Μελλοντικές τάσεις στη ζήτηση: νέα προϊόντα και κατηγορίες αγαθών στον χώρο των τροφίμων

Abstract

Η παρούσα διπλωματική έρευνα μελετά τις στάσεις των καταναλωτών απέναντι σε πέντε νέα προϊόντα του κλάδου των τροφίμων και ποτών. Το αρχικό στάδιο ήταν να δοθούν κάποιες ιδέες στην εταιρία της αλυσίδας super market ΑΒ Βασιλόπουλος, η οποία και επέλεξε τα εξής πέντε καινοτόμα, για την ελληνική αγορά, προϊόντα : chips αποξηραμένων λαχανικών, καραμέλες από superfoods, ατομικά κέικ από αλεύρι αμυγδάλου (χωρίς γλουτένη), ζωμός κόκκινων λαχανικών και αφρώδης οίνος με γεύσεις φρούτων σε κουτάκι αλουμινίου των 330ml. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται μια εισαγωγή στην έννοια της καινοτομίας στο χώρο των τροφίμων και στην έννοια της ανάπτυξης νέων προϊόντων, καθώς και παρουσιάζονται οι λόγοι για τους οποίους μπορεί να επιτύχει ή να αποτύχει ένα καινοτόμο προϊόν. Στη συνέχεια, στο δεύτερο κεφάλαιο, γίνεται ανασκόπηση στην παρούσα βιβλιογραφία σχετικά με τη βιομηχανία τροφίμων και τις καταναλωτικές τάσεις που επικρατούν. Επιπλέον, αναλύονται λεπτομερώς οι παράγοντες του συνεχώς μεταβαλλόμενου εξωτερικού περιβάλλοντος που συμβάλλουν στις εναλλαγές της ζήτησης στα τρόφιμα. Κατόπιν, γίνεται αναφορά στον κλάδο των τροφίμων και ποτών στην Ευρώπη και στη συνέχεια στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρονται τα νέα προϊόντα και πληροφορίες που ήδη υπάρχουν στη βιβλιογραφία και αναλύονται οι υποκλάδοι στους οποίους ανήκουν, σύμφωνα με το μοντέλο του Michael Porter. Τονίζονται, επίσης, οι λόγοι για τους οποίους επιλέχθηκε το κάθε προϊόν. Στο τρίτο κεφάλαιο περιγράφονται οι έννοιες ποιοτικής και ποσοτικής έρευνας, καθώς και η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για τη διεξαγωγή τους στην παρούσα διπλωματική μελέτη. Η ποιοτική έρευνα έγινε, μέσω μικρού αριθμού συνεντεύξεων, με σκοπό να συλλεχθούν τα απαραίτητα στοιχεία για την κατασκευή του ερωτηματολογίου της ποσοτικής έρευνας για το κάθε προϊόν. Η διανομή του ερωτηματολογίου πραγματοποιήθηκε ηλεκτρονικά και συλλέχθηκε δείγμα 558 ατόμων. Στο τέταρτο κεφάλαιο, παρουσιάζονται αναλυτικά τα δεδομένα που συλλέχθηκαν. Χρησιμοποιήθηκαν διάφορα στατιστικά εργαλεία του SPSS Statistics και πραγματοποιήθηκε ανάλυση της συσχέτισης μεταξύ των διαφόρων μεταβλητών, με στόχο την καλύτερη κατανόηση των στάσεων των καταναλωτών απέναντι στα νέα προϊόντα. Επιπλέον, αναλύθηκαν οι επιδράσεις των δημογραφικών στοιχείων και των καταναλωτικών συνηθειών, ως ανεξάρτητες μεταβλητές, στις στάσεις ( εξαρτημένες μεταβλητές) που θα κατείχαν οι ερωτώμενοι αν τα συγκεκριμένα προϊόντα εισέρχονταν στην ελληνική αγορά. Στο τελευταίο κεφάλαιο, ακολουθεί ο σχολιασμός των αποτελεσμάτων, τα συμπεράσματα της έρευνας, γενικά και για κάθε προϊόν ξεχωριστά, και οι προτάσεις για μελλοντικές έρευνες και ενέργειες που χρειάζονται να γίνουν με στόχο την υλοποίηση των προϊόντων. Επίσης, αναφέρονται και οι περιορισμοί της παρούσας μελέτης. Ένα από τα κυριότερα συμπεράσματα που προκύπτουν από την έρευνα είναι το γεγονός ότι οι καταναλωτές δείχνουν θετική πρόθεση αγοράς σε καινοτόμα προϊόντα, και κυρίως σε ό,τι αφορά την υγιεινή διατροφή. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από τις αναλύσεις των αποτελεσμάτων, οι οποίες έδειξαν μεγαλύτερη προτίμηση των καταναλωτών στα προϊόντα, των οποίων το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα είναι τα θρεπτικά συστατικά και οι ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό. Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι η συχνότητα κατανάλωσης των ήδη υπαρχόντων προϊόντων επηρεάζει σημαντικά την πρόθεση αγοράς στα νέα προϊόντα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα προϊόντα αυτών των κατηγοριών δεν εντάσσονται στην καθημερινή διατροφή. Παρ’ όλα αυτά, οι καραμέλες από superfoods και τα chips αποξηραμένων λαχανικών, προτιμήθηκαν από μεγάλο ποσοστό του δείγματος, σε σύγκριση με τα υπόλοιπα. Στο τέλος της διπλωματικής μελέτης, παρατίθεται η βιβλιογραφία με τη βοήθεια της οποίας συγγράφηκε η διπλωματική μελέτη, το παράρτημα με το ερωτηματολόγιο που κατασκευάστηκε, καθώς και αναλυτικά κάποια αποτελέσματα.

The following dissertation examines the consumers’ market reaction towards five new products in the food and beverages industry. The initial stage was to introduce new ideas to the supermarket chain, under the corporate name of «ΑΒ Βασιλόπουλος». They decided the study to be held on five innovative, for the Greek market, products which are: (1) dried vegetable chips, (2) candies composed of superfoods, (3) individual cakes made of almond flour (gluten free), (4) red vegetables broth, and (5) fruit flavored sparkling wine in an aluminum can of 330ml. The first chapter consists of an introduction on the concepts of innovation in the food industry and in the notion of new product development. In addition, there is a demonstration of the factors that lead an innovative product to succeed or fail while entering the market. Following that, the second chapter presents a review of the current bibliography regarding the food industry and the currently existing consumers’ trends. In addition, there is a thorough analysis of the changing external factors that enhance the alternation of demand in the food industry. Furthermore, there is a reference in the European food and beverage sector and then follows a focus of the Greek market. More specifically, I present the new goods and information that compose my bibliography and there is an analysis of the sub-sectors to which they belong, according to the Michael Porter model. Emphasis is given in the reasons each product was selected. The third chapter describes the concepts of qualitative and quantitative research, as well as the methodology which was followed in order to conduct the research for my thesis. For the purpose of the qualitative part of the research, a small number of interviews was conducted, which aimed in the collection of information to further help with the development of the questionnaire, used for the quantitative part. The questionnaire was distributed to a sample of 558 individuals and was held electronically. The forth chapter presents in detail the data which was collected. Various statistical tools of SPSS Statistics were used and an analysis of the correlation among the various variables was held. The goal was to further understand the consumers’ attitude towards the new products. In addition, the demographical influences and consumers’ habits (independent variables) were analyzed in comparison to the attitude (dependent variables) that the consumers would have with a potential entrance of the products in the Greek market. The last chapter includes an analysis and interpretation of the results, the conclusions drown, in general and for each product individually and the recommendations for future studies and actions that need to be completed in order to materialize the attempt to introduce the products in the market. The limitations of the current study are also included. One of the most important conclusions drown by this study is that consumers show a positive tendency towards purchasing the innovative products, and especially those linked to a healthy option for their diet. This conclusion is drawn by the analysis of the results, which showed a larger preference of the consumers to purchase goods, which have as a competitive advantage nutrient ingredients or beneficial ingredients for the human body and health. Moreover, it was observed that the frequency of consuming the already existing products, influences importantly the willingness to consume the new products. This is due to the fact that the products of these categories are not included in a typical daily diet. Regardless of that, the candies made of superfoods and the dried vegetables chips were preferred by a large percentage of the market in contrast to the rest. In the end of the thesis, I have included the bibliography which helped comprise the research, the appendix with the developed questionnaire and a selection of analyzed results.