Αξιολόγηση των υπολειμμάτων βιομηχανικά επεξεργασμένης τομάτας ως εδαφοβελτιωτικό με βιοδείκτη την επιβίωση και τη δραστηριότητα των γαιοσκωλήκων (Octodrilus complanatus)

Abstract

Μεγάλη ποσότητα υπολειμμάτων τομάτας (στερεά υπολείμματα από χυμό τομάτας – σπόροι και φλοιοί –“tomato pomace”) παράγεται από τη βιομηχανική επεξεργασία του λαχανικού, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου δεν αξιοποιείται σωστά. Αυτό όχι μόνο προκαλεί σπατάλη πολύτιμων πόρων αλλά αυξάνει και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η παρούσα μελέτη εστιάζει στην επιβίωση, την αφθονία και τη δραστηριότητα των γαιοσκωλήκων του γένους Octodrilus complanatus, ο οποίος αποτελεί βιοδείκτη υγείας για τα εδάφη της λεκάνης της Μεσογείου. Μελετώντας τον Octodrilus complanatus, εξετάζεται η δραστηριότητα και η επίδρασή του στα ελληνικά εδάφη στις ακόλουθες υποπεριπτώσεις. Σε υποστρώματα 100% υπολειμμάτων βιομηχανικά επεξεργασμένης τομάτας (Τ), 50% υπολειμμάτων βιομηχανικά επεξεργασμένης τομάτας και 50% έδαφος (Τ50) και σε 66% υπολειμμάτων βιομηχανικά επεξεργασμένης τομάτας και 33% έδαφος (Τ66), σε σχέση με τον μάρτυρα (Μ) (100% έδαφος), ώστε να βρεθεί η αναλογία με το πιο θετικό αποτέλεσμα. Στην παρούσα μελέτη η επίδραση των υπολειμμάτων βιομηχανικά επεξεργασμένης τομάτας έχει αρνητικό αντίκτυπο ως προς την επιβίωση του γαιοσκώληκα Octodrilus complanatus πιθανόν λόγω των φαινολικών ενώσεων, του όξινου pH, των ενζυμικών - μικροβιακών δραστηριοτήτων είτε τον συνδυασμό αυτών που λαμβάνουν χώρα στα υπολείμματα αυτά. Αφ’ ετέρου, μια ορθή αναλογία τους, μπορεί να δώσει την ευκαιρία στους γαιοσκώληκες να επιβιώσουν και να δημιουργήσουν νέες γενιές, βελτιώνοντας τις εδαφικές ιδιότητες. Ωστόσο, τα τελικά προϊόντα υπολειμμάτων βιομηχανικά επεξεργασμένης τομάτας λειτουργούν ως εδαφοβελτιωτικά, αφού οι εδαφικές ιδιότητες σε όλες τις επεμβάσεις με τα υπολείμματα τομάτας, που καταγράφηκαν στην παρούσα μελέτη, είχαν βελτιωμένα χαρακτηριστικά σε σύγκριση με τον Μάρτυρα (100% έδαφος).

A large amount of tomato pomace (solid residues from tomato juice - seeds and peels) is produced by the industrial processing of the vegetable, most of which is not properly utilized. This not only wastes valuable resources, but also increases the environmental footprint. The present study focuses on the survival, abundance and activity of earthworms of the genus Octodrilus complanatus, which is considered as a soil health indicator of the Mediterranean basin. Studying Octodrilus complanatus we examine its activity and its impact on Greek lands in the following sub-cases. In substrates 100% tomato pomace (T), 50% tomato pomace and 50% soil (T50) and 66% tomato pomace and 33% soil (T66), relative to the control (M) (100% soil), in order to find the ratio with the most positive result. In the present study tomato pomace effect has a negative impact on the survival of the earthworm Octodrilus complanatus possibly due to phenolic compounds, acidic pH, enzymatic-microbial activities or the combination of those that occur in these residues. On the other hand, a proper proportion of them can give earthworms the opportunity to survive and create new generations, improving soil properties. However, tomato pomace products can act as soil conditioners, as the soil properties in all tomato pomace treatments recorded in the present study had improved soil characteristics compared to the Control (100% soil).