Απομόνωση και προσδιορισμός σκουαλενίου σε ελληνικά μονοποικιλιακά εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα

Abstract

Το ελαιόλαδο αποτελεί ένα υγιεινό και πολύ θρεπτικό συστατικό της διατροφής του ανθρώπου και οι ευεργετικές του ιδιότητες είναι ευρέως γνωστές. Οφείλονται κυρίως στη μοναδική του σύσταση σε λιπαρά οξέα, καθώς και σε πληθώρα βιοδραστικών ουσιών, που μπορεί να θεωρούνται ποσοτικά μικρότερης σημασίας, αλλά παρουσιάζουν πολύ σημαντικές βιολογικές ιδιότητες. Η σύσταση του ελαιολάδου έχει αποτελέσει αντικείμενο πληθώρας μελετών και φαίνεται ότι από τους σημαντικότερους παράγοντες που την επηρεάζουν είναι η ποικιλία του ελαιολάδου και η γεωγραφική του προέλευση. Σκοπός της της παρούσας μελέτης ήταν ο προσδιορισμός του σκουαλενίου σε δείγματα ελληνικών μονοποικιλιακών εξαιρετικών παρθένων ελαιολάδων και η διερεύνηση της επίδραση της ποικιλίας και της γεωγραφικής προέλευσης σε αυτήν. Αρχικώς, εφαρμόστηκε μια μέθοδος απομόνωσης και προσδιορισμού του σκουαλενίου μέσω εκχύλισης στερεάς φάσης (SPE) και υγρής χρωματογραφίας υψηλής απόδοσης (HPLC). Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε ο προσδιορισμός του σκουαλενίου και ταυτόχρονα της σύστασης των λιπαρών οξέων μέσω Αέριας Χρωματογραφίας σύμφωνα με την επίσημη μέθοδο του Διεθνούς Συμβουλίου του Ελαιολάδου (IOOC) και συγκρίθηκαν τα αποτελέσματα των δύο μεθόδων ως προς τον προσδιορισμό του σκουαλενίου. Βρέθηκε ότι οι δύο μέθοδοι δεν διέφεραν στατιστικώς. Κατόπιν, τα δεδομένα της σύστασης των λιπαρών οξέων και της περιεκτικότητας σκουαλενίου υποβλήθηκαν σε στατιστική επεξεργασία με μεθόδους πολυμεταβλητής ανάλυσης μέσω της πλατφόρμας Metaboanalyst. Από τα αποτελέσματα διαπιστώθηκε πως τα εγχώρια παρθένα ελαιόλαδα που μελετήθηκαν είχαν μέτρια περιεκτικότητα σκουαλενίου σε σχέση με τις τιμές που αναφέρονται στη βιβλιογραφία. Επιπλέον, τα δείγματα της ποικιλίας Κορωνέικη χαρακτηρίζονταν από σημαντικά μεγαλύτερη περιεκτικότητα σκουαλενίου σε σχέση με τα δείγματα των ποικιλιών Κολοβή και Αδραμυτιανή. Φαίνεται ακόμη ότι τα δείγματα που προέρχονταν από την περιοχή της Πελοποννήσου χαρακτηρίζονταν από σημαντικά υψηλότερη περιεκτικότητα σκουαλενίου σε σχέση με τα δείγματα που προέρχονται από τη Λέσβο, ωστόσο για τη διερεύνηση του παράγοντα της γεωγραφικής προέλευσης, τα δείγματα που χρησιμοποιήθηκαν ανήκαν και σε διαφορετικές ποικιλίες, γεγονός που πιθανόν να επηρέασε το αποτέλεσμα. Η σύσταση των λιπαρών οξέων όλων των ελαιολάδων κυμάνθηκε στα ευρέως αποδεκτά όρια. Από τα αποτελέσματα της πολυμεταβλητής προέκυψε σαφής διαχωρισμός των ελαιολάδων με βάση τις ποικιλίες Κορωνέικη, Κολοβή και Αδραμυτιανή, γεγονός που υποδεικνύει τη σημαντικότητα της επίδρασης της ποικιλίας στη σύσταση των λιπαρών οξέων και του σκουαλενίου. Επιπλέον, ήταν ικανοποιητικός και ο διαχωρισμός των δειγμάτων με βάση τη γεωγραφική προέλευση (Πελοπόννησος, Λέσβος).

Olive oil constitutes a healthy and nutritious compound of human nutrition and its beneficial properties are well-known. These are mainly due to the unique fatty acid composition and its content of various bioactive substances, which although may be considered quantitatively less important, they present some significant biological properties. The chemical composition of olive oil has been the subject of many studies and the olive variety and its geographical origin are some of the most important factors that affect it. The aim of the present work was to determine the Squalene’s content in Greek monovarietal extra virgin olive oils and also, to investigate the effect of the variety and geographical origin on it. At first, a method of isolation and determination of Squalene via Solid Phase Extraction (SPE) and High-Performance Liquid Chromatography (HPLC) was implemented. In addition, the simultaneous determination of Squalene content and composition of fatty acids was achieved via Gas Chromatography, according to the official method of International Olive Oil Council (IOOC) and the results from these two methods were compared for the determination of Squalene content. According to the results, the two methods didn’t differ statistically. The data of fatty acids and squalene content were then statistically processed by multivariate analysis methods via “Metaboanalyst” online platform. Considering the results, all olive oils studied were found to have relatively moderate Squalene content in comparison with other bibliography values. Moreover, “Koroneiki” samples were characterized by significantly higher Squalene content in comparison with “Kolovi” and “Adramitiani” samples. It was also found that samples from Peloponnese were characterized by significantly higher Squalene content in comparison with samples from Lesvos. However, the samples that were used to investigate the factor of geographical origin belonged to different olive varieties too, and this fact may have affected the result. The fatty acid composition of all olive oils was within the widely accepted limits. According to the results of the multivariate analysis, there was a clear distinction of olive oils based on the Koroneiki, Kolovi and Adramitiani varieties, which indicates the significant effect of the variety on the fatty acid composition and Squalene content. Furthermore, the separation of olive oils based on the geographical origin (Peloponnise, Lesvos) was satisfactory.