Αναδρομική μελέτη των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών του γάλακτος σε αγελάδες γαλακτοπαραγωγικής κατεύθυνσης στη βόρεια Ελλάδα

Abstract

Η παρούσα μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία είχε σκοπό τη διερεύνηση των φυσιολογικών και κλιματολογικών παραγόντων που επηρεάζουν τα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά του αγελαδινού γάλακτος. Για την επίτευξη της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από την Ένωση Φυλής Holstein Ελλάδας και περιλάμβαναν ποσοτικά, ποιοτικά χαρακτηριστικά του γάλακτος και αναπαραγωγικούς παραμέτρους αγελάδων γαλακτοπαραγωγικής κατεύθυνσης από 63 εκτροφές σε 14 περιοχές με τις περισσότερες να εδρεύουν στη βόρεια Ελλάδα. Η χρονική περίοδος αναφοράς των δεδομένων εκτάθηκε από το 2003 έως και τον Ιούλιο του 2019. Η επεξεργασία των δεδομένων έγινε με μεθόδους περιγραφικής και αναλυτικής στατιστικής. Ο αριθμός των αγελάδων που εξετάστηκαν για την διερεύνηση των ποσοτικών, ποιοτικών χαρακτηριστικών του γάλακτος και των αναπαραγωγικών παραμέτρων είναι 9.072 περίπου το 10% του συνολικού αριθμού των αγελάδων στην χώρα μας. Για την αναλυτική στατιστική, τα δεδομένα αφορούν 6956 αγελάδες από τις 9072 αγελάδες και απομονώθηκαν οι δειγματοληψίες από την 30η ημέρα μέχρι την 50η ημέρα της γαλακτικής περιόδου. Συγκεκριμένα, υπολογίστηκαν οι μέσοι όροι και οι τυπικές αποκλίσεις των επιμέρους ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών του γάλακτος και των αναπαραγωγικών παραμέτρων των αγελάδων. Στη συνέχεια, για τη διερεύνηση των φυσιολογικών και κλιματολογικών παραγόντων που επιδρούν στα ποσοτικά και στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του γάλακτος χρησιμοποιήθηκαν έξι γραμμικά μοντέλα στα οποία τοποθετήθηκαν ως ανεξάρτητες μεταβλητές, η γαλακτική περίοδος, το έτος δειγματοληψίας και ο μήνας τοκετού, ως τυχαία μεταβλητή ο αριθμός εκτροφής και ως συμμεταβλητή ο δείκτης Θερμοκρασίας-Υγρασίας (Temperature Humidity Index-THI). Διαπιστώθηκαν σημαντικές διαφοροποιήσεις στα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά του γάλακτος ανάλογα με την γαλακτική περίοδο, το μήνα τοκετού, το μήνα δειγματοληψίας, το έτος δειγματοληψίας, την εκτροφή και την περιοχή εκτροφής. Ο μήνας τοκετού και ο δείκτης THI είχαν σημαντική επίδραση στην ημερήσια γαλακτοπαραγωγή, την περιεκτικότητα του γάλακτος σε λίπη, πρωτεΐνες και λακτόζη, συμπεραίνοντας ότι υπό ιδανικές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας οι αγελάδες που γέννησαν την άνοιξη με αρχές καλοκαιριού εμφάνισαν υψηλότερη παραγωγή και περιεκτικότητα στα συστατικά του γάλακτος από αυτές που γέννησαν τους υπόλοιπους μήνες του έτους.

The aim of this study was to investigate the physiological and climatic factors that affect cow milk quantity and quality traits. For this reason, data regarding milk quantity and quality traits and reproductive performance of dairy cows from 63 farms in 14 areas in Northern Greece were, were obtained from the Holstein Cows Association of Greece. The data reporting period was extended from 2003 to July 2019, and collected data were processed using methods of descriptive and analytical statistics. The population of cows examined to assess milk quantity and quality, as well as, reproductive parameters was about 9,072, representing ca. 10% of the total number of cows in Greece. For analytical statistics, data from 6,956 cows at the first stage of lactation (30th to 50th day) were used. Specifically, mean and standard deviation of milk quantitative and qualitative traits and reproduction traits were calculated. Moreover, six general linear models were used to assess physiological and climatic factors that affect milk production. Lactation number, sampling year and calving month were used as fixed effects, farm as random effect, and the Temperature Humidity Index (THI) as a covariate. Lactation period, calving month, sampling year and month, and farm were found to have significant effects on milk production traits. Among these effects, calving month and the THI index had a noticeable effect on daily milk production, milk fat-, protein- and lactose- content, concluding that adjusting for the heat stress effect, spring and early summer calving is likely to have a favorable effect on both milk quality and quantity traits.