Διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν την επιλογή των καταναλωτών για λειτουργικά τρόφιμα

Abstract

Από την εποχή που η διατροφή είχε ως στόχο την επάρκεια, έχουμε περάσει στην εποχή της σύγχρονης-βέλτιστης διατροφής, με σκοπό τη διασφάλιση της μέγιστης ευεξίας και υγείας αλλά και του κινδύνου για ασθένειες στον άνθρωπο. Δηλαδή, πρωταρχικός ρόλος της διατροφής είναι να παρέχει επαρκή θρεπτικά συστατικά για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών ενός ατόμου. Όμως, νέα επιστημονικά στοιχεία υποστηρίζουν την υπόθεση ότι ορισμένα τρόφιμα και τα συστατικά τους έχουν ευεργετικές φυσιολογικές και ψυχολογικές επιπτώσεις πέρα από την παροχή των βασικών θρεπτικών συστατικών. Τα τρόφιμα αυτά ονομάζονται λειτουργικά. Τα τελευταία χρόνια τα λειτουργικά τρόφιμα έχουν μπει δυναμικά στην αγορά καθώς αυξάνονται συνεχώς τόσο η αποδοχή τους, όσο και η αγοραστική τους δύναμη. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνηθούν οι παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή των καταναλωτών για λειτουργικά τρόφιμα. Επειδή όμως ένας από τους σημαντικούς παράγοντες επιλογής λειτουργικών τροφίμων είναι και η γνώση των καταναλωτών για τα λειτουργικά τρόφιμα, διερευνήθηκαν και οι παράγοντες που επηρεάζουν την γνώση τους για τα λειτουργικά τρόφιμα. Για να ολοκληρωθεί η εργασία, και επειδή δεν υπήρχαν διαθέσιμα πρωτογενή δεδομένα, συντάχθηκε ειδικό ερωτηματολόγιο, το συμπληρώθηκε από καταναλωτές σε καταστήματα λιανικής πώλησης τροφίμων (super market) το χρονικό διάστημα Οκτωβρίου-Νοεμβρίου 2009 και συγκεντρώθηκαν 347 ερωτηματολόγια. Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι η γνώση των καταναλωτών για λειτουργικά τρόφιμα σε κλίμακα από το μηδέν έως το οχτώ, ήταν στο 4>45• Επομένως, οι καταναλωτές είχαν μερική γνώση για τα λειτουργικά τρόφιμα. Ενώ οι παράγοντες που επηρεάζουν την γνώση των καταναλωτών ήταν το επίπεδο εκπαίδευσης, η ηλικία και το φύλο των ερωτώμενων, η φυσική δραστηριότητα που ακολουθούν αλλά και αν καπνίζουν ή όχι. Στη συνέχεια, διερευνήθηκαν οι παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή των καταναλωτών για λειτουργικά τρόφιμα. Από τα αποτελέσματα διαπιστώνεται ότι την επιλογή των καταναλωτών για λειτουργικά τρόφιμα επηρεάζουν παράγοντες όπως είναι το μέγεθος του νοικοκυριού, το φύλο και η ηλικία του ερωτώμενου, το επίπεδο εκπαίδευσης, η οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, αν ακολουθεί κάποια φυσική δραστηριότητα ο ερωτώμενος, οι λόγοι για τους οποίους οι ερωτώμενοι θα αγόραζαν λειτουργικά τρόφιμα και αυτοί είναι κυρίως λόγοι υγείας και διατροφής, καθώς και αν είναι ο κύριος αγοραστής των τροφίμων του νοικοκυριού. Επίσης, οι καταναλωτές ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν για τα λειτουργικά τρόφιμα 0,19€ παραπάνω από τα αντίστοιχα συμβατικά προϊόντα. Δηλαδή, οι καταναλωτές ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν κατά μέσο όρο 21,5% παραπάνω. Όταν τους δινόταν η πληροφόρηση για το τι είναι τα λειτουργικά τρόφιμα και ποιες λειτουργίες επηρεάζουν, ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν ο,2ΐ€ παραπάνω, ενώ όταν δεν τους δινόταν η πληροφόρηση, ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν μόνο 0,172€ παραπάνω.

From the time when diet was intended to adequacy, we have passed to the era of modern- optimal nutrition in order to ensure maximum health and wellness and minimize disease free risk in humans. In other words, the primary role of nutrition is to provide sufficient nutrients to cover the nutritional requirements of the person. However, new scientific evidence supports the hypothesis that certain foods and their components have beneficial physiological and psychological effects beyond the benefit of basic nutrition components. These foods have been defined as functional. In the past few years, functional foods have entered dynamically in the food market and have been growing both their acceptance and their purchasing power. The purpose of this study was to investigate the factors influencing consumer choice for functional foods. However, because one of the important factors influencing the choice of functional foods is knowledge of consumers of functional foods, we have also investigated the factors affecting consumers' knowledge for functional foods. In order to complete this study, and because of the absence of available primary data, we have prepared a specific questionnaire, that was given to consumers in retail food shops (super markets) for the period October- November 2009. In the study, 360 questionnaires were collected. From these 13 were eliminated due to incomplete questionnaires. So, the final number of questionnaires was 347. The results showed that consumer knowledge of functional foods on a scale of zero to eight, was at 4, 45. Therefore, consumers have partial knowledge of functional foods. The factors that influence the knowledge of consumers were: the level of education, the age and the gender of respondents, the physical activity that they follow and if they smoke or not. Afterwards, we investigated the factors influencing the consumer choice for functional foods. According to the results it was realized that the factors affecting the choice of consumers for functional foods were: the household size, the gender and the age of the respondents, the economic situation of the household, the physical activity, reasons dealing mainly with health and diet, and if the respondent is the principal buyer of food in the household. Also, consumers were willing to pay for functional foods a premium of o, ig€ from the conventional products. In other words, consumers were willing to pay an average of 21, 5% premium for the functional food. When they were given information about what functional foods are and what functions they affect, they were willing to pay a premium of o, 2i€, and when they weren't given information they were willing to pay a premium of o, 172c for the functional food.