Επίδραση της αλατότητας και της υδατικής καταπόνησης στο φύτρωμα τοπικών πληθυσμών σουσαμιού (Sesamum indicum L.) και μελάνθιου (Nigella sativa L.)

Abstract

Εξετάστηκε στο εργαστήριο με τη χρήση θαλάμου σταθερών συνθηκών η επίδραση της υδατικής καταπόνησης και της αλατότητας στο φύτρωμα των σπόρων σουσαμιού (ποικιλίες Εύβοια, Έβρος, Λήμνος και εμπορική ποικιλία Ινδίας) και μελάνθιου (εμπορική ποικιλία νιγκέλα Ινδίας). Σκοπός της μελέτης ήταν να προσδιοριστούν τα επίπεδα αντοχής των σπόρων στα δύο είδη καταπόνησης και να διαπιστωθεί κατά πόσο οι παράγοντες θερμοκρασία και ποικιλία επηρεάζουν το φύτρωμα και την αντοχή των σπόρων στα παραπάνω είδη καταπόνησης. Το πείραμα περιλάμβανε μεταχείριση των σπόρων με 6 αρνητικές συγκεντρώσεις πολυαιθυλενογλυκόλης και NaCl και το μάρτυρα (νερό). Οι θερμοκρασίες βλάστησης ήταν οι: 13, 15, 20, 25, 30 και 35°C και τα ωσμωτικά δυναμικά τόσο για το PEG όσο και για το NaCl περιλάμβαναν τις τιμές -0,2, -0,4, -0,6, -0,8, -1 και -1,2 MPa. Καμία από τις εξεταζόμενες ποικιλίες δεν σημείωσε φύτρωμα στα αρνητικά ωσμωτικά δυναμικά από την τιμή -0,8 MPa και κάτω, ενώ και για την τιμή των -0,6 MPa σημειώθηκε φύτρωμα μόνο για την ποικιλία Έβρος στους 30° (τόσο στη μεταχείριση με το PEG όσο και σε αυτή με το NaCl) και για τις ποικιλίες Εύβοια και εμπορική Ινδίας (μόνο στη μεταχείριση με το NaCl και επίσης στους 30°). Σε όλες τις περιπτώσεις, το ποσοστό και ο ρυθμός φυτρώματος όλων των ποικιλιών ήταν υψηλότερα κατά τη μεταχείριση του μάρτυρα σε σχέση με τις μεταχειρίσεις με -0,2 και -0,4 MPa PEG και NaCl με τις μοναδικές εξαιρέσεις να σημειώνονται στους 30 και 35°. Υπό την απουσία καταπόνησης, τα καλύτερα αποτελέσματα για όλες τις ποικιλίες σουσαμιού σημειώθηκαν στους 20, 25 και 30°, ενώ για τη νιγκέλα στους 15°. Κατά τη μεταχείριση με -0,2 MPa PEG, τα καλύτερα αποτελέσματα για όλες τις ποικιλίες σουσαμιού σημειώθηκαν στους 25 και 30°, ενώ για τη νιγκέλα στους 15°. Με την αύξηση του επιπέδου καταπόνησης, τα καλύτερα αποτελέσματα για τις ποικιλίες σουσαμιού σημειώθηκαν στους 30 και 35°, ενώ για τη νιγκέλα συνέβη πλήρης παρεμπόδιση του φυτρώματος. Κατά τη μεταχείριση με -0,2 MPa NaCl, τα καλύτερα αποτελέσματα για όλες τις ποικιλίες σουσαμιού σημειώθηκαν στους 30 και 35°, ενώ για τη νιγκέλα στους 20°. Με την αύξηση του επιπέδου καταπόνησης, τα καλύτερα αποτελέσματα για όλες τις ποικιλίες σουσαμιού σημειώθηκαν στους 30 και 35°, ενώ για τη νιγκέλα στους 15°. Όσον αφορά στον παράγοντα ποικιλία, τόσο υπό την απουσία όσο και υπό την παρουσία των δύο ειδών καταπόνησης, η ποικιλία Λήμνος σημείωσε τα χαμηλότερα ποσοστά φυτρώματος. Τα καλύτερα ποσοστά υπό την απουσία καταπόνησης σημειώθηκαν γενικά για τις ποικιλίες Εύβοια και Έβρος, ενώ η εμπορική ποικιλία Ινδίας υπερείχε των δύο προηγούμενων μόνο στους 13 και 30°. Υπό την παρουσία των δύο ειδών καταπόνησης, τα ποσοστά των ποικιλιών Εύβοια και Έβρος ήταν στις περισσότερες περιπτώσεις υψηλότερα σε σχέση με τα αντίστοιχα για την εμπορική ποικιλία Ινδίας.

Effect of water and salinity stress on germination of local populations of sesame (Sesamum indicum L.) and nigella (Nigella sativa L.) It was tested at the laboratory using an incubator the effect of water and salinity stress on germination of sesame and nigella seeds (local cultivars Evia, Evros, Limnos and commercial cultivars India and nigella). The aim of this study was to determine the resistance levels of seeds on both stresses combined with temperature differences. The experimental procedures involved treatment of seeds with six negative concentrations of PEG-6000 and NaCl (Germination temperatures of: 13, 15, 20, 25, 30 and 35°C and osmotic potentials for PEG-6000 and NaCl of: -0,2, -0,4, -0,6, -0,8, -1 and -1,2 MPa). None of the cultivars tested germinated at osmotic potentials below -0,8 MPa, whereas at -0,6 MPa the only cultivars that germinated were Evros at 30°C (both with PEG and NaCl), Evia and India (at 30°C but only with NaCl). In all cases, both germination percentage and rate of all cultivars were higher at the control treatment related to treatments with -0,2 and -0,4 MPa PEG and NaCl for temperatures less than 30°C. Best results were obtained for all sesame cultivars at 20, 25 and 30°C, while for nigella it was at 15°C in the absence of stresses. Once treated with -0,2 MPa PEG, best results were obtained for all sesame cultivars at temperatures of 25 and 30°C, whereas for nigella at only 15°C. Increase in stress levels resulted in maximum efficiency at 30 and 35°C for all sesame cultivars in contrast to complete prevention of germination for nigella. Once treated with -0,2 MPa NaCl, best results were obtained for all sesame cultivars at 30 and 35°C, whereas for nigella at only 20°C. Also, as the stress levels increased, best results were obtained for all sesame cultivars at 30 and 35°C, whereas for nigella at 15°C. Regarding the cultivars, the lowest germination percentages were recorded for Limnos, regardless of any stresses. With the absence of stresses, best results were observed for Evia and Evros, while the commercial cultivar India was superior only at 13 and 30°C. However, with the presence of stresses, the percentages of cultivars Evia and Evros were, in most cases, superior compared with those of the commercial cultivar India.