Οικονομική ανάλυση μεικτών προβατοτροφικών και αγελαδοτροφικών εκμεταλεύσεων με χρήση μεθοδολογίας μαθηματικού προγραμματισμού.

Abstract

Η παραγωγή φυτικών και ζωικών προϊόντων είναι µια πολύπλοκη επιχειρηµατική δραστηριότητα όπου εµπλέκονται διαδικασίες λήψης αποφάσεων που εξαρτώνται από ένα πλήθος παραγόντων. Κάποιοι παράγοντες, όπως οι κλιµατολογικές συνθήκες, τα χαρακτηριστικά της γης, κλπ, είναι άρρηκτα συνδεδεµένοι µε την εκµετάλλευση και δεν µπορούν να µεταβληθούν ή ελεγχθούν. Άλλοι παράγοντες της εκµετάλλευσης, όπως ο µηχανολογικός εξοπλισµός, το ανθρώπινο δυναµικό, οι έγγειες βελτιώσεις των καλλιεργειών, κλπ, είναι στοιχεία εξίσου σηµαντικά, που όµως µπορούν να µεταβληθούν προκειµένου να επιτευχθεί η µεγαλύτερη δυνατή κερδοφορία. Οι ανωτέρω παράγοντες, καθορίζουν τις επιχειρηµατικές επιλογές της εκµετάλλευσης. Καλύπτουν ένα ευρύ φάσµα εναλλακτικών επιλογών, για τις οποίες πρέπει να ληφθούν αποφάσεις, όπως: το είδος των ζώων που θα εκτραφεί, τα καλλιεργούµενα είδη, η ένταση και η έκταση της ανθρώπινης εργασίας, ο τρόπος και χρόνος εκτέλεσης των εργασιών, οι ανάγκες σε µηχανολογικό εξοπλισµό, κλπ. Η βέλτιστη σχεδίαση των αγροτικών και κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων είναι µια θεµελιώδης δραστηριότητα της επιχειρηµατικής κερδοφορίας, επειδή µπορεί να αυξήσει τα έσοδα µιας δραστηριότητας, µε χαµηλό κόστος. Αναµφίβολα, η χρήση της επιχειρησιακής έρευνας στη διοίκηση γεωργικών και κτηνοτροφικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι περιορισµένη, καθιστώντας τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε διοικητικό επίπεδο, κυρίως εµπειρική. Η τυπική χρήση του γραµµικού προγραµµατισµού (ΓΠ), έχει συνήθως σκοπό τη βελτιστοποίηση (υπό περιορισµούς) ενός ή περισσότερων αντικειµενικών στόχων (συνηθέστερα του ακαθάριστου κέρδους) και αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων κατά την ανάλυση αγροτικών και κτηνοτροφικών συστηµάτων παραγωγής. Τα συστήµατα αυτά είναι ιδιαιτέρως πολύπλοκα, διότι εµπλέκονται σε αυτά βιολογικά, τεχνικά, κοινωνικά και οικονοµικά στοιχεία και πολιτικές. Σκοπός αυτής της µελέτης, ήταν η επίδειξη της βασικής χρήσης και των πλεονεκτηµάτων της χρήσης της µεθοδολογίας του ΓΠ, προκειµένου να αναλυθούν όλες οι δραστηριότητες µιας εκµετάλλευσης, µε την κατασκευή υποδειγµάτων που ενσωµατώνουν τεχνικούς, κοινωνικούς και οικονοµικούς περιορισµούς, κατάρτιση σιτηρεσίων, πολιτικές, τεχνολογικές επιλογές, ευκαιρίες και αντικειµενικούς στόχους του παραγωγού. Η γλώσσα προτυποποίησης που χρησιµοποιήθηκε είναι αυτή του GAMS, ενός λογισµικού πακέτου µαθηµατικού προγραµµατισµού. Η επιλογή αυτού του λογισµικού φαίνεται άριστη, διότι επιτρέπει τη µεγιστοποίηση του κέρδους, βοηθά στη λήψη αποφάσεων και προσφέρει τη δυνατότητα ενσωµάτωσης περιορισµών όπως: οι διαθέσιµες προς καλλιέργεια εκτάσεις ή οι ανάγκες του ζωικού κεφαλαίου. Η δόµηση των υποδειγµάτων αριστοποίησης γίνεται µε τρόπο που αποτρέπει την εξαγωγή εσφαλµένων ή ακραίων αποτελεσµάτων, προκειµένου να αυξηθεί η αξιοπιστία τους. Η έκβαση αυτής της µελέτης υποστηρίζει τη χρήση υποδειγµάτων σε αγροτικές και κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις, καθώς τα θεωρεί εξαιρετικά εργαλεία λήψης αποφάσεων.

Crop & livestock production is a complex enterprise involving many decision-making processes that depend on a host of factors. Some factors, like climatic conditions, land characteristics, etc., are inherent to the farm and cannot be altered or controlled. Other farm properties, like the current structure of the machinery stock and personnel, the irrigation infrastructure in place, etc., are factors possibly to be taken into account. These factors can be modified for the purposes of achieving maximum profitability. The above factors are what constitute the farm’s options. These options cover a wide variety of alternatives on which decisions have to be made, such as the choice of which animals to breed, which crops to grow, which field operations to perform, how and when to complete these operations, using which machinery, etc. Optimized agricultural planning is a fundamental activity in business profitability because it can increase the returns from an operation with low additional costs. Nonetheless, the use of operations research adapted to farm & livestock management in Greece is still limited, resulting in decision-making at management level being primarily empirical. The conventional linear programming (LP) approach which optimizes one (or more) objective(s) (usually gross margin) subject to constraints is the cornerstone for dealing with decision problems in agricultural production systems analysis of a complex livestock system in which biophysical, technical, socio-economic and policy components intervene. The goal of this work is to demonstrate the basic usage and benefits of using a LP tool to analyze the farm activities, by developing models that integrate technical and socioeconomic

constraints, feed formulation, policy making, technology choice, opportunities and farmer’s objectives. The program language used is General Algebraic Modeling System (GAMS, a mathematical programming software combination consisting of a modeling language and linear, non-linear and integer programming algorithms - solvers) as this system is seen to be an excellent tool to allow profit maximization and time schedule optimization of the livestock activities (breeding period, selling age, etc.). This methodology offers the possibility of introducing restrictions, such as the availability of land areas or the requirements of animals. Relations are established among the models to prevent impossible results from being obtained and to increase the credibility of optimization models. The outcome of the study presented support this optimized planning model as being a very useful tool for livestock farm management practices.