Μελέτη ακαρεοπανίδας σε λειχήνες επί δένδρων αμυγδαλιάς-ελιάς-φιστικιάς

Abstract

Τα ακάρεα αποτελούν μια από τις σημαντικότερες ομάδες ζωικών εχθρών των καλλιεργούμενων φυτών. Τα ενδιαιτήματα τους ποικίλουν και ορισμένα από αυτά δεν έχουν εξετασθεί επαρκώς. Μεταξύ αυτών είναι και οι λειχήνες ως επίφυτα σε δένδρα. Με σκοπό τη μελέτη των ακάρεων σε φυτικά δείγματα με λειχήνες και χωρίς λειχήνες, σε δένδρα αμυγδαλιάς, ελιάς και φιστικιάς επιλέχθηκαν αντίστοιχα ένας αμυγδαλεώνας, ένας ελαιώνας και ένας φιστικεώνας εντός του «Κτήματος Συγγρού» το οποίο βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Κηφισιάς, του Νομού Αττικής. Η συλλογή των φυτικών δειγμάτων από την περιοχή μελέτης, πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο Φεβρουάριος-Σεπτέμβριος 2015.Διεξήχθησαν συνολικά οκτώ μηνιαίες δειγματοληψίες, λαμβάνοντας κάθε φορά δέκα σύνθετα δείγματα από κάθε δένδρο, πέντε με λειχήνες και πέντε χωρίς λειχήνες, με τελικό αριθμό δειγμάτων κάθε φορά τριάντα. Ο συνολικός αριθμός των δειγμάτων τα οποία εξετάστηκαν ήταν 240 δείγματα, 120 με λειχήνες και 120 χωρίς λειχήνες. Η συλλογή των ακάρεων έγινε με τη μέθοδο Berlese-Tullgren και μετά την έγκλεισή τους σε μόνιμα μικροσκοπικά παρασκευάσματα, τα ακάρεα εξετάζονταν στο μικροσκόπιο. Με τη βοήθεια της διεθνούς βιβλιογραφίας αναγνωρίστηκαν συνολικά 32 taxa τα οποία ανήκουν σε 12 οικογένειες και 4 τάξεις. Τα είδη τα οποία ευρέθησαν στην παρούσα μελέτη κατατάσσονται ως προς τις τροφικές τους απαιτήσεις στις εξής κατηγορίες: Στα αποκλειστικά φυτοφάγα είδη, στα οποία ανήκουν οι οικογένειες Tenuipalpidae και Tetranychidae. Στα αρπακτικά είδη, στα οποία ανήκουν οι οικογένειες Bdellidae, Phytoseiidae, Cunaxidae. Στα μυκητοφάγα – βακτηριοφάγα στα οποία ανήκει η τάξη Astigmata. Στα σαπροφάγα είδη, στα οποία ανήκει η τάξη Cryptostigmata. Επίσης σε είδη των οποίων οι τροφικές τους απαιτήσεις ποικίλλουν και ανήκουν στις οικογένειες Erythraeidae, Tydeidae, Cryptognathidae, Caligonellidae, Cheyletidae, Stigmaeidae, Raphignathidae. Τα σπουδαιότερα taxa ακάρεων που βρέθηκαν από πλευράς κυριαρχίας και συχνότητας ήταν τα Astigmata, Balaustium sp., Bdella sp., Biscirus sp., Cunaxa capreolus, Cryptognathus sp. Cryptostigmata, Lorryia woolleyi, Molothrognathus sp., Neoapolorryia hellenica, Raphignathus sp., Triopthydeus triophthalmus, Typhlodromus (Anthoseius) foenilis. Όσον αφορά στην πληθυσμιακή πυκνότητα κυρίαρχη τάξη ήταν τα Prostigmata με ποσοστό στο σύνολο του πληθυσμού 99,30%, για το σύνολο των δειγματοληψιών. Από τα taxa τα οποία βρέθηκαν, επισημαίνεται η σταθερή παρουσία του Balaustium sp. τους δυο πρώτους μήνες των δειγματοληψιών (Φεβρουάριος’15 και Μάρτιος’15) με μεγάλους πληθυσμούς και στα τρία είδη δένδρων με λειχήνες και χωρίς, καθώς και η παντελής απουσία του τους καλοκαιρινούς μήνες. Η στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων, ως προς την ομοιότητα των δένδρων ξενιστών με βάση όλα τα είδη ακάρεων που βρέθηκαν ανέδειξε ότι, τα ενδιαιτήματα που περιελάμβαναν λειχήνες διακρίνονται σαφώς από αυτά που δεν περιελάμβαναν λειχήνες. Επίσης ο εκτιμούμενος αριθμός ακάρεων τόσο στο κάθε είδος δένδρου ξενιστή όσο και στο σύνολο των ξενιστών, είναι πολύ μεγαλύτερος από τον αριθμό που ευρέθησαν. Στο σύνολο των ξενιστών ευρέθησαν 32 είδη ακάρεων και εκτιμάται ότι αυτά τα είδη αποτελούν λιγότερο από τα μισά που υπάρχουν σε αυτούς τους ξενιστές τα οποία εκτιμούνται σε 73 είδη ακάρεων. Τα λιγότερα είδη (10) καταγράφηκαν στην ελιά χωρίς λειχήνες ενώ τα περισσότερα (22) καταγράφηκαν στην αμυγδαλιά με λειχήνες. Μικρός επίσης ήταν και ο αριθμός των ειδών που καταγράφηκαν στις φιστικιές με λειχήνες.

The mites are considered to be one of the most significant groups of animal pests of cultivated plants. Their habitats vary and a number of them have not been suficiently examined. Lichens as epiphytic on trees are to be found among these. With the aim to study the mites in vegetable samples with and without lichen in almond olive and pistachio trees, an almond field, an olive grove and pistachio field were selected respectively within the "Syngrou Estate" which is located within the administrative boundaries of the municipality of kifissia, Athens. The selection of plant samples from the study area, was carried out during February – September 2015. A total of eight monthly samplings were conducted taking each time ten composite samples from each tree, five with lichens and five without them, reaching a final number of 30 samples each time. The total number of samples which were tested was, 240 ones, 120 with lichens, and 120 without them. The collection of the mites took place with the Berlese-Tullgren method and after their restriction in permanent ting preparations, the mites were examined under the microscope. With the aid of the international literature bibliography, a total of 32 taxa belonging to 12 families and 4 classes were identified. The species which were found in the present study are classified, according to their food demands, into the following categories: In the sole herbivorous species where the families Tenuipalmidae and Tetranychidae., belong to. In the birds of prey species, where the families Bdellidae, Phytoseiidae, Cunaxidae, belong to. In the fungus – bacteria eaters where the class Astigmata belongs to and in detritiroric species where the order Cryptostigmata belongs to. Moreover in species whose food demands diverse and belong to the families Erythraeidae, Tydeidae, Cryptognathidae, Caligonellidae, Cheyletidae, Stigmaeidae, Raphignathidae. The most significant kinds of mite which were found in terms of dominance and frequency were the Astigmata, Balaustium sp., Bdella sp., Biscirus sp., Cunaxa capreolus, Cryptognathus sp., Cryptostigmata, Lorryia woolleyi, Molothrognathus sp., Neoapolorryia hellenica, Raphignathus sp., Triopthydeus triophthalmus, Typhlodromus (Anthoseius) foenilis. As far as the density is conserned, the dominant class was the Prostigmata with the percentage of 99.30%, among the population, for the total of samples. Out of the taxa which were found, the constant presence of the Balaustium sp. the first two months of sampling (February 2015 and March 2015) with large populations in the three kind of trees with and without lichens, is stressed as well as its total absence during the summer period. The statistical processing of the results, as far as the similarity of the trees Web hosts with all the kinds of mites found is conserned, pointed out that the habitants which included lichens are clearly distinguished from those without any of them. In addition, the estimated number of mites in both the number of each type of host tree and the whole reservoirs, is much higher than the number found. In the whole of hosts, 32 species of mites were found and it is estimated that these taxa constitute less than half which exist in these hosts, which are estimated to be 73 mite taxa. The fewer taxa (10) were recorded in the olive without lichens whereas the most (22) were found in the almond tree with lichens. The number of taxa which were recorded in the pistachio trees with lichens was also low.