Επίδραση του υποσιτισμού και υπερσιτισμού στη σύνθεση των λιπαρών οξέων του γάλακτος και το ορμονικό προφίλ γαλακτοπαραγωγών προβάτων

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η μελέτη της επίδρασης του επιπέδου διατροφής (υπό – και υπερ - σιτισμού) στη χημική σύσταση του γάλακτος των προβάτων, στο προφίλ των λιπαρών οξέων (ΛΟ) του πλάσματος του αίματος και του λίπους του γάλακτος των προβάτων, καθώς και στη συγκέντρωση των ορμονών λεπτίνης και ινσουλίνης στο πλάσμα του αίματος των προβάτων. Για τη μελέτη των παραπάνω παραμέτρων διεξήχθη πείραμα με 24 γαλακτοπαραγωγά πρόβατα φυλής Άρτας ηλικίας 3 ετών, 3 μήνες μετά τον τοκετό. Τα πρόβατα χωρίστηκαν σε 3 ισοδύναμες ομάδες με βάση το σωματικό τους βάρος και το ύψος της γαλακτοπαραγωγής τους. Η ομάδα Α (υποσιτισμός) κάλυπτε το 70 % των αναγκών των ζώων σε ενέργεια και ολικές αζωτούχες ουσίες, η ομάδα Β (μάρτυρας) το 100 % των αναγκών και η ομάδα Γ (υπερσιτισμός) το 130 % των αναγκών τους σε ενέργεια και ολικές αζωτούχες ουσίες. Κατά τη διάρκεια της πειραματικής μελέτης χορηγήθηκε το ίδιο σιτηρέσιο και στις 3 ομάδες, αλλά σε διαφορετική ποσότητα στην κάθε ομάδα ώστε να καλύπτεται το 70, 100 και 130% των αναγκών αντίστοιχα. Σε εβδομαδιαία περίπου βάση πραγματοποιήθηκαν ζυγίσεις των ζώων και γαλακτομετρήσεις, βάσει των οποίων γινόταν σταδιακή προσαρμογή της χορηγούμενης ποσότητας τροφής στα προσφερθέντα ποσοστά. Ο σανός μηδικής και το μίγμα συμπυκνωμένων ζωοτροφών, που αποτελούσαν το σιτηρέσιο, ήταν σε αναλογία 50/50 και προέρχονταν από την ίδια παρτίδα καθ’ όλη τη διάρκεια της πειραματικής περιόδου.

Από την ανάλυση των δειγμάτων και την επεξεργασία των αποτελεσμάτων προέκυψε ότι στο λίπος του γάλακτος των προβάτων που υποσιτίζονταν παρουσιάστηκαν χαμηλότερες συγκεντρώσεις στα λιπαρά οξέα C6:0, C8:0, C10:0, C11:0, C12:0, C14:0, VA, LA, LNA σε σχέση με το λίπος του γάλακτος των προβάτων της ομάδας του μάρτυρα και του υπερσιτισμού, ενώ το C18:0 ΛΟ προσδιορίστηκε σε υψηλότερες συγκεντρώσεις στο λίπος του γάλακτος των προβάτων που διατρέφονταν με χαμηλότερο επίπεδο διατροφής σε σχέση με τις ομάδες του μάρτυρα και του υπερσιτισμού. Επίσης, παρατηρήθηκε αυξημένη συγκέντρωση των μακράς αλύσου λιπαρών οξέων (ΜA) και των μονοακόρεστων λιπαρών οξέων (MΟΝA) στα ζώα που υποσιτίζονταν σε σχέση με αυτά που υπερσιτίζονταν. Αντίθετα, τα μικρής (ΜΙΑ) και μεσαίας αλύσου (ΜΕΑ) λιπαρά οξέα παρουσιάστηκαν σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις στα ζώα που υποσιτίζονταν, σε σχέση με τα ζώα του μάρτυρα και αυτά που υπερσιτίζονταν.

Στο πλάσμα του αίματος των προβάτων τα λιπαρά οξέα οξέα C18:0 και C18:1 παρουσίασαν στατιστικώς υψηλότερες συγκεντρώσεις στην ομάδα του υποσιτισμού, ενώ τα λιπαρά οξέα C18:2n6c και C18:3n6 χαμηλότερες στην ίδια ομάδα ζώων σε σχέση με τις ομάδες του μάρτυρα και του υπερσιτισμού.

Σχετικά με τη λεπτίνη και την ινσουλίνη προσδιορίστηκαν υψηλότερες συγκεντρώσεις στην ομάδα του υπερσιτισμού σε σχέση με την ομάδα του μάρτυρα και του υπερσιτισμού και στις δυο περιπτώσεις.

Συμπερασματικά, το επίπεδο διατροφής (υπο- και υπερ- σιτισμός) επηρεάζει το σωματικό βάρος των προβάτων, τη μέση παραγόμενη ποσότητα και χημική σύσταση του γάλακτος των προβάτων, το προφίλ των λιπαρών οξέων του γάλακτος και του πλάσματος του αίματος, καθώς και τη συγκέντρωση της ινσουλίνης και της λεπτίνης στο πλάσμα του αίματος των προβάτων. Επιπρόσθετα, η συγκέντρωση του C18:0 λιπαρού οξέος θα μπορούσε να αποτελέσει έναν καλό δείκτη του επιπέδου διατροφής των προβάτων.

The aim of the present study was to determine the effect of feeding level (under - and over nutrition) on sheep’s milk chemical composition, (LO) the fatty acids profile in blood plasma and in the fat of sheep’s milk, as well as in the concentration of hormones leptin and insulin in the blood plasma. To study the above mentioned parameters an experiment with 24 lactating, Arta breed, 3-year-old, 3-month post partum, ewes was carried out. The sheep were divided into 3 equivalent groups in terms of body weight (BW) and milk yield. Group A (malnutrition) covered 70% of animal‘s requirements for energy and crude protein, group B (control) covered 100% of their daily needs and group C (overfeeding) 130% of their requirements. During the experimental study all groups were fed the same ration, but in different quantities so that they covered 70, 100 and 130% of the needs respectively. Every week the ration of the three groups were adjusted according to their requirements based on the changes recorded on their BW and milk yield. The ration consisted of alfalfa hay and concentrates with a forage/ concentrate ratio = 50/50 from the same lot during the experimental period.

The analysis of the fatty acid profile of sheep’s milk showed that at the underfed animals the concentrations of fatty acids C6:0, C8:0, C10:0, C11:0, C12:0, C14:0, VA, LA, LNA were lower than the control group and the overfeeding group, while the C18:0 FA was determined in higher concentrations in the overfeeding group than in control and overfeeding groups. Higher concentration of long chain fatty acids (LCFA) and monounsaturated fatty acids (MUFA) were observed to the underfed sheep compared to the overfed animals. On the contrary, small (SCFA) and medium (MCFA) chain fatty acids were determined in lower concentrations in the underfed sheep than in the control and overfed ones.

In the blood plasma, the fatty acids C18:0 and C18:1 were determined statistically significant higher concentrations in the group of malnutrition, while the fatty acids C18:2n6c and C18:3n6 were lower at the same group of animals than in the control and at the overfeeding group. Regarding leptin and insulin higher concentrations of both hormones determined at the overfeeding group of animals compared to the control and overfeeding group in both cases.

In conclusion, the level of diet (under and over feeding) influences the body weight of the sheeps, milk yield and chemical composition of the sheep’s milk, the profile of fatty acids in the milk and in the blood plasma, as well as the concentration of insulin and leptin. Moreover, the significant increase of C18:0 fatty acid in the milk fat of the underfed animals could possibly be a good indicator of the feeding level.