Ποιοτική ανάλυση και αξιολόγηση των υδατικών πόρων της νήσου Πάρου

Abstract

Στην Πάρο, όπως και στις υπόλοιπες Κυκλάδες τα υπόγεια νερά αποτελούν την κύρια πηγή νερού. Η υπόγεια υδροφορία της Πάρου εντοπίζεται στις προσχώσεις και στα μάρμαρα είτε ως αυτόνομες στρωματογραφίες είτε ως ενστρώσεις στους γνευσιοσχιστόλιθους. Το μέσο ετήσιο ύψος βροχής είναι μόλις 427.6 mm με αποτέλεσμα οι συνθήκες επαναπλήρωσης να είναι ιδιαίτερα δυσμενείς για τα υπόγεια νερά. Η υδροληψία του νερού για την κάλυψη των αναγκών της ύδρευσης εξασφαλίζεται από περίπου 60 δημοτικές γεωτρήσεις, που εκμεταλλεύονται τις κύριες υδρολογικές λεκάνες του νησιού με συνολική αντλούμενη παροχή χειμώνα περίπου 4,000 m3/ημέρα και αντλούμενη παροχή θέρους περίπου 14,000 m3/ημέρα, καθώς και από μία μονάδα αφαλάτωσης δυναμικότητας 1,200 m3/ημέρα. Για τις ανάγκες της άρδευσης λειτουργούν περίπου 500 ιδιωτικές γεωτρήσεις. Την περίοδο 2001- 2011 η κατανάλωση νερού αυξήθηκε κατά 26%, εξαιτίας κυρίως της τουριστικής ανάπτυξης, γεγονός το οποίο εκδηλώνεται με τη διπλάσια κατανάλωση νερού κατά τους θερινούς μήνες. Σήμερα τα κύρια προβλήματα ύδρευσης στην Πάρο οφείλονται σε φαινόμενα λειψυδρίας κατά τη θερινή περίοδο, ειδικά στους κύριους τουριστικούς προορισμούς της Παροικίας και της Νάουσας, στην ακαταλληλότητα αρκετών νερών για πόση λόγω της αυξημένης αλατότητας και σε ορισμένες περιπτώσεις στη μόλυνση από τη λειτουργία βόθρων. Επιπλέον, συναντάται δυσχέρεια στη διανομή του νερού λόγω της ανεξάρτητης λειτουργίας των δικτύων ύδρευσης. Στην παρούσα εργασία για την μελέτη και την εκτίμηση της ποιότητας των υπόγειων νερών της Πάρου συλλέχθηκαν στοιχεία που αφορούν την ποιότητα και πραγματοποιήθηκε δειγματοληψία το Μάιο του 2011. Η υδροχημική μελέτη έδειξε ότι τα υπόγεια νερά βρίσκονται πάνω στη συντηρητική γραμμή μίξης γλυκού και αλμυρού νερού με υδροχημικούς τύπους Ca2+-HCO3 -, Ca2+- Na+-Mg2+-HCO3 -, μικτό τύπο νερών και Na+-Cl-. Τα μάρμαρα, τα οποία αποτελούν τον κύριο γεωλογικό σχηματισμό, έχουν επηρεάσει το χημισμό των υπογείων νερών με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζονται από σκληρά έως πολύ σκληρά νερά. Οι υποβαθμισμένες από την υφαλμύρωση περιοχές εντοπίζονται κυρίως βόρεια και νοτιοδυτικά του νησιού καθιστώντας τα νερά τύπου Na+-Cl-. Αντίθετα, οι υπόγειοι υδατικοί πόροι που βρίσκονται στην ενδοχώρα του νησιού και στην ανατολική πλευρά της Πάρου χαρακτηρίζονται στην πλειοψηφία τους ως Ca2+-HCO3 - και Ca2+-Na+-Mg2+-HCO3 - αντίστοιχα. Τέλος, σε γενικές γραμμές η χημική σύσταση των νερών της Πάρου, παρόλη την αυξημένη κατανάλωση και τη χαμηλή βροχόπτωση, δεν παρουσιάζει έντονες μεταβολές ενώ όποτε αυτή μεταβλήθηκε οι υδροφόροι κατάφεραν σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα να επιστρέψουν στην κατάσταση δυναμικής ισορροπίας μεταξύ γλυκού και αλμυρού νερού.

In Paros, as in the rest of the Cyclades islands water supply comes predominantly from groundwater. The aquifers of Paros located on alluvial and marbles either stratigraphic autonomous or as intercalations with gneiss and schist. The average amount precipitation is only 427.6 mm having as a result a low annual groundwater replenishment rate. Water supply for urban consumption is provided by approximately 60 municipal wells, mostly drilled in the largest basins of the island with a total supply pumped about 4,000 m /day in winter, whereas in the summer the pumping rate may reach 14,000 m 3 /day, to which a desalination capacity of 1,200 m 3 /day is added. For irrigation purposes, about 500 private wells are operated. During the 2001- 2011 period water consumption increased by 26%, mainly due to tourism, which results in more than doubling water consumption during the summer months. Currently, summer water shortages are the central water supply problems, especially in the main touricst destinations of Paroikia and Naoussa. Such problems are compounded with increased water salinity due to sea-water intrusion and contamination by leachates from septic tanks. Added difficulties are also encountered by the haphazard development of water conveyance and distribution systems for the urban water supply. In the present effort the analysis and assessment of groundwater quality of Paros island is presented using data collected during the month of May 2011. The hydro-chemical analyses applied showed that groundwater used is conservatively on the interface of fresh and saltwater with hydrochemical formulas of Ca 2+ -HCO 3 - , Ca 2+ -Na + -Mg 2+ -HCO 3 - , mixed type of water and Na . The marbles, which are the main geological formation, have also affected the groundwater chemistry, characterizing it hard to very hard. The degraded by salinization areas are mainly located to the north and southwest of the island, producing water of the Na + -Cl - . In the contrary, groundwater locations in the central areas of the island and on the east side are mostly characterized as Ca 2+ -HCO 3 - and Ca respectively. All in all, the chemical composition of the groundwater in the island, despite the increased withdrawal rate, consumption and low precipitation values shows no severe changes, and where such changes did occurred, it seemsed that the aquifers succeeded in a relatively short time period to return in their state of dynamic equilibrium between freshwater and saltwater.