Αξιολόγηση διατροφικής πρόσληψης και πρόσληψης υγρών σε δείγμα ελληνικού πληθυσμού

Abstract

Το νερό, είναι απαραίτητο για την διατήρηση της ζωής του ανθρώπου, συμμετέχοντας σε πολλές φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού και αποτελώντας έτσι, ένα από τα σπουδαιότερα θρεπτικά συστατικά. Προκειμένου να μην διαταραχθεί η υδατική ισορροπία του οργανισμού και το άτομο οδηγηθεί σε αφυδάτωση, οι απαιτήσεις του ατόμου σε νερό καλύπτονται από πρόσληψη νερού που προέρχεται από στερεά και υγρά τρόφιμα. Η πρόσληψη νερού από όλες τις πηγές δεν έχει διερευνηθεί στον ελληνικό πληθυσμό. Σκοπός: Σκοπός της εργασίας είναι η αξιολόγηση της διατροφικής πρόσληψης σε δείγμα ελληνικού πληθυσμού με τη μέθοδο της επταήμερης καταγραφής. Συγκεκριμένα θα μελετηθεί η διατροφική πρόσληψη συνολικά και ειδικότερα η πρόσληψη υγρών, ενέργειας, μακροθρεπτικών και μικροθρεπτικών συστατικών. Διαφορές με βάση το φύλο και τον δείκτη μάζας σώματος θα προσδιοριστούν. Μεθοδολογία: Η μελέτη πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο Ιούνιος-Αύγουστος 2013. Εθελοντές, 59 στο σύνολο (20 άνδρες και 39 γυναίκες), δήλωσαν συμμετοχή στη μελέτη. Οι εθελοντές επί επτά ημέρες ακολούθησαν το συνηθισμένο τους πρόγραμμα, συμπληρώνοντας παράλληλα ένα επταήμερο ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων και υγρών (αναγράφουν το είδος της τροφής ή του υγρού, την καταναλισκόμενη ποσότητα, και τον τρόπο μαγειρέματος). Επιπροσθέτως, συμπλήρωσαν ένα ημερολόγιο καταγραφής της φυσικής δραστηριότητας, αναγράφοντας τον χρόνο (λεπτά ανά ημέρα) διαφόρων δραστηριοτήτων και ένα επταήμερο ημερολόγιο καταγραφής της συλλογής των ούρων. Επίσης συνέλεξαν ούρα επί επτά ημέρες, τα οποία αναλύθηκαν για σειρά δεικτών ενυδάτωσης. Το ημερολόγιο καταγραφής των τροφίμων και των υγρών αναλύθηκε στο πρόγραμμα ανάλυσης τροφίμων Diet Analysis 6, ενώ η στατιστική επεξεργασία στο πρόγραμμα SPSS 20.0 και Microsoft Excel. Αποτελέσματα: Από τη στατιστική ανάλυση της μελέτης προέκυψε ότι ο μέσος όρος ηλικίας του δείγματος ήταν 38,32 ± 11,76 ετών, του βάρους ήταν 72,87 ± 17,97 kg, και του ύψους 1,68 ± 0,09 m. Αναφορικά με την διατροφική πρόσληψη, η μέση ενέργεια ήταν 1773,36 ± 546,16 kcal, ενώ η μέση ενέργεια από τα ροφήματα ήταν 205,88 ± 123,76 kcal. Η μέση ποσότητα πρόσληψης νερού ήταν 2602,00 ± 831,20 ml, ενώ η μέση ποσότητα του νερού από τα ροφήματα ήταν 688,04 ± 309,07 ml. Η μέση πρόσληψη υδατανθράκων ανέρχεται στα 197,39 ± 62,63 γρ., των πρωτεϊνών στα 68,94 ± 21,31 γρ., των λιπών στα 77,17 ± 27,69 γρ., και του αλκοόλ στα 7,52 ± 8,81 γρ. Αναφορικά με τους ουροποιητικούς δείκτες, ο μέσος όρος της ωσμωτικότητας ήταν 665,03 ± 220,75 mOsm/kg, του ειδικού βάρους ήταν 1,02 ± 0,01 και του όγκου ήταν 1,25 ± 0,47 L. Επιπλέον, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών για όλες τις υπό εξέταση μεταβλητές, εκτός της ποσότητας του νερού από τα ροφήματα και του αλκοόλ, του λόγου νερού προς ενέργειας και του όγκου των ούρων. Αντιθέτως στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των ελλειποβαρών, κανονικού βάρους, υπέρβαρων και παχύσαρκων εντοπίζεται μόνο στον λόγο νερού προς ενέργεια. Η πρόσληψη ενέργειας από ροφήματα, πρωτεϊνών και αλκοόλ διέφερε επίσης στατιστικά σημαντικά για το σύνολο του δείγματος μεταξύ των ημερών της εβδομάδας, ενώ η σύγκριση μεταξύ Δευτέρας έως Πέμπτη και Παρασκευή έως Κυριακή έδειξε επιπλέον στατιστικά σημαντική διαφορά στην πρόσληψη ενέργειας, νερού από ροφήματα. Ο συντελεστής του Pearson έδειξε στατιστικά ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της ωσμωτικότητας των ούρων και του ειδικού βάρους, και σε λιγότερο βαθμό συσχετίζονταν ο όγκος με τις δυο αυτές μεταβλητές. Συμπεράσματα: Η παρούσα εργασία έδειξε ότι εντοπίστηκαν διαφορές αναφορικά με την πρόσληψη ενέργειας, νερού (πλην του νερού από τα ροφήματα) και μακροθρεπτικών συστατικών (πλην του αλκοόλ) μεταξύ των ανδρών και των γυναικών, με τους άνδρες να καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες. Ωστόσο, μεταξύ των ελλειποβαρών, κανονικού βάρους, υπέρβαρων και παχύσαρκων παρατηρήθηκε διαφορά μόνο στο λόγο νερού προς ενέργειας, και αυτό οφείλεται ενδεχομένως, στην υποκαταγραφή των εθελοντών. Αναφορικά με την σύγκριση των ημερών μεταξύ τους δεν παρατηρήθηκαν ιδιαίτερες διαφορές όπως εντοπίστηκαν στην σύγκριση της Δευτ. – Πεμ. και Παρ. – Κυρ. και αυτό γιατί οι διατροφικές συνήθειες των εθελοντών μεταβάλλονται ελαφρώς προς το τέλος της εβδομάδας. Οι εθελοντές κατανάλωναν σε μεγαλύτερο ποσοστό νερό βρύσης, καφέ, γάλα και αλκοολούχα ποτά, συσκευασμένους χυμούς. Επίσης τις πρώτες πρωινές ώρες κατανάλωναν κυρίως νερό βρύσης, καφέ, γάλα και συσκευασμένους χυμούς, τις απογευματινές ώρες καφέ και τις βραδινές αλκοόλ (κατά κύριο λόγο το Σαββατοκύριακο). Η κατανάλωση των υπόλοιπων ροφημάτων κυμαινόταν περίπου στα ίδια επίπεδα. Τα ροφήματα συνεισέφεραν κατά 11,61% συνολική πρόσληψη θερμίδων με κύριους εκφραστές τα αλκοολούχα ποτά, τον καφέ, το γάλα και τους συσκευασμένους χυμούς. Τέλος, με βάση τους ουροποιητικούς δείκτες το σύνολο του δείγματός, όπως επίσης και οι άνδρες και οι γυναίκες βρέθηκαν ενυδατωμένοι πράγμα που συμφωνούσε και με τις οδηγίες του EFSA για την κατανάλωση νερού σε ποσότητες 2,5 L και 2 L ημερησίως για τους άνδρες και τις γυναίκες.

Background: Water is essential for the preservation of human life, participating in many physiological operations of the body and constituting thus, one of the most important nutrients. In order not to disturb the water balance of the body and the person led to dehydration, the requirements of individual in water are covered by water intake from solid and liquid foods. The water intake from all sources has not been investigated in the Greek population. Aim: The aim of the study is to assess the dietary intake in a sample of Greek population via a seven day food and liquid diary. This study will examine the nutritional intake and in particular the total fluid intake, energy intake, macro and micronutrients intake. Differences by gender and body mass index will be determined. Methods: The study was conducted during the period June-August 2013. 59 volunteers (20 men and 39 women) participated in the study. The volunteers, for seven days followed their usual program while completing a seven-day food and liquid diary (quoting the type of food or liquid, the amount consumed, and the way of cooking) . In addition, they completed a diary of physical activity, quoting the time (minutes per day) of various activities and a seven-day diary of urine collection. Also they collected their urine for seven days and which they will be analyzed for a number of indices of hydration. The diary of food and fluids will be analyzed in Diet Analysis 6, while the statistical analysis will be executed in SPSS 20.0 and Microsoft Excel. Results: The statistical analysis of the study revealed that the average age of the sample was 38,32 ± 11,76 years, weight was 72,87 ± 17,97 kg, and height 1,68 ± 0,09 m. Regarding to the dietary intake, the average energy intake was 1773,36 ± 546,16 kcal, and the average energy intake from beverages was 205,88 ± 123,76 kcal. The average water intake was 2602,00 ± 831,20 ml, and the average water intake from beverages was 688,04 ± 309,07 ml. The average carbohydrate intake was 197,39 ± 62,63 g, proteins intake was 68,94 ± 21,31 g, Fats intake was 77,17 ± 27,69 g, and alcohol intake was 7,52 ± 8.81 g. Regarding the urinary indices, the mean osmolality was 665,03 ± 220,75 mOsm/kg, the mean specific gravity was 1,02 ± 0,01 and the mean urine volume was 1,25 ± 0,47 L. In addition, there were statistically significant difference between men and women across all the variables, except the water intake from beverages, alcohol intake, the ratio of water to energy and the volume of urine. Conversely statistically significant difference between the underweight, overweight and obese detected only in the ratio of water to energy. The energy intake from beverages, protein and alcohol intake also differed significantly for the whole sample between the days of the week, while the comparison between Monday to Thursday and Friday to Sunday indicated, in addition, a statistically significant difference in energy intake and water intake from beverages. The coefficient of Pearson showed statistically strong correlation between mean osmolality and mean specific gravity, and to a lesser extent the volume correlated with these two variables. Conclusion: The present study identified differences in energy intake, water intake (excluding water intake from beverages) and macronutrients intake (excluding alcohol) among men and women, with men consuming larger quantities. However, among the underweight, overweight and obese differences were observed only in the ratio of water to energy, and because the volunteers didn’t complete the food and liquid diary with accuracy. Regarding the comparison of days, between them there were no particular differences as identified in the comparison of Mon - Thu and Fri - Sun and due to the fact that the eating habits of volunteers vary slightly towards the end of the week. The volunteers consumed larger quantities of tap water, coffee, milk and alcoholic drinks, fruit nectar. Also the wee hours consumed mainly tap water, coffee, milk and fruit nectar, coffee in the afternoon and alcohol in the evening ( mostly on weekends). The consumption of other beverages ranged around the same level. Beverages contributed 11.61% of total calorie intake and the main exponents were the alcoholic beverages, coffee, milk and fruit nectar. Finally, based on urinary indices the entire sample, as well as men and women found hydrated, fact which was consistent with the instructions of the EFSA for drinking water in quantities 2,5 L and 2 L per day for men and women.