Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών: Τοπίο σε εξέλιξη. Από τη διερεύνηση του τοπίου στην ανάπτυξη σεναρίων ανάδειξης του πεδίου

Abstract

Το Campus του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών βρίσκεται στον Βοτανικό σε μία έκταση 277 στρεμμάτων εκατέρωθεν της Ιεράς Οδού. Σκοπός της εργασίας είναι η διερεύνηση και η ανάλυση του τοπίου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών όπως και ο προσδιορισμός των διαδικασιών ανάδειξης της δυναμικής του, στο πλαίσιο νέων σχεδιαστικών στρατηγικών για την ανασυγκρότησή του. Αρχικά, καθορίζονται οι κατευθυντήριοι άξονες αναφορικά με τον τρόπο προσέγγισης της εξέλιξης του τοπίου και επιλέγονται τα εργαλεία ερμηνείας της δομής του τοπίου. Οι διαφορετικές εκφάνσεις τις οποίες αυτός ο χώρος έχει λάβει στην πορεία του χρόνου, όπως και η ευρύτερη περιοχή στην οποία εντάσσεται, καθορίζουν την ιστορία του, καθιστώντας τον σημείο αναφοράς. Εισάγεται επομένως η έννοια του χρόνου, ως ένα πρίσμα μέσα από το οποίο ο μελετητής έχει τη δυνατότητα να κατανοήσει αυτόν τον τόπο. Κατόπιν, εντοπίζονται τα τοπία της ευρύτερης περιοχής για τα οποία διενεργείται μία στρωματογραφική αναλυτική προσέγγιση της ιστορικής εξέλιξής τους. Έτσι πολυεπίπεδες ιστορίες συνθέτουν το ιστορικό, πολιτικό και πολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο αναπτύχθηκε το εκπαιδευτικό τοπίο του ΓΠΑ. Στη συνέχεια, επιχειρείται η διερεύνηση των δυναμικών ανάδειξης του τοπίου του ΓΠΑ. Τίθενται οι βασικοί άξονες διαμόρφωσης της νέας ταυτότητας και η πρόταση σεναρίων ανάπτυξης νέων σχέσεων στο πεδίο μελέτης. Το συμπέρασμα, το οποίο προκύπτει, αναφέρεται με σαφήνεια στο γεγονός ότι το τοπίο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών είναι ένα εξελικτικό προϊόν και παράγοντας ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. Η ιστορικότητα του χώρου στον οποίο εγκαταστάθηκε η Γεωπονική Σχολή, σε συνδυασμό με αξιόλογα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα παρελθόντων χρόνων και το στοιχείο της καλλιέργειας το καθιστούν ως ένα εξαιρετικά σημαντικό και εύθραυστο «οικοσύστημα». Έτσι, προτείνεται η αντιμετώπιση του τοπίου μελέτης ως ενεργού πεδίου της σύγχρονης πόλης, το οποίο έχει τη δυνατότητα να ενορχηστρώσει δυναμικές φυσικές διαδικασίες και ευέλικτα αστικά γεγονότα, σε ένα ενιαίο υβριδικό μοντέλο αειφόρου ανάπτυξης του χωρο-χρονικά μεταβαλλόμενου τοπιακού αστικού σχεδιασμού.

The Campus of the Agricultural University of Athens (AUA) with a surface area of 277 acres is located in Votanikos on either side of Iera Odos. The purpose of this thesis is to explore and analyze the landscape of the Agricultural University of Athens as well as to determine the procedures so that its dynamics could be highlighted, in the context of new design strategies as far as its reconstruction. Initially, the guidelines concerning the most efficient way to approach the evolution of the landscape are identified and the tools used to interpret the structure of the landscape are selected. The different manifestations that this site has taken over time, as well as the wider area in which it belongs, determine its history, making it the point of reference. The concept of time is therefore introduced, as a prism through which the scholar can comprehend this site. Following, the landscapes of the wider area are identified and an stratigraphic analytical approach of their historical development, is determined. Thus, multilevel stories compose the historical, political, and cultural context in which the educational landscape of AUA was formed. Then, the potential of enhancing the AUA landscape is explored. The main axes of shaping the new identity and the proposal of scenarios for the development of new relationships in the field of study are set. The conclusion, which emerges clearly, refers to the fact that the landscape of the Agricultural University of Athens is an evolutionary product and a factor of human activities. The historicity of the space in which the School of Agriculture was established, in combination with the remarkable architectural remains of past years and the element of cultivation make it an extremely important and fragile "ecosystem". Thus, it is proposed to treat the studied landscape as an active field of the modern city, which can orchestrate dynamic natural processes and flexible urban events, in a unified hybrid model of sustainable development of a spatiotemporally changing local urban design.