Μελέτη ενοποίησης σημείων ενδιαφέροντος και ανάπλασης της περιοχής πέριξ του Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών

Abstract

Ως εξέλιξη της συμμετοχής της σε πανελλήνιο διαγωνισμό ιδεών, η εργασία αυτή, προσεγγίζει σε μεγαλύτερη κλίμακα πλέον το θέμα της ενοποίησης σημείων ενδιαφέροντος πέριξ του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών. Η περιοχή μελέτης καλύπτει μια έκταση 183 στρεμμάτων περίπου και εντοπίζεται στη βόρεια είσοδο της πόλης της Πάτρας. Πυρήνα της περιοχής αυτής αποτελεί το νεόδμητο Μουσείο, που φιλοξενεί αξιόλογα ευρήματα από την περιοχή της Αχαΐας τα οποία καλύπτουν όλο το φάσμα της αρχαιότητας από το 3000 π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ.. Το Μουσείο βρίσκεται επί της Νέας Εθνικής Οδού Πατρών - Αθηνών, σε μια περιοχή που τη συνθέτουν ετερόκλητα στοιχεία και χρήσεις. Το Ινστιτούτο Προστασίας Φυτών Πάτρας, η παλιά Γεωργική Σχολή, η Ρωμαϊκή Γέφυρα και η υπό προστασία παραρεμάτια ζώνη του ποταμού Μείλιχου, μπλέκονται σε ένα περιαστικό τοπίο με οικιστικό χαρακτήρα, ημιδασώδεις εκτάσεις, υπερτοπικό εμποριο, αδόμητους και παραμελημένους χωρους και πρόχειρες κατασκευές. Παράλληλα, το έντονο όριο της Ν.Ε.Ο. περιορίζει σημαντικά το Μουσείο κάνοντάς το σχετικά «εσωστρεφές» και αποκομμένο από τον αστικό ιστό. Σκοπός της μελέτης είναι η ανάδειξη του Μουσείου και η σύνδεση των σημείων ενδιαφέροντος πέριξ αυτού, μέσω της δημιουργίας ενός Πολυθεματικού Πάρκου που θα προσελκύει τον επισκέπτη. Υπό το πρίσμα της αρχιτεκτονικής τοπίου και με τη συνδρομή πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών εργαλείων, σχηματίστηκαν 20 σημεία παρέμβασης ή διαχείρισης της περιοχής που συνθέτουν την τελική ανάπλαση. Εξέχουσα σημασία, έχει η υπογειοποίηση της Ν.Ε.Ο. σε καίριο τμήμα της περιοχής παρέμβασης, που θα επιτρέψει την πρακτική σύνδεση τόσο των σημείων ενδιαφέροντος μεταξύ τους, όσο και του Πολυθεματικού Πάρκου Πατρών με τον ευρύτερο αστικό ιστό. Η επέκταση του δημόσιου χώρου συνεχίζεται με τμηματικές πεζοδρομήσεις όμορων δρόμων που παραλαμβάνουν τον πεζό επισκέπτη ή τον ποδηλάτη και τον διοχετεύουν στις διαδρομές της καθαυτό ανάπλασης. Μια κεντρική, σημαίνουσα διαδρομή και μια δευτερεύουσα, διατρέχουν ανοιχτούς χώρους με σκληρά υλικά και φυτεύσεις στο κυρίως μέρος του Πάρκου, ταυτίζονται στο βόρειο τμήμα του Μουσείου, διατρέχουν την ημιδασώδη έκταση της περιοχής μελέτης και καταλήγουν στην παραρεμάτια ζώνη του ποταμού Μείλιχου. Εκεί, ο επισκέπτης θα συναντήσει το νέο κήπο της βίλας Φέγγου και τη νέα διαμορφωμένη πλατεία Ρωμαϊκής Γέφυρας. Τα σχεδιαστικά εργαλεία της μελέτης, εμπλουτίζονται με μορφολογικά στοιχεία που παραπέμπουν στην αρχιτεκτονική του ίδιου του Μουσείου, καθώς και με τη χρήση σκληρού και φυτικού υλικού. Τα μεν σκληρά υλικά (χυτό τσιμέντο, τσιμεντόπλακες, σκοτίες δαπέδου κ.α.) προσδίδουν μια μινιμαλιστική διάθεση στο τοπίο και αναδεικνύουν την κλίμακα της ανάπλασης, το δε φυτικό υλικό είτε συνοδεύει τις διαμορφώσεις με ρυθμικότητα (δεντροστοιχίες και παρτέρια φυτεύσεων), είτε πλαισιώνει και αναδεικνύει τοπόσημα και χώρους στάσης (χλοοτάπητας, δέντρα εντυπωσιασμού), είτε υπακούει και «μιμείται» τη φυσική βλάστηση στα σχηματιζόμενα αλσύλλια και την παραρεμάτια ζώνη.

Following its participation in a panhellenic design/concept competition, this thesis approaches the issue of integration of areas of signicant interest surrounding the new Archaeological Museum of Patras in a more extensive way. The site in study extends over an area of approximately 183 acres and is located in the northern entrance of the city of Patras. Its core is the newly built Museum, which houses remarkable nds from the region of Achaia covering the entire range of antiquity, from 3000 BC to the 4th century AD. The Museum is located on the New Patras- Athens National Road, in an area composed of diverse elements and uses of land. The Institute of Plant Protection of Patras, the old Agricultural School, the Roman Bridge and the protected riparian zone of the river Melichos, are entangled in a periurban landscape with a residential character, semi-wooded areas, supralocal trade use, unbuilt areas and crude buildings. At the same time, the distinct border of N.N.R. signicantly restricts the Museum, making it relatively "introverted" and cut off from the urban tissue. The objective of this study is to showcase the Museum complex and connect the areas of interest around it, through the creation of a Multi-Purpose Park that shall attract visitors. Through the prism of landscape architecture and with the use of city planning and architectural tools, 20 focal points of regenerating or land management actions were formed to compose the nal proposal. Of high importance is the undergrounding of N.N.R. in a key section of the study area, which will allow the actual connection of both the points of interest with each other, as well as of the Multi-Purpose Park of Patras with the surrounding urban tissue. The expansion of the public space evolves with partial pedestrianization of side streets that shall receive the pedestrian visitors or the cyclists and channel them in the paths of the Park itself. A primary, wide walkway and a secondary one run through open spaces composed of hard materials and vegetation in the main part of the Park. Τhey intersect in the north side of the Museum and then cross the semi-wooded area, ending up in the protected zone of the Meilichos river. There, the visitor can enter the new garden of Villa Feggos and the newly arranged Roman Bridge Square. The design tools are enriched with morphological elements that refer to the image of the Museum itself, as well as with rough and vegetal materials. Furthermore, the use of rough materials (such as poured cement, cement slabs, ground shadow gaps etc.) offer a minimalist style to the landscape and enhance the scale of the recreation, whilst the formed vegetation compliments specied areas according to their needs. Rows of trees follow along walkways, ower beds or turf compliment landmarks, and natural-like formations blend into the semi-wooded areas or the river bank.