Αναθεώρηση της ΚΥΑ 16/6631/89 για τον προσδιορισμό των αναγκαίων ποσοτήτων για την ορθολογική χρήση νερού στην άρδευση του Ν. Ατιικής

Abstract

Οι πιέσεις που υφίστανται οι υδατικοί πόροι, ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης ζήτησης από ποικίλους χρήστες για επαρκές σε ποσότητα και ποιότητα νερό γίνονται ολοένα εντονότερες. Η Κ.Υ.Α. Φ 16/6631/89 και τα όρια που θεσπίστηκαν 30 χρόνια πριν, θα πρέπει να θεωρούνται πλέον ξεπερασμένα καθώς με τη συνεχή μείωση των εκμεταλλεύσιμων υδατικών πόρων και τις επιστημονικές εξελίξεις στον υπολογισμό των υδατικών αναγκών των καλλιεργειων που έχουν μεσολαβήσει, επιβάλλουν την ανάπτυξη και εφαρμογή ορθολογικότερων και αειφορικών πρακτικών διαχείρισής τους. Στο πλαίσιο αυτό, η εν λόγω εργασία σκοπεύει να εξετάσει κατά πόσο πρέπει να αναθεωρηθούν τα όρια της άρδευσης των καλλιεργειών που θέτει η Κ.Υ.Α. Φ 16/6631/89 για το νομό Αττικής. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, χρησιμοποιήθηκαν τα κλιματικά και γεωχωρικά δεδομένα πέντε μετεωρολογικών σταθμών του νομού Αττικής και συγκεκριμένα της Ελευσίνας, του Ελληνικού, των Σπάτων (Ελ.Βενιζέλος), του Θησείου για τη χρονική περίοδο 1975-2016 και του Μαραθώνα για τη χρονική περίοδο 1986-2003. Τα δεδομένα αυτά περιείχαν τιμές που αφορούσαν ελάχιστη και μέγιστη θερμοκρασία αέρα (Tmin - Tmax), μέση μηνιαία θερμοκρασία (Tmean σε °C), τη μέση μηνιαία βροχόπτωση (mm/month), τη μέση μηνιαία σχετική υγρασία (RHmean %) και τη ταχύτητα του ανέμου (U σε m/sec). Βάσει των στοιχείων αυτών, υπολογίστηκε η μέση μηνιαία εξατμισοδιαπνοή αναφοράς (ET0) κάνοντας χρήση του προγράμματος AquaCrop, το οποίο στηρίζεται στη μέθοδο Penmann – Montieth (περίπτωση ελλιπών δεδομένων) και χρησιμοποιώντας τις τιμές των φυτικών συντελεστών από ελληνική και ξένη βιβλιογραφία προσδιορίσθηκε η εξατμισοδιαπνοή κάθε καλλιέργειας σε μηνιαία βάση. Επιπλέον, προσδιορίστηκε η ωφέλιμη (ή ενεργός) βροχόπτωση R’ με σκοπό να εκτιμηθούν οι αντίστοιχες καθαρές ανάγκες (REQn) για τη κάθε καλλιέργεια. Οι τιμές αυτές, πολλαπλασιάστηκαν με τις αντίστοιχες εκτάσεις και προέκυψαν οι μέσες ολικές απαιτήσεις των καλλιεργειών σε νερό που είναι 85.273.708 m3 για 182.351 καλλιεργήσιμα στρέμματα. Κατά συνέπεια η μέση υδατοκατανάλωση των καλλιεργειών του νομού Αττικής κατ’ εκτίμηση ανέρχεται σε 468 m3/στρέμμα ετησίως. Συνυπολογίζοντας και πιθανές απώλειες της τάξεως του 20% ανέρχεται σε 562 m3/στρέμμα ετησίως. Όλα τα ανωτέρω δεδομένα αναλύθηκαν με τη μέθοδο Kriging σε περιβάλλον Γεωγραφικών Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΠΣ) και του προγράμματος μοντελοποίησης 3D επιφανειών Surfer, ώστε να αποτυπωθούν οι ανάγκες των καλλιεργειών σε νερό σε χάρτες κλίμακας 1:500.000 και να βγουν επιπλέον συμπεράσματα.

The pressures on water resources, as a result of the increasing demand from diverse users for sufficient quantity and quality of water, are becoming more and more intense. The K.Y.A. 16/6631/89 and the limits established 30 years ago should be considered outmoded as the continuous reduction of exploitable water resources and scientific developments in the calculation of water needs of crops require the development and implementation of more rational and sustainable management practices. In this context, this work intends to examine whether the limits of crop irrigation set by the K.Y.A. 16/6631/89 should be revised for the prefecture of Attica. In order to achieve this goal, the climatic and geospatial data of five meteorological stations of the Prefecture of Attica, namely Elefsina, Helleniko, Spata (El.Venizelos), Thissio for the period 1975-2016 and Marathon for the time of period 1986-2003, were taken into account. These data contained minimum and maximum air temperature (Tmin - Tmax), average monthly temperature (Tmean in ° C), average monthly rainfall (mm/m), mean monthly relative humidity (RHmean%), and wind speed (U at m/sec). On the basis of these data, the average monthly reference evapotranspiration (ET0) was calculated using the AquaCrop program, based on the Penmann-Montieth method (case of incomplete data) and using the coefficients crop values from Greek and foreign scientific literature determined the evapotranspiration of each crop on a monthly basis. Furthermore, the effective rainfall (R') was determined in order to estimate the corresponding net needs (REQn) for each crop. The resulting prices were multiplied by the respective areas and the total average water demands of the crops were 85.273.708 m3 for 182,351 cultivable land. Consequently, the average water consumption of the crops for the Prefecture of Attica is estimated at 468 m3 / acre which calculating possible losses of 20%, it corresponds to 562 m3 / acre. All of the above data were analyzed using the Kriging method in the Geographical Information Systems (GIS) environment and Surfer 3D Surface Modeling program to capture water crop needs on 1:500.000 scale maps and draw further conclusions.