas. Up to date, no systemic control and eradication program against BVDV is applied in Greece.