Διερεύνηση συσχετισμών μεταξύ κυρίως επεξεργασμένων τροφίμων και προβλημάτων του πεπτικού συστήματος. Στοιχεία από την Πανελλαδική Μελέτη Διατροφής και Υγείας (ΠΑΜΕΔΥ)

Abstract

Εισαγωγή:Η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων έχει αυξηθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια και έχει φτάσει στο σημείο να προκαλεί διάφορες επιπλοκές στο τομέα της υγείας. Παράλληλα, τα διάφορα προβλήματα του πεπτικού συστήματος αποτελούν ένα σημαντικό ζήτημα υγείας που αντιμετωπίζει ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Πρόσφατα, έχουν παρουσιαστεί υποψίες που συσχετίζουν τη χαμηλή θρεπτική αξία των επεξεργασμένων τροφίμων με την εμφάνιση προβλημάτων του πεπτικού συστήματος. Σκοπός:Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η εκτίμηση του επιπολασμού των Λειτουργικών Γαστρεντερικών Διαταραχών (ΛΓΕΔ) και της Ελκώδους Κολίτιδας (ΕΚ) στον ελληνικό ενήλικο πληθυσμό (≥20 ετών), η αξιολόγηση της πιθανής συσχέτισης των επεξεργασμένων τροφίμων με διάφορα χαρακτηριστικά του πληθυσμού και η μελέτη του βαθμού επιρροής της ποσότητας κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων στην εμφάνιση ΛΓΕΔ και ΕΚ. Πληθυσμός μελέτης:Χρησιμοποιήθηκε ένα εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα πληθυσμού από τη Πανελλήνια Μελέτη Διατροφής και Υγείας (ΠΑ.ΜΕ.Δ.Υ) από διάφορες περιοχές της Ελλάδας με συνολικό αριθμό 3470 άτομα. Μεθοδολογία:Η συλλογή δεδομένων περιλάμβανε προσωπικές συνεντεύξεις και συμπλήρωση ερωτηματολογίων. Χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα διατροφικής πρόσληψης από δύο 24ωρες ανακλήσεις διατροφής και δεδομένα διατροφικών συνηθειών από ειδικά επικυρωμένο ερωτηματολόγιο. Ένα υποσύνολο του πληθυσμού συμπλήρωσε ερωτηματολόγιο βασισμένο στα κριτήρια της ROMEIII. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα ταξινομήθηκαν σε 3 ομάδες και για κάθε ομάδα υπολογίστηκε η ποσότητα κατανάλωσης για τον κάθε συμμετέχοντα. Για το συσχετισμό της κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων με την εμφάνιση ΛΓΕΔ ή ΕΚ πραγματοποιήθηκε ανάλυση παλινδρόμησης. Αποτελέσματα:Από το σύνολο του πληθυσμού (n=3470), 1425 (41%) ήταν άνδρες και 2045 (59%) γυναίκες με μέση ηλικία τα 43.7 χρόνια. Ο επιπολασμός των ΛΓΕΔ και της ΕΚ εκτιμήθηκε ως εξής: 14.4% διαταραχές του οισοφάγου, 8.8% διαταραχές του στομάχου και του δωδεκαδάκτυλου, 5.6% διαταραχές που εμφανίζονται στη περιοχή του ορθού, 10.6% διαταραχές του εντέρου και 8.7% ΕΚ. Οι γυναίκες παρουσίασαν μεγαλύτερα ποσοστά εμφάνισης Σύνδρομου Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) και ΕΚ ενώ οι νεαρότερες ηλικίες και οι γυναίκες 40-59 ετών αποδείχτηκαν πιο ευάλωτες στην εμφάνιση ΣΕΕ και ΕΚ αντίστοιχα. Η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων συσχετίστηκε με νεαρότερες ηλικίες, άτομα που ζουν σε αστικές περιοχές ή που ζουν μόνοι, το υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο, άτομα με χαμηλή σωματική άσκηση, μεγαλύτερο ΔΜΣ και με τη μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ. Παράλληλα, διαπιστώθηκαν υψηλά ποσοστά ενέργειας, πρόσθετων σακχάρων, υδατανθράκων (μονοσακχαρίτες & δισακχαρίτες), κορεσμένων λιπαρών οξέων και αλατιού, και ταυτόχρονα, μειωμένες ποσότητες πρωτεϊνών και φυτικών ινών για τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Δεν κατέστη δυνατή οποιαδήποτε συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων και των ΛΓΕΔ ή ΕΚ. Συμπεράσματα:Απαιτείται περαιτέρω επιστημονική έρευνα για τη καλύτερη κατανόηση των διαφόρων χαρακτηριστικών και του θρεπτικού περιεχομένου των επεξεργασμένων τροφίμων και παράλληλα για τη διερεύνηση των επιπτώσεων που έχει η κατανάλωση τέτοιων τροφίμων στο πεπτικό σύστημα.

Introduction: Consumption of processed foods hassignificantly increased in recent years and has reached the point of causing various health complications. At the same time, digestive problems are an important health issue that trouble a large percentage of people around the world. Recently, suspicions have been raised, stating that the low nutritional value of processed foods is correlated with the onset of digestive problems.

Objectives: The aim of this study is to assess the prevalence of Functional Gastrointestinal Disorders (FGIDs) and Ulcerative Colitis (UC) in the Greek adult population (≥20 years), to evaluate the possible association of processed foods with various population characteristics and study whether the consumption of processed foods is correlated with the occurrence of FGIDs and UC. Study Population: A nationally representative population sample from the Hellenic National Nutrition and Health Survey (HNNHS), distributed throughout Greece, with a total number of 3470 people was used. Methods: Data collection included personal interviews and questionnaire answering. Nutritional intake data from two 24-hour diet recalls and eating habits were used, collected from a specially validated questionnaire. A subset of the population completed a questionnaire based on the ROME III criteria. Processed foods were divided into 3 groups and for each group the amount of consumption was calculated for each participant. A regression analysis was performed to correlate the consumption of processed foods with the occurrence of FGIDs and UC.

Results: 1425 (41%) men and 2045 (59%) women participated in this study (total population n=3470) with a mean age of 43.7 years. The prevalence of FGIDs and UC was estimated as follows: 14.4% functional esophageal disorders, 8.8% functional gastroduodenal disorders, 5.6% functional anorectal disorders, 10.6% functional bowel disorders and 8.7% EC. Women displayed higher prevalence rates of Irritable Bowel Syndrome (IBS) and UC than men, while younger people and women aged 40-59 proved to be more vulnerable to the incidence of IBS and UC, respectively. Consumption of processed foods was positively associated with younger age, living in urban areas or living alone, higher educational level, low physical activity, higher BMI and higher alcohol consumption. At the same time, an increase in the consumption of processed foods was associated with high levels of energy, added sugars, carbohydrates (monosaccharides & disaccharides), saturated fatty acids and salt and at the same time, reduced amounts of protein and fibres. No correlation was found between the consumption of processed foods and FGIDs or UC.

Conclusions: Further scientific research is needed to better understand the various characteristics and nutritional content of processed foods, as well as to investigate the effects of consuming such foods on the gastrointestinal tract.