Περιβαλλοντική συνεισφορά των δεντροστοιχιών και η άποψη του κοινού για αυτές, μελέτη περίπτωσης Δήμου Καλλιθέας

Abstract

Οι πόλεις όπως έχουν σχεδιαστεί, αποτελούνται βασικά από δύο στοιχεία. Από τα κτίρια και από τους δρόμους. Ο ρόλος των δρόμων είναι για την μετακίνηση των ανθρώπων και τη μεταφορά των προϊόντων. Δεν χρησιμοποιούν όλοι όμως οχήματα! Εκτός από τα κυκλοφοριακά και κοινωνικά προβλήματα, τελευταία γίνονται προσπάθειες που προωθούν την πεζή μετακίνηση και οι πεζοί κυκλοφορούν στα πεζοδρόμια. Να λοιπόν γιατί είναι σημαντικές οι δεντροστοιχίες στους δρόμους των σύγχρονων πόλεων. Είναι το στοιχείο που ενώνει αρμονικά το υποβαθμισμένο αστικό περιβάλλον, με τους πολίτες που κυκλοφορούν μέσα σε αυτό. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που οι δεντροστοιχίες αφήνουν το αποτύπωμά τους σε μια πόλη και συνδέονται άρρηκτα μαζί τους. Οι δεντροστοιχίες έχουν μακρά παρουσία στην ιστορία των πόλεων. Αρχική ιδέα ήταν να ομορφύνει το τοπίο. Ο κακός όμως σχεδιασμός δεν απέδιδε πάντα τα καλύτερα αποτελέσματα. Έχουν γίνει μελέτες για τα οφέλη των δεντροστοιχιών, όπως έχουν γίνει και ορισμένες προσπάθειες για να βελτιωθεί η παρουσία τους στους δρόμους. Σε μια πυκνοκατοικημένη πόλη όπως η Αθήνα, με τους στενούς δρόμους και τα μικρά πεζοδρόμια, θεωρείται ότι για τις δεντροστοιχίες δεν έχει γίνει ούτε σωστός σχεδιασμός, αλλά ούτε και ορθή διαχείριση. Η σημερινή εικόνα των δεντροστοιχιών δεν κερδίζει θετικά σχόλια από το κοινό γιατί συχνά δημιουργούν πολλά προβλήματα. Δικαιολογημένα οι πολίτες εκφράζουν την αντίθετη γνώμη τους για αυτές και εκθέτουν τις ανησυχίες τους. Η βασικές αιτίες που οι πολίτες αντιδρούν με την παρουσία των δεντροστοιχιών, είναι οι ρίζες τους που καταστρέφουν τα πεζοδρόμια, τα κλαδιά τους και τα φυτικά τους υπολείμματα και παρόλο που η προσφορά τους στο αστικό περιβάλλον είναι αποδεδειγμένη και αναγκαία η ύπαρξή τους, τελικά ζητούν αυστηρά κλαδέματα ή την απομάκρυνση αυτών. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να μελετηθεί η περιβαλλοντική συνεισφορά των δεντροστοιχιών και η άποψη του κοινού για αυτές στην περιοχή της Καλλιθέας - Αθηνών. Πόσο σημαντικές είναι οι δεντροστοιχίες στους στενούς δρόμους της Καλλιθέας. Μετρήθηκε η βιοκλιματική προσφορά σε πέντε επιλεγμένους δρόμους της Καλλιθέας, σε δεντροστοιχίες ελιάς, νεραντζιάς και μικτές δεντροστοιχίες. Επίσης μετρήθηκε η συγκράτηση βαρέων μετάλλων Cu και Zn, αιωρούμενων σωματιδίων και σκόνης πάνω στα φύλλα των δέντρων των επιλεγμένων δρόμων. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων δείχνουν πως οι χαμηλότερες επιφανειακές θερμοκρασίες εντοπίζονται κάτω από τη βλάστηση των δεντροστοιχιών, εξαρτώνται δε από την πυκνότητα της βλάστησης και το είδος του δέντρου. Παράλληλα βρέθηκε ότι τα φύλλα συγκρατούν σημαντικό φορτίο σκόνης και βαρέων μετάλλων Cu και Zn. Το κοινό, αντιλαμβάνεται μεν την σπουδαιότητα των δεντροστοιχιών στην πόλη, ταυτίζεται όμως περισσότερο με τα προβλήματα που δημιουργούν. Για να αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα της μελέτης, σε συνδυασμό με τις απόψεις του κοινού, πρέπει να γίνει ορθότερη διαχείριση των υφιστάμενων δεντροστοιχιών με την ανάλογη φυσικά ανοχή των πολιτών. Επιπλέον, δεν χωράει καμία αμφιβολία, ότι πρέπει να γίνουν παρεμβατικές ενέργειες για την αναβάθμιση των δεντροστοιχιών, ώστε να τις αγαπήσει το κοινό και να ταυτιστούν με την πόλη. Εάν λοιπόν πρόκειται να γίνουν ενέργειες σημαντικής αύξησης των δεντροστοιχιών, θα είναι σημαντικό οι επιλεγμένες ποικιλίες δέντρων να ικανοποιούν το κοινό, αλλά συγχρόνως να ελαχιστοποιείται και τo κόστος συντήρησης από την πολιτεία (Sommer and Sommer, 1989).

Cities as designed are basically made up of two elements. These are the buildings and the streets. The role of roads is people’s movement and products transfer. But not everyone uses vehicles! In addition to traffic and social problems, recently efforts are being made to promote pedestrian movement and pedestrians walk on the sidewalks. That's why tree lines are so important in the streets of modern cities. It is the element that harmoniously unites the degraded urban environment with the citizens who move in it. There are a lot of cases where street trees leave their mark on a city and are inextricably linked to them. Street trees have a long presence in the history of cities. The initial idea was to beautify the landscape. But poor design did not always yield the best results. Researches have been done on the benefits of street trees, as well as some efforts to improve their presence on the roads. In a densely populated city like Athens, with its narrow streets and small sidewalks, it is considered that neither the trees have been properly planned nor properly managed. The current image of the trees does not gain positive reviews from the public because they often create many problems. Citizens justifiably express their opposition to them and exhibit their concerns. The main reasons that citizens react with the presence of tree lines, are their roots that destroy sidewalks, their branches and their plant residues and although their contribution to the urban environment is proven and their existence is necessary, eventually require strict pruning or removal. The purpose of this paper is to investigate the environmental contribution of tree lines and the public opinion about them in the area of Kallithea - Athens. How important are the tree lines in the narrow streets of Kallithea. The bioclimatic supply was measured in five selected streets of Kallithea, in olive, orange and mixed street tree lines. The retention of Cu and Zn heavy metals, suspended particles and dust on the leaves of the trees of the selected roads was also measured. The results of the measurements show that the lowest surface temperatures located under the vegetation of the tree lines and it depends on the density of the vegetation and the type of tree. At the same time it was found that the sheets hold a significant load of dust and heavy metals Cu and Zn. The public, although aware of the importance of tree lines in the city, is more identified with the problems they create. To take advantage of the results of the study, in combination with the views of the public, is that the existing trees should be more properly managed with the appropriate tolerance of the citizens. In addition, there is no doubt that intervention measures must be taken to upgrade the street trees, so that the public loves them and identifies with the city. If there is to be a major increase in street trees, it is important that the varieties selected maximize householder satisfaction and minimize public maintenance costs (Sommer and Sommer, 1989).