Συγκριτική μελέτη κανονισμών βιολογικής γεωργίας σε Ευρώπη και Αμερική

Abstract

Η συγκριτική μελέτη των κανονισμών βιολογικής γεωργίας σε Ευρώπη και Αμερική ανάγεται σε σύγκριση του ευρωπαϊκού κανονισμού ΕΚ 848/2018 και του αμερικάνικου USDA NOP (National Organic Program). Οι δυο κανονισμοί παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες ως προς τις αρχές της βιολογικής γεωργίας, συγκλίνουν ως προς τις απαιτήσεις τους για τις καλλιεργητικές φροντίδες και θέτουν παραπλήσιους όρους σχετικά με την παράλληλη συμβατική παραγωγή, το βιολογικό πολλαπλασιαστικό υλικό και τις απαιτήσεις εισαγωγής. Η πιο σημαντική τους όμως ομοιότητα είναι ότι φαίνονται εγκλωβισμένοι σε μια γεωργία χαμηλής υπολειμματικότητας για πιο υγειινά προϊόντα και είναι σχετικά απομακρυσμένοι από το ολιστικό σύστημα προστασίας του περιβάλλοντος και την αειφορία. Παράλληλα, καταγράφονται και αρκετές διαφορές που αφορούν το χρόνο μετατροπής, τα κριτήρια λίπανσης, τα όρια υπολειμματικότητας, τις επιτρεπόμενες ουσίες, τα οργανογράμματα φορέων ελέγχου, τη διαδικασία και τα λογότυπα πιστοποίησης. Η βασικότερη όμως διαφορά είναι ότι ο NOP USDA είναι ιδιαίτερα απαιτητικός ως προς την περιοδική φυσικοχημική ανάλυση εδάφους, νερού, φυτικών ιστών, ενώ κατά τον ευρωπαϊκό κανονισμό η διαδικασία αυτή είναι στη διακριτική ευχέρεια του επιθεωρητή, επί υποψίας. Η απαιτητική αυτή πρακτική καθιστά τον NOP πιο αξιόπιστο, έναντι του ευρωπαϊκού ΕΚ 848/2018. Ωστόσο, αξίζει να γίνει αναφορά στις σημαντικότερες καινοτομίες που εισάγει ο ΕΚ 848/2018 οι οποίες είναι η δυνατότητα ομαδικής πιστοποίησης, οι έλεγχοι όλης της εφοδιαστικής αλυσίδας, η μείωση της γραφειοκρατίας και η αντικατάστση της αρχής της ισοδυναμίας προτύπων –πιστοποιητικών για τις εισαγωγές στην ΕΕ με την αρχή της απευθείας συμμόρφωσης στον ευρωπαϊκό κανονισμό. Σε ερωτηματολόγιο που κλήθηκαν να απαντήσουν οι Οργανισμοί Ελέγχου και Πιστοποίησης (ΟΕΠ), τα σημαντικότερα προβλήματα που καταγράφονται στη χώρα μας είναι ως προς την πιστοποίηση το υψηλό κόστος και η δυσκολία τήρησης του έγγραφου συστήματος και ως προς τη διαπίστευση των φορέων πιστοποίησης η αργοπορία έκδοσης αποφάσεων από το ΕΣΥΔ. Για την εθνική νομοθεσία αναφέρονται ως δυσκολίες η ανάγκη αναθεώρησης των κυρωτικών μέτρων και η αύξηση των χρονικών ορίων για ολοκλήρωση της πιστοποίησης. Για την κοινοτική νομοθεσία προτείνεται καλύτερη οργάνωση και κοινή ερμηνεία ώστε να μη καταφεύγουν τα κράτη-μέλη να εφαρμόζουν την εθνική τους νομοθεσία. Από τις απαντήσεις του ερωτηματολογίου αναδύεται η ανάγκη σταδιακής καταπολέμησης της νοοτροπίας των καλλιεργητών ως προς το τρίπτυχο «πιο εύκολα, πιο γρήγορα, πιο πολλά», γεγονός που θα μετατρέψει τον καλλιεργητή σε βιοκαλλιεργητή. Ως σημαντικά προτεινόμενα κίνητρα καταγράφονται η σύνδεση με την αγορά και η ανταποδοτική επιχορήγηση βάσει πωλήσεων και όχι ως προϋπόθεση βάσει στρεμμάτων. Στα υπάρχοντα χαρακτηριστικά των καταναλωτών βιολογικών προϊόντων αναφέρονται η υψηλή εκπαίδευση και το υψηλό εισόδημα, αλλά και η χαμηλή ενημέρωση ως προς το λογότυπο που αναγνωρίζεται μόνο ως εγγύηση υγειινού προϊόντος και όχι ως ενός προϊόντος φιλικού προς το περιβάλλον. Οι ΟΕΠ θεωρούν ότι οι 4 αρχές της βιολογικής γεωργίας (υγεία, οικολογία, ισότητα, προφύλαξη) κατά την Παγκόσμια Ομοσπονδία Οργανικής Βιολογικής Γεωργίας (IFOAM) υποστηρίζονται στη χώρα μας μόνο σε μέτριο βαθμό. Η νέα εποχή για τη βιολογική γεωργία Organic 3, κατά IFOAM, αποτελεί μια πρόσκληση για την υποστήριξη της βιολογικής γεωργίας ως ένα ολιστικό δυναμικό πρότυπο παραγωγής και αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών και κλιματικών προβλημάτων. Στο πλαίσιο αυτό, το 2018 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) 2021-2027, που θα ισχύσει από το 2023 και που θα χορηγήσει το 40 % των πόρων της για για την αξιοποίηση των φυσικών πόρων και την προστασία της βιοποικιλότητας. Επίσης το 2021, η Επιτροπή οργάνωσε ένα σχέδιο δράσης για υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας του 2019, δηλαδή βιολογική καλλιέργεια του 25 % της γεωργικής γης έως το 2030, ενίσχυση της βιοποικιλότητας και της δράσης από τον αγρό στο πιάτο «From Farm to fork» και αποτυπώνεται σε τρεις άξονες: εξασφάλιση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, ενδυνάμωση της αξιακής αλυσίδας και αύξηση της συμμετοχής της βιολογικής γεωργίας στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα

The comparative study of the organic farming regulations in Europe and America dates back to a comparison of the European Regulation EC 848/2018 and the American USDA NOP (National Organic Program). The two regulations show significant similarities in terms of the principles of organic farming, converge on their requirements for cultivation care and set similar conditions regarding parallel conventional production, organic propagating material and import requirements. Their most important similarity, however, is that they seem trapped in a low-residual agriculture for healthier products and are relatively far removed from the holistic system of environmental protection and sustainability. At the same time, several differences are recorded regarding the conversion time, the fertilization criteria, the residue limits, the permitted substances, the organization charts of control bodies, the certification process and logos. The main difference, however, is that the NOP USDA is particularly demanding in terms of periodic physicochemical analysis of soil, water, plant tissues, while according to the European regulation this procedure is at the discretion of the inspector, on suspicion. This demanding practice makes NOP more reliable, compared to the EC 848/2018. However, it is worth mentioning the most important innovations introduced by EC 848/2018 which are the possibility of group certification, controls of the entire supply chain, the reduction of bureaucracy and the replacement of the principle of equivalence of standards – certificates for imports into the EU with the principle of direct compliance with the European regulation. In a questionnaire that the Audit and Certification Bodies were asked to answer, the most important problems recorded in our country are in terms of certification, the high cost and difficulty of keeping the written system and as far as the accreditation of the certification bodies is concerned, the delay in issuing decisions by the ESYD. For national legislation, the need to revise the punitive measures and the increase in the time limits for completing the certification are mentioned as difficulties. Community legislation proposes better organization and common interpretation so that Member States do not have recourse to applying their national legislation. From the answers of the questionnaire emerges the need to gradually combat the mentality of growers regarding the triptych "easier, faster, more", which will turn the grower into an organic farmer. As important proposed incentives are recorded the connection with the purchase and the contributory subsidy based on sales and not as a condition based on acres. The characteristics of consumers of organic products include high education and high income, but also low awareness of the logo that is recognized as a guarantee of a healthy product and not as an environmentally friendly product. Audit and Certification Bodies consider that the 4 principles of organic farming (health, ecology, equality, precaution) according to the World Federation of Organic Agriculture (IFOAM) are supported in our country only to a moderate degree. The new era for organic farming Organic 3, according to IFOAM, is an invitation to support organic farming as a holistic dynamic model of production and addressing environmental and climate problems. In this context, in 2018, the European Commission announced the new Common Agricultural Policy (CAP) 2021-2027, which will apply from 2023 and which will allocate 40 % of its resources for the exploitation of natural resources and the protection of biodiversity. Also in 2021, the Commission organized an action plan to implement the 2019 European Green Deal, organic farming of 25% of agricultural land by 2030, enhancing biodiversity and action from the field to the plate "From Farm to fork" and is reflected in three axes: ensuring consumer confidence, strengthening the value chain and increasing the share of organic farming in environmental sustainability.