Διερεύνηση της υφιστάμενης κατάστασης στην άσκηση της φυτοπροστασίας του αστικού πρασίνου στους Δήμους

Abstract

Η ορθολογική διαχείριση του αστικού πρασίνου και ο κατάλληλος σχεδιασμός του αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την εξασφάλιση της βιωσιμότητάς του και της ανάπτυξης ανθεκτικών πόλεων. Τα προβλήματα που αφορούν τη διαχείριση του αστικού πρασίνου είναι πολλά και εξαιτίας αυτών συχνά πλήττεται η υγεία των φυτών στους κοινόχρηστους χώρους. Η άσκηση της φυτοπροστασίας του αστικού πρασίνου απαιτεί μια διαφορετική θεώρηση από αυτή που εφαρμόζεται στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Στα πλαίσια της παρούσας μελέτης κρίθηκε αναγκαία η καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στην άσκηση φυτοπροστασίας του αστικού πρασίνου, η οποία αποτελεί σημαντικό αντικείμενο της διαχείρισής του. Για το σκοπό αυτό, διενεργήθηκε ηλεκτρονική έρευνα, με ερωτηματολόγια, απευθυνόμενη σε 134 Δήμους της χώρας, από τους οποίους ανταποκρίθηκαν οι 84. Σύμφωνα με τις απαντήσεις, τα πλέον ευαίσθητα είδη του αστικού πρασίνου είναι τα δέντρα και οι χλοοτάπητες. Το μεγαλύτερο ποσοστό (59,6%) των δήμων που συμμετείχαν στην έρευνα, εφαρμόζει φυτοπροστατευτικά μέτρα αντιμετώπισης ασθενειών, όταν υπάρχει πρόβλημα. Το 1/3 περίπου των δήμων εφαρμόζει προληπτικά φυτοπροστατευτικά μέτρα, ενώ σχεδόν ένα 10% δεν εφαρμόζει καθόλου φυτοπροστασία. Όσον αφορά τις μεθόδους φυτοπροστασίας, το 70% περίπου, ασκεί «εναλλακτικές» μεθόδους, από τις οποίες η πιο συχνά εφαρμοζόμενη είναι η βιολογική καταπολέμηση με τη χρήση κυρίως ωφέλιμων μακροοργανισμών και μικροβικών σκευασμάτων. Συχνή χρήση χημικών φυτοπροστατευτικών σκευασμάτων γίνεται από το 14,3% των δήμων, ενώ το 34,5% των δήμων, που συμμετείχαν στο ερωτηματολόγιο, δεν χρησιμοποιεί καθόλου χημικά σκευάσματα. Είναι σημαντικό ότι η ασφάλεια των πολιτών κατέχει την πρώτη θέση ανάμεσα στους λόγους για τους οποίους δεν εφαρμόζεται χημική καταπολέμηση. Η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση, το βασικό σύστημα οικολογικής διαχείρισης παθογόνων και ζωικών εχθρών, δεν εφαρμόζεται στην πλειονότητα των δήμων. Η ικανότητα των ατόμων των υπηρεσιών πρασίνου στο να εντοπίσουν προσβολές από επιβλαβείς οργανισμούς καραντίνας, καθώς και η ετοιμότητά τους στην αντιμετώπιση ενδεχόμενων προσβολών, αξιολογήθηκαν κατά το πλείστον από μέτριες έως επαρκείς. Στις περισσότερες υπηρεσίες πρασίνου η δαπάνη για τη φυτοπροστασία δεν ξεπερνά το 5% επί του συνολικού προϋπολογισμού. Οργανωτικά, η διαχείριση του αστικού πρασίνου στο μεγαλύτερο ποσοστό (70%) υλοποιείται από Τμήματα, ενώ υπάρχει και ένας ικανός αριθμός δήμων που έχουν αυτοτελείς Διευθύνσεις Πρασίνου. Αξιοσημείωτο είναι ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό από τους δήμους που απήντησαν, περίπου το 90%, χρησιμοποιεί ιδιωτικούς φορείς για ορισμένα είδη εργασιών. Επίσης, μόνο το 1/3 (32,9%) από τους δήμους του δείγματος έχει προχωρήσει σε καταγραφή και χαρτογράφηση των χώρων πρασίνου. Τέλος, όλες οι υπηρεσίες πρασίνου (100%) επισημαίνουν την ανάγκη επιμόρφωσης του προσωπικού και το 73,2% δηλώνει ότι διευκολύνεται η επιμόρφωσή του από τον δήμο στον οποίο ανήκει.

The rational management of urban green and its proper planning are prerequisites for ensuring its sustainability and the development of resilient cities. The problems concerning the management of urban green are many and often affect plant health in public places. The practice of plant protection of urban green areas requires a different approach to that applied to agricultural holdings. In the context of this study it was considered necessary to record the existing situation in the practice of plant protection of urban green, which is an important subject of its management. For this purpose, an electronic survey was conducted, with questionnaires, addressed to 134 municipalities in the country, of which 84 responded. According to the replies, the most sensitive species of urban greenery are trees and lawns. The largest percentage (59.6%) of the municipalities involved in the survey applies plant protection measures when there is a problem. About 1/3 of municipalities are applying preventive plant protection measures, while almost 10% do not apply any plant protection. As far as plant protection methods are concerned, about 70% apply «alternative» methods of pest control, of which the most commonly applied is biological control using mainly beneficial macro-organisms and microbial formulations. The 14.3% of the municipalities often use plant protection products, while 34.5% of the municipalities that participated in the questionnaire do not use any chemical formulations. It is important that citizens' safety is at the forefront of the reasons why chemical control is not practiced. Integrated Pest Management (IPM), the basic system of ecological management of pathogens and animal enemies, does not apply to the majority of municipalities. The ability of people in green services to identify pests of quarantine pests, as well as their preparedness to deal with potential insults, was mostly rated from moderate to adequate. In most green services, the expenditure on plant protection does not exceed 5% of the total budget. Organizationally, urban management in the largest proportion (70%) is implemented by Departments, and there is also a sufficient number of independent Directions of green. It is noteworthy that a very large percentage of the municipalities that responded, about 90%, use private operators for certain types of work. Also, only 1/3 (32.9%) of the sample municipalities have proceeded to record and map green areas. Finally, all green services (100%) point to the need for staff training and 73.2% say that their municipality, facilitates for education.