Ενόργανη ανάλυση και βιοδραστικότητα εκχυλισμάτων των φυτών δίκταμο (Origanum dictamnus), δεντρολίβανο (Rosmarinus officinalis) και θρούμπι (Satureja hortensis)

Abstract

Κατά την παρασκευή των εκχυλισμάτων, 5 g αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών που είναι ευρέως διαδεδομένα στην μεσογειακή διατροφή και χλωρίδα (δίκταμο, δεντρολίβανο και θρούμπι) εκχυλίστηκαν διαδοχικά με 100 mL πετρελαϊκού αιθέρα, εξανίου και διαιθυλαιθέρα με την χρήση υπερήχων (MHz) σε υδατόλουτρο (20- 210C). Στη συνέχεια εκχυλίστηκαν με 800 mL μεθανόλη σε συνθήκες σκότους. H απομάκρυνση των διαλυτών έγινε αρχικά με συμπυκνωτή κενού μέχρι τον όγκο των 20 mL και εν συνεχεία με ροή αζώτου. Στα εκχυλίσματα προσδιορίστηκαν το ολικό φαινολικό περιεχόμενο (εκφρασμένο σε mg καφεϊκού οξέος / g στερεού εκχυλίσματος και σε mg καφεϊκού οξέος / g ξηρού βάρους) με την μέθοδο Folin-Ciocalteu και η αντιοξειδοτική ικανότητα (εκφρασμένη σε μΜ Trolox και σε IC50) με την μέθοδο του DPPH. Επίσης υπολογίστηκε η γραμμικότητα της σχέσης των αποτελεσμάτων αυτών όπου δεν υπήρξε γραμμική συσχέτιση. Οι τιμές από την μέθοδο Folin-Ciocalteu κυμαίνονται μεταξύ 32 - 540 μg καφεϊκού οξέος / g στερεού εκχυλίσματος και από 1,14 - 51,66 mg καφεϊκού οξέος / g ξηρού βάρους, ενώ από την μέθοδο DPPH από 14,31 - 445,8 μg/ mL και από 4,4 - 42,8 μΜ Trolox. Από τα παραπάνω βρέθηκε ότι μεγαλύτερη αντιοξειδωτική ικανότητα είχε το δεντρολίβανο ενώ την μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε φαινολικά συστατικά την είχε συνολικά σε όλους τους διαλύτες το δίκταμο. Ακολούθως πραγματοποιήθηκε % ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός των συστατικών που παρελήφθησαν με τους διαλύτες πετρελαϊκού αιθέρα και εξάνιο με την τεχνική της αέριας χρωματογραφίας συνδυασμένη με φασματομετρία μαζών και τα κυριότερα συστατικά που βρέθηκαν ήταν η καρβακρόλη στο δίκταμο και θρούμπι και η ευκαλυπτόλη στο δεντρολίβανο για το εκχύλισμα του πετρελαϊκού αιθέρα, ενώ στο εκχύλισμα εξανίου οι κύριες ουσίες ήταν καρβακρόλη για δίκταμο και θρούμπι και βερμπενόνη για το δεντρολίβανο. Επιπλέον πραγματοποιήθηκε % ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός των φαινολικών συστατικών στα εκχυλίσματα διαιθυλαιθέρα και μεθανόλης με την τεχνική της υγρής χρωματογραφίας συνδυασμένης με φασματόμετρο μάζας. Στο εκχύλισμα της μεθανόλης η κυριότερη φαινολική ένωση που βρέθηκε σε όλα τα φυτά ήταν το ροσμαρινικό οξύ, ενώ στο εκχύλισμα του διαιθυλαιθέρα η κυριότερη 8 φαινολική ένωση ήταν η ναρινγενίνη για το θρούμπι, η κιρσιμαριτίνη για το δίκταμο και μια μεθυλο φλαβόνη για το δεντρολίβανο. Τέλος στα εκχυλίσματα εξετάστηκε η αντιμικροβιακή τους ικανότητα ενάντια σε μικροοργανισμούς επιλεγμένων κατηγοριών με την μέθοδο διάχυσης άγαρ-πηγαδιού. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πλειοψηφία των μικροοργανισμών ήταν περισσότερο ευαίσθητη στον πετρελαϊκό αιθέρα και μετά στον διαιθυλαιθέρα λόγω της αντιμικροβιακής ιδιότητας που παρουσιάζουν τα επιμέρους κυριότερα συστατικά αυτών των εκχυλισμάτων.

During the experimental processing, 5g of aromatic and medicinal herbs widely known in the Mediterranean flaura and used in diet (dittany, rosemary and savory) were steeped sequentially in 100 mL petroleum ether, hexanium and diethylether wiyh the use of ultra sound (35MHz). At the next stage the samples were steeped in 800 mL methanol in conditions of absence of light. The solvent removal was firstly performed by vacuum evaporator until the volume of 20 mL and secondly with nitrogen flow. For the extracts it was determined the total phenolic content (in terms of mg caffeic / g solid extract and of mg caffeic acid / g dry weigth) using a Folin-Ciocalteu assay and also the antioxidant activity (in term of ιΜ Trolox and IC ) by DPPH assays. Moreover it was estimated the linearity correlation of those results where no correlation was proved between those methods afterall. The total phenolic content was fluctuated between 0,03-0,54 mg caffeic acid / g solid extract and between 1,14-51,66 mg caffeic acid / g dry weigth while antioxidant activity using the DPPH assay was fluctuated between 14,31-445,8 ιg / mL and 4,4-42,8 ιΜ Trolox. From the above was found that the highest antioxidant capacity was in rosemary, while the highest phenolic content was in dittany in all solvents totally.

50 Afterwards the % qualitative and quantitative assignment of volatite compound of infusions was found using gas chromatography with mass spectrometry detector (GCMS),

and the major volatile constituents were found, were carvacrol for dittany and savory and eucalyptol for rosemary for the infusions of petroleum ether and as for the hexanium infusions, carvacrol was also the major constituent for dittany and savory but in rosemary the major one was verbenone. Additionally the % qualitative and quantitative assignment of phenolic compounds of diethylether and methanol infusions was found using liquid chromatography with mass spectrometry detector. The results showed that in methanol infusions the main phenolic compound in all plant samples was the rosmarinic acid, while in diethylether infusions the main phenolic compound was naringenin for savory, circimaritin for dittany and a methyl flavone for rosemary. Finally the infusions were submitted in antibacterial activity test against selected microorganism categories with the agar-well infusion assay. The results showed that the majority of the microorganisms was more sensitive to petroleum ether infusions, followed by diethylether because of their individual components antibacterial activity.