Η Λοιμώδης Ρινοτραχεΐτιδα των Βοοειδών (Λ.Ρ.Β) είναι ένα ιογενές νόσημα με παγκόσμια εξάπλωση. Οφείλεται σε ιό που ανήκει στην οικογένεια Herpesviridae, στην υποοικογένεια Alphaherpesvirinae και στον υπότυπο 1 (Bovine Herpes Virus-1, BHV-1). Ο BHV-1 προκαλεί νόσο που χαρακτηρίζεται από πυρετό, προσβολή της ανώτερης αναπνευστικής οδού (ρινοτραχεΐτιδα) και επιπεφυκίτιδα. Παρατηρούνται επίσης αποβολές στο τρίτο τρίμηνο της κυοφορίας και γέννηση θνησιγενών μόσχων. Σε μη έγκυα ζώα, στα οποία όμως έγινε σπερματέγχυση με μολυσμένο σπέρμα, παρατηρείται υπογονιμότητα και πιο μικρή διάρκεια κύκλων. Οι νεογέννητοι μόσχοι μπορεί να εκδηλώσουν την πολυσυστηματική μορφή της νόσου με την εκδήλωση μηνιγγοεγκεφαλίτιδας και γαστρεντερίτιδας με θανατηφόρο κατάληξη. Ο BHV-1 μπορεί επίσης να προκαλέσει τη λοιμώδη φλυκταινώδη αιδοιοκολπίτιδα (Infectious Pustular Vulvovaginitis, IPV) και τη λοιμώδη βαλανοποσθίτιδα (Infectious BalanoPosthitis, IBP) στις αγελάδες και στους ταύρους αντίστοιχα.
Σε επιζωοτιολογικές έρευνες βασισμένες στην ανίχνευση αντισωμάτων κατά του BHV-1 που έχουν διεξαχθεί σε ευρωπαϊκές χώρες έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη οροθετικών ζώων. Έκδηλη είναι η παρουσία του ιού και σε γειτονικές της Ελλάδας χώρες προκαλώντας σημαντικές οικονομικές απώλειες.
Στην παρούσα έρευνα έγινε για πρώτη φορά, σε τέτοια έκταση στην Ελλάδα, επιδημιολογική μελέτη της μόλυνσης των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής από τον BHV-1 με την ανίχνευση αντισωμάτων κατά της γλυκοπρωτεΐνης Ε (gE) του ιού. Η ανίχνευση των ειδικών αντισωμάτων κατέστη δυνατή με τη χρήση της ανοσοενζυμικής μεθόδου ELISA. Η έρευνα έλαβε χώρα το καλοκαίρι του 2009 και αφορούσε στη λήψη αίματος από ζώα σε εκτροφές αγελάδων γαλακτοπαραγωγής στη Μακεδονία, τη Θράκη, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο, τα Επτάνησα και την Αττική. Συλλέχθηκαν και εξετάστηκαν 550 δείγματα αίματος από τα οποία τα 366 βρέθηκαν θετικά (ύπαρξη αντισωμάτων κατά της γλυκοπρωτεΐνης Ε του BHV-1), ποσοστό της τάξης του 66.5 %.
Από το σύνολο των ζώων τα 453 δεν ήταν εμβολιασμένα κατά του BHV-1 και από αυτά τα 295 ήταν θετικά, ποσοστό ίσο με 65,1 % ενώ τα 97 ήταν εμβολιασμένα κατά του BHV-1. Από τα τελευταία, στα 66 ζώα είχε γίνει χρήση συμβατικών εμβολίων και βρέθηκε 71.2 %, ποσοστό οροθετικότητας, γεγονός που προκαλεί αμφιβολίες για τη σωστή εφαρμογή των εμβολιασμών ενώ τα 31 ήταν εμβολιασμένα με τα νεότερης τεχνολογίας ιχνηθετημένα εμβόλια όπου ανιχνεύτηκαν αντισώματα σε ποσοστό 77.4 %. Στην περίπτωση αυτή το θετικό αποτέλεσμα υποδηλώνει μόλυνση από τον φυσικό ιό καθώς τα εμβόλια αυτά (στρατηγική DIVA) δίνουν τη δυνατότητα διαχωρισμού των εμβολιακών αντισωμάτων από αυτά που προέρχονται από φυσική μόλυνση.
Επιπλέον, βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στο ποσοστό οροθετικότητας μεταξύ των ζώων που γονιμοποιήθηκαν με τεχνητή σπερματέγχυση και αυτών που γονιμοποιήθηκαν με φυσική οχεία, με μεγαλύτερο ποσοστό οροθετικών ζώων στην πρώτη περίπτωση, γεγονός που πιθανότατα οφείλεται στη χρήση μη ελεγμένου σπέρματος για τον BHV-1 καθώς και στην ενδεχομένως λανθασμένη και μη άσηπτη εκτέλεση της τεχνητής σπερματέγχυσης.
Στατιστικά σημαντική ήταν η διαφορά που παρατηρήθηκε και στη σύγκριση του ποσοστού οροθετικότητας μεταξύ των ηλικιακών ομάδων από 0 έως και 4 ετών και από 4 ετών και πάνω, το οποίο ήταν μεγαλύτερο στην πρώτη ομάδα, γεγονός που συνάδει με την φύση του ιού που προκαλεί χρόνια μόλυνση και καταλείπει χρόνιους φορείς καθώς και με την ύπαρξη ενζωοτικού χαρακτήρα της νόσου στις εξεταζόμενες εκτροφές.
Τέλος, παρατηρήθηκε μεγαλύτερο ποσοστό αποβολών στα μη εμβολιασμένα ζώα σε σχέση με τα εμβολιασμένα (20 % και 0.048 % αντίστοιχα), γεγονός που ενδεχομένως μπορεί να δικαιολογηθεί από το ότι τα εμβόλια μπορούν να μειώσουν την ένταση των συμπτωμάτων της μόλυνσης από τον BHV-1 και τη συχνότητα των αποβολών.
Από τα αποτελέσματα φαίνεται ότι η μόλυνση από τον BHV-1 είναι διαδεδομένη στις εκτροφές του ευρύτερου Ελλαδικού χώρου, ο ιός υπάρχει και κυκλοφορεί, καθώς σε όλες τις περιοχές δειγματοληψίας βρέθηκαν θετικά ζώα και το ποσοστό οροθετικότητας είναι μεγαλύτερο στην περίπτωση που χρησιμοποιείται τεχνητή σπερματέγχυση (με μη ελεγμένο σπέρμα) καθώς και σε ζώα μεγαλύτερα των 4 ετών.
Infectious Bovine Rhinotracheitis is a widespread disease caused by Bovine Herpes virus-1 (BHV-1). BHV-1 is a member of the family Herpesviridae, the subfamily Herpesvirinae and it belongs to subtype 1. It causes a disease characterized of high fever, infection of the upper respiratory tract (rhinotracheitis) and conjunctivitis. It also causes abortions during the last trimester of gestation and stillbirths. Infertility and shorter estric cycles may be observed when contaminated semen is used for the artificial insemination of cows. BHV-1 also causes lethal multisystemic disease to newborn calves where meningoencephalitis and gastroenteritis are observed.
When the genital tract is infected BHV-1 causes Infectious Pustular Vulvovaginitis- IPV to cows and Infectious BalanoPosthitis- IBP to bulls.
Epizootiological surveys based on the detection of antibodies against BHV-1, which were conducted to many European countries, have proved that BHV-1 is present in these areas causing serious economic losses.
In this research an epidemiological stydy has been conducted for the first time- to such an extent- in Greece regarding the level of BHV-1 infection in dairy cows. A specific ELISA method was used in order for antibodies against BHV-1 glycoprotein E to be detected.
The survey took place during the summer of 2009 and blood samples were taken from dairy herds in Macedonia, Thrace, Thessaly, Epirus, the Ionian Islands and Attiki. Totally, 550 sera were tested using ELISA from which 366 were positive (they had antibodies against BHV-1 glycoprotein E) which equals to 66.5 %.
453 cows were not vaccinated against BHV-1 and were found to be 65.1% seropositive. 66 cows were vaccinated with conventional vaccines and 71.2 % of them were seropositive, which shows that perhaps vaccinations are not properly conducted. 31 cows were vaccinated with marker vaccines and 77.4 % of them had antibodies against BHV-1. In this case the positive result shows the extent of natural infection as marker vaccines (DIVA strategy vaccines) allow the differentiation between antibodies of natural origin and those that are produced after vaccination.
Moreover, a statistically significant difference- regarding seropositivity- was observed between cows that were artificially inseminated and those that were naturally served, which is probably due to the fact that semen is not tested for BHV-1 contamination.
Also, when the percentages of seropositivity of animals that were less than or equal to 4 years old and those that were older than 4 years old were compared, a statistically significant difference was observed, as animals older than 4 years old were found to be more seropositive. This finding is in accordance with the nature of BHV-1, as it establishes life-long infection and animals become life-long latent carriers. Also this result shows that perhaps BHV-1 infection is enzootic in the herds tested.
Lastly, a greater percentage of abortions was observed in non vaccinated animals compared to the vaccinated ones (20% and 0.048 % respectively) which can be possibly justified from the fact that vaccines can reduce the intensity of clinical signs that accompany BHV-1 infection as well as the incidence of abortions.
Consequently, the results of this study clearly show that BHV-1 infection is present in a great extent in Greek herds and BHV-1 circulates in the periphery of Greece as antibodies against it were detected in all the areas of sampling. Also, the percentage of seropositivity was higher in animals that were artificially inseminated as well as in animals older than 4 years old.
