Διερεύνηση μικροκλιματικών συνθηκών περιοχών του Νομού Καβάλας και αξιολόγησή τους για γεωργική χρήση

Abstract

Σκοπός της εργασίας είναι η διερεύνηση των μικροκλιματικών συνθηκών των περιοχών που βρίσκονται στο Νοτιοδυτικό τμήμα του Νομού Καβάλας, στο χώρο μεταξύ του Παγγαίου και Συμβόλου όρους έως το Αιγαίο πέλαγος κατά το χρονικό διάστημα 2003 — 2005, ώστε να αξιοποιηθεί η καταλληλόλητα ή μη της περιοχής για την καλλιέργεια ποικιλιών αμπέλου ή σίτου και να εκπονηθεί σχέδιο ανάπτυξης αυτών των ποικιλιών οι οποίες εμφανίζουν μεγάλη δυναμική, με στόχο την καλύτερη ποιότητα και απόδοση των παραγομένων αγαθών.

Για τους άνωθεν λόγους δόθηκε έμφαση στη μελέτη των μέσων θερμοκρασιών (Ta, Tx και Tn), τη σχετική υγρασία (RH), τη διύγρανση φυλλώματος (ΔΦ), την ταχύτητα του ανέμου (WS) και το ύψος ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων (Ρ). Ακολούθως έγινε επεξεργασία της προοδευτικής μεταβολής, αυτών των παραμέτρων από μήνα σε μήνα και συστηματοποίηση ανά εποχή. Ακόμη υπολογίσθηκαν οι βαθμοημέρες (GDD) για κάθε φυτό και ποικιλία που εμπίπτει στο ενδιαφέρον της μελέτης. Τέλος έγινε σύγκριση αντιστοίχων μεγεθών μεταξύ των περιοχών μελέτης με κάθε πιθανό τρόπο.

Αξιοποιήθηκαν δεδομένα τα οποία παραχωρήθηκαν από το Εργαστήριο Γενικής και Γεωργικής Μετεωρολογίας του Τμήματος Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα δεδομένα αυτά ελήφθησαν από τρεις Αυτομάτους Μετεωρολογικούς Σταθμούς που είναι εγκαταστημένοι οι δύο (2) στη Δημοτική Ενότητα Ελευθέρων (ένας στις Ελευθερές και ο δεύτερος στη Φωλέα) και ο τρίτος στη Δημοτική Ενότητα Πιερέων (στον Πλατανότοπο). Οι σταθμοί αυτοί αποτελούνταν από αισθητήρια προσδιορισμού της θερμοκρασίας αέρος, της σχετικής υγρασίας, της διύγρανση φυλλώματος, τη ταχύτητας ανέμου και του ύψους ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων. Οι μετεωρολογικοί σταθμοί δεν είναι εγκατεστημένοι στο ίδιο υψόμετρο και έχουν διαφορετικό προσανατολισμό. Ο ένας από αυτούς βρίσκεται σε υψόμετρο 210 m (Πλατανότοπος), ο δεύτερος στα 230 m (Φωλέα) και ο τρίτος, σχεδόν, στο επίπεδο της θάλασσας 10 m (Ελευθερές).

Τα αποτελέσματα της εργασίας παρουσιάζουν ότι, το ανάγλυφο του εδάφους και γενικότερα η γεωμορφολογία των περιοχών συμβάλουν στη διαμόρφωση των μικροκλιμάτων συνθήκων επηρεάζοντας τις φαινολογικές συμπεριφορές των φυτών ενδιαφέροντος μας (άμπελος, σίτος). Η εμφάνιση στατιστικής σημαντικότητας κατά τη σύγκριση των περιοχών μελέτης ανά δύο αναδεικνύει τις σοβαρές επιπτώσεις που έχει η μέση θερμοκρασία (Ta) με τις αντίστοιχες τιμές βαθμοημερών (GDD), η διύγρανση φυλλώματος (ΔΦ) αλλά και η ταχύτητα του ανέμου (WS) για κάθε φυτό και ποικιλία, ενδιαφέροντος της παρούσας μελέτης. Στα συμπεράσματα γίνονται, περιληπτικά, προτάσεις ώστε:

α) να εκπονηθεί, για στις ποικιλίες της αμπέλου “Βικτώρια” και “Ραζακί”, ένα σχέδιο προγραμματισμού επεμβάσεων και καλλιεργητικών φροντίδων μέσω των γεωργικών προειδοποιήσεων.

β) να χρησιμοποιηθεί ο δείκτης των βαθμοημερών, στον μαλακό σίτο, για το σχεδιασμό καθορισμού ζωνών καλλιέργειας περιοχών του ελληνικού χώρου.

The aim of the project is to investigate the microclimatic conditions of the areas located in the southwestern part of the Prefecture of Kavala, in the area between Pangeon and Symbolo mountain up to the Aegean Sea during the period 2003 - 2005, in order to exploit the suitability or otherwise of the area for the cultivation of vine or wheat varieties and to draw up a plan for the development of these varieties which show great potential, aiming at the better quality and performance of the goods produced.

For the above reasons, emphasis was placed on the study of average temperatures (Ta, Tx and Tn), relative humidity (RH), foliage filtration (LW), wind speed (WS) and height of atmospheric precipitations (P). Subsequently, the progressive change of these parameters was processed from month to month and systematization per season. The degree days (GDD) for each plant and variety that falls within the interest of the study were also calculated. Finally, corresponding figures were compared between the study areas in every possible way.

Data provided by the Laboratory of General and Agricultural Meteorology of the Department of Crop Production Science of the Agricultural University of Athens were utilized. These data were obtained from three Automatic Meteorological Stations that are installed two (2) in the Municipal Region of Eleftheron (one in Eleftheres and the second in Folea) and the third in the Municipal Region of Piereon (in Platanotopos). These stations consisted of sensors for determining the air temperature, relative humidity, foliage filtration, wind speed and the height of atmospheric precipitations. The meteorological stations are not located at the same altitude and have a different orientation. One of them is located at an altitude of 210 m (Platanotopos), the second at 230 m (Folea) and the third, almost, at sea level 10 m (Eleftheres).

The results of the work show that the terrain and generally the geomorphology of the areas contribute to the formation of microclimatic conditions by affecting the phenological behaviors of the plants of our interest (vine, wheat). The occurrence of statistical significance when comparing the study areas per two highlights the serious effects of the average temperature (Ta) with the corresponding degree-day values (GDD), the foliage filtration (LW) and the wind speed (WS) for each plant and variety of interest of the present study.