Μελέτη της φωτοσυνθετικής ικανότητας, των ποιοτικών χαρακτηριστικών των καρπών και της θρεπτικής κατάστασης τριών ποικιλιών ροδιάς

Abstract

Στην Ελλάδα δεν παρατηρείται ιδιαίτερα έντονη ανοδική καταναλωτική τάση του καρπού της ροδιάς, ωστόσο στις αγορές του εξωτερικού εμφανίζεται αυξημένη ζήτηση. Γεγονός που οφείλεται στη στροφή διεθνώς προς τις υπερτροφές (super-foods) και ειδικότερα στις ευεργετικές ιδιότητες του ροδιού, όπως η μεγάλη περιεκτικότητά του σε φαινόλες και αντιοξειδωτικά συστατικά. Εντούτοις τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών διαφοροποιούνται ανάμεσα στις ποικιλίες και για το λόγο αυτό στην παρούσα πειραματική εργασία έγινε σύγκριση μεταξύ τριών ποικιλιών ροδιάς. Από τον οπωρώνα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ) επιλέχθησαν τέσσερα δέντρα ηλικίας περίπου εννέα ετών, από τις ξένες και ευρέως καλλιεργούμενες ποικιλίες ‘’Acco’’ και ‘’Wonderful’’ και από την ελληνική ποικιλία ‘’Περσεφόνη’’. Κατά την καλλιεργητική περίοδο εφαρμόστηκε πρόγραμμα φυτοπροστασίας και λίπανσης, και 2 εβδομάδες μετά την καρπόδεση επιλέχθησαν 12 καρποί ανά δέντρο, έγινε σήμανση αυτών και κάθε 10 ημέρες παίρνονταν μετρήσεις διαμέτρου και ύψους των καρπών για τον υπολογισμό της καμπύλης ανάπτυξης των καρπών της ροδιάς. Στα φύλλα πραγματοποιήθηκε μέτρηση της φωτοσυνθετικής τους ικανότητας, του αριθμού των στοματίων, καθώς και μετρήσεις συγκέντρωσης χλωροφύλλης, καροτενίων, και προσδιορισμός της θρεπτικής κατάστασής τους. Η συγκομιδή των καρπών έγινε με κριτήριο συγκομιδής το αντιπροσωπευτικό χρώμα του φλοιού των καρπών της κάθε ποικιλίας, συνυπολογιζόμενο με τα επιθυμητά επίπεδα ολικών διαλυτών στερεών συστατικών ( ͦ brix). Στους καρπούς μετρήθηκαν το βάρος αυτών, καθώς και των επιμέρους τμημάτων τους, του φλοιού και των καρπιδίων, η διάμετρός τους, το μήκος τους με τον κάλυκα και χωρίς, και το χρώμα τους. Ακολούθησε η χυμοποίηση των καρπιδίων, για τις αναλύσεις των ολικών διαλυτών στερεών συστατικών, της ολικής ογκομετρούμενης οξύτητας, του pH και της ανάλυσης των σακχάρων, τη μέτρηση της αντιοξειδωτικής ικανότητας και την περιεκτικότητα σε ολικές φαινολικές ενώσεις. Από τα αποτελέσματα του παρόντος πειράματος φάνηκε ότι η ποικιλία Wonderful είχε σημαντικά μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς και μέσο βάρος καρπού και φλοιού, από τις άλλες δύο ποικιλίες. Ωστόσο και οι τρεις ποικιλίες παρουσίασαν το ίδιο ποσοστό χυμού ανά καρπό. Όσον αφορά το σύνολο των σακχάρων του χυμού, το δείκτη γλυκύτητας, αλλά και τις συγκεντρώσεις της γλυκόζης και της φρουκτόζης, η ποικιλία Acco παρουσίασε, συγκριτικά με τις άλλες δύο ποικιλίες, τις μικρότερες τιμές. Σημαντικές διαφορές, μεταξύ των τριών ποικιλιών, παρουσιάστηκαν στις τιμές του pH και στον λόγο ολικών διαλυτών στερεών συστατικών προς την ογκομετρούμενη οξύτητα, γεγονός αναμενόμενο εξαιτίας των γευστικών χαρακτηριστικών της εκάστοτε ποικιλίας. Αυξημένος αριθμός στοματίων παρατηρήθηκε στα φύλλα της ποικιλίας Acco, χωρίς ωστόσο να σημειώνονται διαφορές στη στοματική αγωγιμότητα, την εσωτερική συγκέντρωση και το ρυθμό διαπνοής, μεταξύ των τριών ποικιλιών. Η φωτοσυνθετική ικανότητα των φύλλων των καρποφόρων βλαστών δεν παρουσίασε σημαντικές διαφορές μεταξύ των ποικιλιών, σε αντίθεση με αυτή των μη καρποφόρων βλαστών. Αξιζει να σημειωθεί πως διαφορές παρουσιάστηκαν στο ρυθμό της φωτοσύνθεσης, μεταξύ καρποφόρων και μη καρποφόρων βλαστών, με σημαντικά μικρότερη αυτή των καρποφόρων βλαστών. Διαφορές, μεταξύ των τριών ποικιλιών, δεν παρατηρήθηκαν στις μετρήσεις των φωτοσυνθετικών χρωστικών των φύλλων των μη καρποφόρων βλαστών. Ωστόσο, παρατηρήθηκε μεγαλύτερη συγκέντρωση χλωροφύλλης b στα φύλλα καρποφόρων βλαστών της ποικιλίας Acco, η οποία αύξησε το σύνολο των χλωροφυλλών σημαντικά, εν αντιθέσει με τη μικρότερη συγκέντρωση χλωροφύλλης b και του συνόλου των χλωροφυλλών που παρουσίασε η ποικιλία Περσεφόνη. Τέλος, αναφορικά με τη φυλλοδιαγνωστική, φάνηκε πως δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές στις συγκεντρώσεις των θρεπτικών στοιχείων μεταξύ των ποικιλιών, με εξαίρεση τη μικρότερη συγκέντρωση Κ που παρουσίασε η ποικιλία Περσεφόνη και τη σημαντικά αυξημένη συγκέντρωση Ν που παρουσίασε η ποικιλία Acco.

In Greece, there is no particularly strong upward trend in the consumption of pomegranate fruit, but there is an increasing demand in foreign markets. A fact that is due to the international shift towards super-foods and especially to the beneficial properties of the pomegranate, such as its high content of phenols and antioxidant ingredients. However, the qualitative characteristics of the fruits vary between varieties and for this reason in the present experimental work a comparison was made between three varieties of pomegranate. From the orchard of the Agricultural University of Athens (AUA) four trees of about nine years old were selected from the foreign and widely cultivated varieties "Acco" and "Wonderful" and from the Greek variety "Persephone". During the growing season, a plant protection and fertilization program was implemented, and 2 weeks after fruit set 12 fruits were selected per tree, these were marked and every 10 days measurements of the diameter and height of the fruits were taken to calculate the pomegranate growth curve. The leaves were measured for their photosynthetic ability, number of stomata, and chlorophyll concentration, carotene concentration measurements, and determination of their nutritional status. Time of harvest determined by the representative color of the fruit cortex of each variety, taking into account the desired levels of total soluble solids (ͦ brix). The fruit measurements conclude the weight of these, as well as their individual parts, the skin and the arils, their diameter, their length with the calyx and without, and their color. Fruit juice analyzed for total soluble solids, total titratable acidity, pH, individual sugars, antioxidant capacity and total phenolic compounds content. From the results of this experiment it appeared that Wonderful variety had significantly larger dimensions, as well as average weight of fruit and skin, than the other two varieties. However, all three varieties showed the same percentage of fruit juice. Total sugars, sweetness index, and the concentration of glucose and fructose, of Acco variety, has the lowest values. Significant differences between the three varieties were shown in pH values and in the ratio between total soluble solids and titratable acidity, which is expected due to the flavor characteristics of the different varieties. The high number of stomata was observed in leaves of Acco variety, but there were no differences in stomatal conductance, intercellular CO2 concentration and in the transpiration rate, among the three varieties. Photosynthetic ability of leaves of reproductive shoots did not show significant differences between varieties, as opposed to vegetative shoots. It is noteworthy that differences occurred in photosynthetic rate, between vegetative and reproductive shoots, with significantly lesser that in reproductive shoots. Differences between the three varieties were not observed in the photosynthetic pigment concentration of leaves of vegetative shoots. However, a high concentration of chlorophyll b was observed in the leaves of reproductive shoots of Acco variety, which increased total chlorophylls significantly, as opposed to the lower chlorophyll b concentration and the total chlorophylls present in Persephone variety. Finally, with regard to foliar analysis, there appeared to be no significant differences in the nutrient concentrations between the varieties, with the exception of the lower K concentration presented by Persephone variety and the significantly increased N concentration presented by Acco variety.