Στρατηγικές ανθεκτικότητας για την περιαστική γεωργία: Η περίπτωση των παραγωγών της Δυτικής Αττικής

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να μελετηθεί ο τρόπος με τον οποίο ανταποκρίθηκε στις κοινωνικοοικονομικές μεταβολές της τελευταίας εικοσαετίας μια «κοινότητα» παραγωγών στη Δυτική Αττική και συγκεκριμένα οι παραγωγοί κηπευτικών και φυλλωδών λαχανικών, που προωθούν τα προϊόντα τους στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο (λαϊκές αγορές). Πραγματοποιήθηκε ποιοτική έρευνα με ημι-δομημένες συνεντεύξεις με στόχο την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης στην άσκηση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας. Με τη συλλογή του υλικού της έρευνας επιχειρήθηκε εξαγωγή συμπερασμάτων που αφορούν στα ωφελήματα και τις ζημίες που προκύπτουν από την περιαστική τους θέση, την οικονομική τους ανθεκτικότητα κάτω από την επίδραση της οικονομικής κρίσης και τη συμμετοχή της πολιτείας στην οικοδόμηση της προστασίας και την υποστήριξη της λειτουργίας τους. Τα αποτελέσματα της περιπτωσιολογικής αυτής μελέτης έδειξαν ότι στη Δυτική Αττική και συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή των Μεγάρων, στον Ασπρόπυργο και στις Ερυθρές υπάρχει μια ενεργή κοινότητα παραγωγών, με κλιμακωτή δυναμικότητα, που εκμεταλλεύεται σε ικανοποιητικό βαθμό την περιαστική της θέση. Η κοινότητα αυτή ανθίσταται μέχρι σήμερα στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης προσαρμόζοντας τη δραστηριότητά της στις απαιτήσεις του νέου οικονομικού περιβάλλοντος. Χρήζει όμως της υποστήριξης της πολιτείας όσον αφορά την εξασφάλιση φυσικών πόρων και συγκεκριμένα του νερού άρδευσης, δεδομένου ότι οι παραγωγοί υπέρ εκμεταλλεύονται τα υπόγεια ύδατα με ενδεχόμενη περιβαλλοντική ζημία. Επιπλέον απαιτείται διασφάλιση της διαθέσιμης καλλιεργήσιμης γης με σαφή χωροταξικό σχεδιασμό, ενώ διαφαίνεται και η ανάγκη βελτίωσης των θεσμικών παραμέτρων για τη διευκόλυνση της απρόσκοπτης λειτουργίας τους. Η διευθέτηση και υλοποίηση των παραπάνω κριτηρίων και προϋποθέσεων παρέχει υγιείς βάσεις για την συνέχιση της δραστηριότητας αυτής, καθώς και προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης της.

The main aim of this work is to study the way in which a community of producers of groceries and vegetables in the Western Attica who sell their products in wholesale and retail trade (mainly the street market) channels reacted and adjusted to the socioeconomic changes of the last twenty years. We conducted a qualitative survey with semi-structured interviews in order to trace the current situation in their profession. The material amassed through the interviews helped in drawing certain conclusions regarding the costs and benefits flowing from their peri-urban position, their economic resilience under the influence of the economic crisis, and the contribution of state and local authorities in protecting and supporting their activities. The results of this case study showed that in Western Attica and specifically in Megara, Aspropyrgos and Erythres there is an active dynamic community of producers which takes advantage of its peri-urban position. This community has resisted and handled well up to now the effects of the economic crisis adjusting its behavior according to the constraints of the new economic environment. However, it needs the support of the state in order to have the necessary natural resources and specifically irrigation water so that the overuse of underground water and the danger of environmental damage are avoided. In addition, safeguarding of the available arable land is required through careful urban, suburban and peri-urban planning while at the same time it seems that certain institutional changes are necessary in order to facilitate their functions. The materialization of all those requirements will place their professional activities within a healthy environment and it will guarantee their further development.