Καταγραφή της διαχρονικής εξέλιξης των μορφολογικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών δέκα λαχανευόμενων ειδών, καλλιεργούμενων σε σύστημα επίπλευσης

Abstract

Τα λαχανευόμενα φυτικά είδη αποτελούν ένα σημαντικό πόρο της ελληνικής αγροτικής οικονομίας προς αξιοποίηση λόγω της εξαιρετικής διατροφικής τους αξίας και των σημαντικών δυνατοτήτων ένταξής τους σε αειφόρα και φιλοπεριβαλλοντικά παραγωγικά συστήματα. Στην παρούσα πειραματική εργασία πραγματοποιήθηκε προσδιορισμός των ποιοτικών χαρακτηριστικών (ολικές φαινόλες, χλωροφύλλη, καροτενοειδή) καθώς και μικροσκοπική παρατήρηση με σκοπό την περιγραφή των κυρίων μορφοανατομικών χαρακτηριστικών, στα φύλλα δέκα λαχανευόμενων ειδών (σταμναγκάθι, γαλατσίδα, αδραλίδα, πετειναράκι, ταραξάκος, χοιρομουρίδα, κορκολεκανίδα, ζοχός, σιταρίθρα, ασκόλυμπρος) στο νεαρό και το ώριμο βλαστικό στάδιο. Tα υπό μελέτη είδη αναπτύχθηκαν σε σύστημα επίπλευσης (float system) στο θερμοκήπιο χωρίς να υποβληθούν σε άλλους πειραματικούς χειρισμούς. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα είδη ταραξάκος και ασκόλυμπρος παρουσιάζουν τη σχετικά υψηλότερη περιεκτικότητα σε όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά επιβεβαιώνοντας την υψηλή τους διατροφική αξία. Η περιεκτικότητα σε χλωροφύλλη και τα καροτένια ήταν στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη στο ώριμο αναπτυξιακό στάδιο, σε σχέση με το νεαρό, όχι όμως οι ολικές φαινόλες. Επίσης φάνηκε ότι ο βαθμός ανομοιογένειας των ποιοτικών μετρήσεων μεταξύ των ειδών είναι πολύ πιο έντονος στο νεαρό και μειώνεται σαφώς στο ώριμο αναπτυξιακό στάδιο. Τα είδη χοιρομουρίδα, ασκόλυμπρος και αδραλίδα πιθανώς παρουσιάζουν κάποια σχετικά θέματα ενδημικότητας ειδικά κατά το ώριμο στάδιο λόγω υψηλής πυκνότητας και μεγέθους των τριχών. Όλα τα είδη που παρουσίασαν χνωασμό διέθεταν από δύο ως και τρεις διαφορετικές τρίχες που διέφεραν είτε ως προς το μέγεθος είτε ως προς την λειτουργία. Τα είδη σταμναγκάθι, πετεινάρι και ασκόλυμπρος λόγο υψηλής πυκνότητας και μεγέθους στομάτων, πιθανόν θα παρουσιάζουν μια σχετικά μεγαλύτερη τάση απώλειας νερού μετασυλλεκτικά και θα απαιτούν εξειδικευμένες μετασυλλεκτικές μεταχειρίσεις.

The wild plants used for humans diet, comprise an important resource for the Greek rural economy because of their exceptional noutritional value and their high potential of introduction into sustainable and ecofriendly productive systems. In the current study was conducted the determination of qualitative characteristics (total phenols, chlorophyll, carotenoids) and microscopic observation wth a view to describing the main moprhological characteristics in the leaves of ten species (Sonchus oleraceus, Taraxacum officinale, Reichardia picroides, Cichorium spinosum, Scolymus hispanicus, Hedypnois cretica, Picris echioides, Urospermum picroides, Hymenonema graecum, Plantago weldenii)both in the young and in the mature vegetative stage. The researched species were cultivated with float system in the greenhouse without being subjected to any other experimental treatments. The results show that the species Taraxacum officinale and Scolymus hispanicus present the relatively highest content in all the qualitative characteristics, thus confirming their noutritional value. The content in chlorophyl and carotenoids was statisticlly more important in the mature growth stage, but not the total phenols. Moreover it was shown that the level of heterogeneity of the qualitative measurements between the species is more intense in the young while it is reduced in the mature growth stage. The species Picris echioides, Hymenonema graecum and Scolymus hispanicus possibly present some endemicity issues, especially in the mature growth stage, due to their high trichome density and magnitude. All the species that presented efflorescence had two to three differend kinds of trichome that differed either in size or function. The species Scolymus hispanicus, Cichorium spinosum and Plantago weldenii, due to their stomata high density and magnitude, possibly will present a relatively bigger water loss at the postharvest period and probably will require specialized postharvest treatments.