Βιοδοκιμές αποτελεσματικότητας ουσιών φυτικής προέλευσης επί του δορυφόρου της πατάτας Leptinotarsa decemlineata (Say) (Coleoptera: Chrysomelidae)

Abstract

Στην Ελλάδα η πατατοκαλλιέργεια θεωρείται μια από τις σημαντικότερες καλλιέργειες τόσο σε εγχώρια κατανάλωση όσο και σε επίπεδο εξαγωγών. Κάθε χρόνο καλλιεργούνται 300 χιλιάδες στρέμματα με πατάτα και παράγονται περίπου 842 χιλιάδες τόνοι κονδύλων. Κατά μέσο όρο η Ελλάδα εξάγει περίπου 19 000 τόνους πατάτας αλλά εισάγει 133 242 τόνους. Η εντατικοποίηση της πατατοκαλλιέργειας οδήγησε στην αύξηση της παραγωγής αλλά συνάμα και στην αύξηση των εχθρών και ασθενειών που προσβάλλουν τα φυτά της πατάτας. Ένας από τους σημαντικότερους εχθρούς της πατάτας στην Ελλάδα είναι ο δορυφόρος της πατάτας, Leptinotarsa decemlineata. Τόσο τα ενήλικα όσο και οι προνύμφες του τρέφονται με το φύλλωμα, προκαλώντας έντονη αποφύλλωση των φυτών με αποτέλεσμα τη μείωση ή και τον εκμηδενισμό της παραγωγής. Για την αντιμετώπιση του δορυφόρου της πατάτας σήμερα εφαρμόζονται διάφορες μεθόδοι και τεχνικές, όπως η εφαρμογή καλλιεργητικών μέτρων, μηχανικών μέτρων, η χρήση φυτών παγίδων, βιολογική καθώς και χημική αντιμετώπιση. Τα τελευταία χρόνια λόγω ταχείας ανάπτυξης ανθεκτικότητας στο σύνολο σχεδόν των διαθέσιμων εντομοκτόνων ουσιών καθώς και των αρνητικών επιδράσεων που έχουν οι συμβατικές φυτοπροστατευτικές ενώσεις στους φυσικούς εχθρούς και το περιβάλλον, οι έρευνες έχουν στραφεί στην εύρεση ήπιων ουσιών και κυρίως σε ουσίες φυτικής προέλευσης. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η αξιολόγιση της αποτελεσματικότητας ουσιών φυτικής προέλευσης εναντίον προνυμφών του δορυφόρου της πατάτας. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκαν επεμβάσεις με εκχυλίσματα από Urgimea maritima, Melia azedarach, Ailanthus altissima και Ecballium elaterium πάνω σε αποσπασμένα φύλλα με προνύμφες 1ης , 2ης και 3ης ηλικίας, εντός τρυβλίων. Τα εκχυλίσματα αυτά δοκιμάστηκαν εφαρμόζοντας τα με τέσσερις διαφορετικούς τρόπους πρόσληψης (μέσω επαφής & στομάχου, επαφής, στομάχου και εισπνοής). Στις βιοδοκιμές επαφής & στομάχου, επαφής, στομάχου, και τα τέσσερα εκχυλίσματα μείωσαν τον αριθμό των προνυμφών σε σχέση με τον μάρτυρα. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις κάποια από τα εκχυλίσματα δεν διέφεραν σημαντικά από το πρότυπο chloropyrifos. Αντίθετα στις βιοδοκιμές εισπνοής τα εκχυλίσματα από U. maritima και M. azedarach είχαν μηδενική έως ελάχιστη θνησιμότητα ενώ τα A. altissima και E. elaterium είχαν μια μέτρια θνησιμότητα. Αυτή η μελέτη έδειξε ότι τα εκχυλίσματα που δοκιμάστηκαν έχουν την δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν ως φυσικά προϊόντα εναντίον του δορυφόρου της πατάτας σε προγράμματα βιολογικής αντιμετώπισης καθώς και για να λύσουν προβλήματα ανθεκτικότητας. Ωστόσο χρειάζεται περαιτέρω έρευνα ώστε να μελετηθεί η συμπεριφορά τους σε επίπεδο αγρού και οι επιπτώσεις τους στα ωφέλιμα έντομα, το περιβάλλον και τον άνθρωπο.

In Greece, the potato growing is considered of the most important crops both in domestic consumption and in exports. Every year, 30.000 ha are cultivated with potatoes and the production reaches the 842 000 tons of tubers. On average, greek exports are about 19 000 tons of potato and the imports 133 242 tons. Intensification of potato growing led to increased production, with simultaneously increase of the pests and the diseases affecting the potato plants. One of the most important enemies of the potato in Greece is the Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata. Both the adults and larvae feed on the foliage, causing intense defoliation of the plants, thereby reducing or nullifying the production. Nowadays, for the control of Colorado potato beetle, various methods and techniques are applied, such as cultivation and engineering measures, the use of trap plants, biological and chemical control. In recent years, the rapid development of plant resistance to almost all of the available insecticides along with the negative impact that conventional crop protection compounds influence the environment, the research has focused mild substances, mainly with plant origin. The purpose of this study was to assess the efficiency of plant-derived substances against of Colorado potato beetle. For this purpose treatments with extracts from Urginea maritima, Melia azedarach, Ailanthus altissima and Ecballium elaterium were performed onto detached leaves with larvae’s in first, second and third stage within petri dishes. These extracts were tested by applying four different acquisition modes (via contact & stomach, contact, ingestion and inhalation). On the conducted bioassays, contact & stomach, contact and ingestion all extracts were found to reduce the number of larvae compared with the control. Indeed in some cases, some of the extracts did not significantly differ from the standard chloropyrifos. Unlikely, in inhalation bioassays the extracts from U. maritima and M. azedarach had zero to minimal mortality, while the A. altissima and E. elaterium caused a moderate mortality. The present study showed that the extracts tested are capable to be used as natural products against Colorado potato beetle in biological control programs and to contribute the solution of insect-resistance problems. However, further research is needed on the effectiveness in field conditions and their impact on beneficial insects, the environment and the human.