Ταυτοποίηση, συχνότητα και μολυσματικότητα παθογόνων αιτίων προσυλλεκτικών σήψεων ελαιοκάρπου

Abstract

Οι προσβολές ελαιόκαρπου από διάφορους μύκητες που προκαλούν σήψεις είναι συνήθεις και ιδιαίτερα καταστρεπτικές παγκοσμίως για την καλλιέργεια της ελιάς. Τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα των σήψεων του ελαιοκάρπου έχει ενταθεί σε πολλές περιοχές της Ελλάδας (Δυτική Πελοπόννησο, Νήσοι Ιονίου, Πρέβεζα, Αιτωλοακαρνανία, Ήπειρο, Εύβοια κ.α.) πιθανόν λόγω των παρατεταμένων περιόδων βροχοπτώσεων που παρατηρούνται. Πρόσφατα, βρέθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα η παρουσία των μυκήτων Colletotrichum acutatum και Alternaria alternata να προκαλούν σημαντικές σήψεις σε διάφορες ελληνικές ποικιλίες. Σκοπός της συγκεκριμένης μελέτης είναι η απομόνωση και ο περαιτέρω χαρακτηρισμός διαφόρων μυκήτων που προκαλούν σήψεις ελαιοκάρπου σε προσυλλεκτικό στάδιο οδηγώντας σε σημαντικές απώλειες την παραγωγή και σε σημαντική υποβάθμιση την ποιότητα του ελαιολάδου. Οι δειγματοληψίες πραγματοποιήθηκαν τα έτη 2016-2017 από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Τα σημαντικότερα είδη μυκήτων που απομονώθηκαν ανήκουν στα γένη Alternaria, Fusarium, Colletotrichum και Aspergillus. Έγινε ταυτοποίηση των ειδών με βάση τη μορφολογική και μοριακή ανάλυσή τους και ελέγχθηκε η τοξικογόνος ικανότητα απομονώσεων Aspergillus spp. Ακολούθησε έλεγχος της πληθυσμιακής διακύμανσης των διαφόρων απομονώσεων ανάλογα με την περιοχή προέλευσης, καθώς και αξιολόγηση των ποικιλιών Καλαμών και Κορωνέικης, ως προς την ανθεκτικότητά τους στη μόλυνση με διάφορα στελέχη των γενών Alternaria spp., Fusarium spp., Colletotrichum spp. και Aspergillus spp. που απομονώθηκαν και με βάση τις παραμέτρους της σοβαρότητας της σήψης και της παρεμπόδισης κονιδιογένεσης σε in vitro βιοδοκιμές. Από τα σημαντικότερα ευρήματα της παρούσας μελέτης είναι το γεγονός ότι προέκυψαν διάφορα είδη του γένους Alternaria και Fusarium που δεν έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα ως παθογόνα της ελιάς.

The infections of olive drupes by diverse fungal pathogens causing rot symptoms are common and notably destructive for olive cultivation worldwide. In recent years, the occurrence of olive fruit rots has been intensified in many olive orchards in Greek regions (Western Peloponnese, Ionic Islands, Preveza, Aitoloakarnania, Epirus, Evia etc), possibly because of the observed prolonged rainfall periods. The presence of Colletotrichum acutatum and Alternaria alternata causing fruit rots on various Greek cultivars was recently reported for the first time. The aim of the present study is the isolation and further identification of several fungal species associated with rotten olive fruits at preharvest stage, resulting in significant financial losses and degradation of olive oil quality. Extensive sampling was carried out in several Greek regions during 2016-17. The most important isolated fungal species include Alternaria spp., Fusarium spp., Colletotrichum spp. and Aspergillus spp. The identification results of these fungi, based on morphological and molecular characteristics will be presented such as the toxicogenic ability of Aspergillus spp. The resistance of Kalamon and Koroneiki cultivars to these fungi was evaluated on the basis of disease severity and incidence of the in vitro inoculation bioassays. One of the most important findings of this study is the fact that new Alternaria and Fusarium species were discovered that have not been recorded so far as pathogens of the olive tree.