Διερεύνηση χρήσης των σχολικών αυλών από μαθητές και ρόλος του θερμικού περιβάλλοντος

Abstract

Η σχολική αυλή αποτελεί έναν χώρο για τις υπαίθριες δραστηριότητες των μαθητών τόσο σε εκπαιδευτικό όσο και κοινωνικό επίπεδο. Η σημασία της είναι εξίσου σημαντική όσο και τα σχολικά κτίρια για την συνολική ευημερία των μαθητών αλλά και για την εκπαιδευτική διαδικασία. Μία σωστά σχεδιασμένη σχολική αυλή συμβάλει στην ικανοποίηση των αναγκών των παιδιών για εκπαίδευση, διασκέδαση και κοινωνικές σχέσεις. Επίσης, μπορεί να λειτουργήσει ως ένας χώρος όπου μαθητές με διαφορετικά υπόβαθρα μπορούν να ανακαλύψουν και να λάβουν ερεθίσματα με ασφάλεια. Η σημερινή όμως εικόνα των ελληνικών σχολικών αυλών χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία του τσιμέντου και της ασφάλτου, με την εικόνα των αισθητικά αδρανών, αφιλόξενων χώρων για τη μαθητική κοινότητα. Αποτέλεσμα του συνδυασμού του σχεδιασμού και της εκτεταμένης χρήσης σκληρών δομικών υλικών, είναι η ανάπτυξη υψηλών επιφανειακών θερμοκρασιών και εν συνεχεία, έκθεση σ’ αυτές και στη συμβολή δημιουργίας μη ευνοϊκού μικροκλίματος για τους μαθητές – χρήστες. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται ή ακόμα χάνεται ο εκπαιδευτικός ρόλος της σχολικής αυλής και μετατρέπεται σε έναν ανοιχτό υπαίθριο χώρο περιορισμένης αίσθησης άνεσης, παροχής, ερεθισμάτων, ασφάλειας και αισθητικής. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνηθεί πως οι σχεδιαστικές αρχές των σχολικών αυλών επηρεάζουν τόσο την χωρική κατανομή της θερμοκρασίας όσο και την χωρική κατανομή των μαθητών εντός της σχολικής αυλής κατά την διάρκεια των διαλειμμάτων κατά την μεσημβρινές ώρες. Κατά την επεξεργασία των δεδομένων που συλλέχτηκαν από την έρευνα, ο σχολιασμός των εικόνων θερμικής απεικόνισης προσανατολίστηκε σε τρεις πυλώνες. Την επιφανειακή θερμοκρασία των υλικών, μέγεθος του κάθε χώρου σχετικά με τον αριθμό ατόμων που μπορεί να φιλοξενήσει και το είδος των δραστηριοτήτων των μαθητών. Η σχέση αυτών των τριών κριτηρίων μεταξύ τους μπορεί να ερμηνεύσει τη χρήση του χώρου σχετικά με υλικά που τον αποτελούν και αν τα υλικά συμβάλλουν στην δημιουργία ενός ευνοϊκού μικροκλίματος. Τα αποτελέσματα που διεξήχθησαν από την συγκεκριμένη έρευνα δείχνουν πως οι χαμηλότερες επιφανειακές θερμοκρασίες συγκεντρώνονται σαφώς στις φυτεμένες και σκιασμένες περιοχές με εύρος τιμών θερμοκρασίας 20 -300C, και οι υψηλότερες στα υλικά κατασκευής της πίσσας, του πλαστικού τάπητα και του πλαστικοποιημένου ταρτάν σε μη σκιαζόμενες θέσεις με εύρος 550C έως και 760C σε ορισμένες περιπτώσεις. Ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες σε μη σκιαζόμενες θέσεις καταγράφονται επίσης και σε χώρους επιστρωμένους με υλικό από τσιμέντο (>450C), κυβόλιθους (330C - 370C) και χώμα (260C - 450C). Σε σκιαζόμενες από τις κόμες των δέντρων θέσεις, τα παραπάνω υλικά εμφανίζουν θερμοκρασία έως και 240C χαμηλότερη. Αντίστοιχα, χώροι που βρίσκονται υπό την σκιά τεχνητών στεγάστρων, εμφανίζουν αρκετά υψηλές επιφανειακές θερμοκρασίες συγκριτικά με τις αναμενόμενες διότι τα υλικά κατασκευής των στεγάστρων συγκέντρωναν θερμοκρασίες που ξεπερνούσαν και τους 500C. Η αξιοποίηση των παραπάνω αποτελεσμάτων στο σχεδιασμό των σχολικών αυλών μπορεί να συμβάλλει στην βελτίωση του μικροκλίματος και τα χρήση αυτών ικανοποιώντας τις ανάγκες των μαθητών για εκπαίδευση, αναψυχή και κοινωνική συναναστροφή.

The school yard is an area the student outdoor activities at both educational and social level. It’s significance is as important as the school buildings for the overall well-being of students and the educational process. A well-designed school yard helps to satisfy children's needs for education, entertainment and social relationships. It can also function as a place where students with different backgrounds can discover and receive stimulus safely. Generally, Greek school yards are characterized by the dominance of cement and asphalt, that constitute them aesthetically idle and inhospitable spaces for the student community. The current combination of design and extensive use of hard materials, contributes in creating non-favorable microclimatic conditions for students – users and results in the development and exposure of students to high surface temperatures Under these conditions the educational role of the school yard is reduced or even lost and transformed into open spaces with limited sense of comfort, opportunities, stimuli, safety and aesthetics. The purpose of this work is to investigate by using thermal illustrations and observation surveys, the current effect of school yard design on the spatial distribution of both the surface temperatures of the various materials used and activities of students during break times at noon. The analysis of the collected data of thermal illustration was based on three pillars: the surface temperature of the materials, the relative size of each space in relation to the number of students the space can host at the same time, and the type of student activities. The above pillars could determine the use of space in relation to the materials used. The results carried out by this research show that lower surface temperatures are clearly concentrated in planted and shaded areas with a temperature range of 20-300C, and the highest in surfaces of bitumen, synthetic turf and laminated tartan in non-shaded positions with a range of 550C up to 760C in some cases. Particularly high temperatures in non-shaded locations are also found in areas coated with concrete (450C), concrete paving blocks (330C-370C) and earth (260C-450C). In shaded locations by the canopy of groups of trees, surface temperatures of the above hard materials reduced by 240C. Respectively, spaces created under the shade of synthetic roofs, exhibit relatively high surface temperatures exceeding 500C. Considering the above results in the design of schoolyards could help improve the microclimate and use of school yards and as well as student needs for education, entertainment and social interaction