Συγκριτική αξιολόγηση γονοτύπων φραγκοσυκιάς ως προς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών τους

Abstract

Υπάρχουν πολλές μελέτες από χώρες, όπως το Μεξικό, την Αργεντινή, το Τέξας, την Ιταλία, το Μαρόκο, την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Νότια Αφρική, σχετικά με την καλλιέργεια της φραγκοσυκιάς. Αρκετές δεκάδες χρόνια πριν οι μελέτες αυτές αξιολογώντας, από δενδροκομικής απόψεως (πρωιμότητα-οψιμότητα, ποιότητα-παραγωγικότητα και σχέση μεταξύ τους, κ.α.), την πληθώρα γονοτύπων των φραγκόσυκων, ανέδειξαν την ιδιαιτερότητα και τη σημαντικότητα της καλλιέργειας της φραγκοσυκιάς τόσο στην διατροφή του πληθυσμού όσο και στην οικονομία των κρατών τους. Στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, οι έλληνες παραγωγοί, βλέποντας τα σημαντικά οφέλη της καλλιέργειας της φραγκοσυκιάς, άρχισαν να καλλιεργούν φραγκόσυκα. Πάρα πολλές εκτάσεις καλλιεργήθηκαν και πάρα πολλοί γονότυποι χρησιμοποιήθηκαν. Όμως η μη ύπαρξη επιστημονικών αξιολογήσεων που αφορούν την προσαρμοστικότητα στις διαφορετικές περιβαλλοντικές συνθήκες, τα δενδροκομικά και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, ήταν ο λόγος της δημιουργίας πειραματικής φυτείας στο δενδροκομείου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με φυτά από διάφορους γονοτύπους φραγκοσυκιάς. Οι γονότυποι αυτοί είναι από άγνωστες ποικιλίες και από διαφορετικές περιοχές. Ο σκοπός αυτής της δημιουργίας-εγκατάστασης είναι η σταδιακή, χρονολογικά, αξιολόγηση αυτών των γονοτύπων από δενδροκομική άποψη. Στην παρούσα μεταπτυχιακή μελέτη κατόπιν μετρήσεων που πραγματοποιήθηκαν το 2017, έγινε συγκριτική αξιολόγηση πέντε γονοτύπων (Α, Β, Γ, Δ και Ε) φραγκοσυκιάς σχετικά με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών τους. Συγκεκριμένα παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές (αναφέρονται οι μέσες τιμές), όσον αφορά το μήκος του καρπού, την ογκομετρούμενη οξύτητα της φλούδας, τα ποσοστά των κανονικών και των ατελών σπόρων και τις χρωματικές παραμέτρους. Οι καρποί των γονοτύπων Β και Δ (80,61 mm) που δεν παρουσίασαν διαφορές μεταξύ τους, ήταν μεγαλύτεροι από τους καρπούς των άλλων γονοτύπων Α, Γ και Ε (76,8 mm) που επίσης δεν παρουσίασαν διαφορές μεταξύ τους. Η ογκομετρούμενη οξύτητα φλούδας ήταν μεγαλύτερη στους γονοτύπους Α, Γ και Δ (0,071 %) και μικρότερη στους γονοτύπους Β και Ε (0,069 %). Τα ποσοστά των κανονικών σπόρων ήταν μεγαλύτερα στους γονοτύπους Α, Β και Δ, ενώ των ατελών σπόρων ήταν μεγαλύτερα στους γονοτύπους Γ και Ε, με αποτέλεσμα οι γονότυποι Γ και Ε να έχουν μεγαλύτερη αναλογία (0,48) ατελών προς κανονικούς σπόρους συγκριτικά με τους υπόλοιπους γονοτύπους Α, Β και Δ (0,32). Οι γονότυποι Γ και Ε είχαν τις μικρότερες μέσες τιμές στις χρωματικές παραμέτρους b*, L*, C* και hο καθώς επίσης και τις μεγαλύτερες μέσες τιμές της παραμέτρου a*, η οποία προσδίδει κόκκινες αποχρώσεις στη σάρκα και τη φλούδα των καρπών αυτών των γονοτύπων, ενώ πορτοκαλί αποχρώσεις που οφείλονται στις μεγάλες τιμές της παραμέτρου b* παρατηρήθηκαν στους γονοτύπους Α, Β και Δ. Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των πέντε γονοτύπων, ως προς τη διάμετρο (49,48 mm), την χυμοπεριεκτικότητα (50,45 %) των καρπών, τη συνεκτικότητα του φλοιού (0,52 kg), τον αριθμό των σπόρων ανά καρπό (250.68), το μέσο βάρος των καρπών (109,73 g) και την αναλογία σάρκας ανά καρπό (εδώδιμο τμήμα καρπού) (65,64 %). Επίσης, όσον αφορά τα χαρακτηριστικά του χυμού της σάρκας δεν παρατηρήθηκαν διαφορές στο pH (5,69), στα 0Brix (13,3) και στη ογκομετρούμενη οξύτητα στη σάρκα (0,058 %). Σύμφωνα με τα ανωτέρω, οι καρποί και των πέντε γονοτύπων που μελετήθηκαν έχουν αξιόλογα χαρακτηριστικά. Το βάρος, το εδώδιμο τμήμα του καρπού, την περιεκτικότητα σε χυμό, το pH και τα ολικά διαλυτά στερεά που μετρήθηκαν τους καθιστούν κατάλληλους για νωπή κατανάλωση και χυμοποίηση, και ειδικά τους Γ και Ε που φέρουν τις κοκκινωπές αποχρώσεις για παραγωγή μεταποιημένων προϊόντων φραγκοσυκιάς.

A lot of studies have been done about the cultivation of prickly pear in different countries such as Mexico, Argentina, Texas, Italy, Morocco, Egypt, Israel, South Africa. Several years ago, these studies evaluating, from a horticultural point of view (prime-fairness, quality-productivity and relationship with each other, etc.), the abundance of prickly pear genotypes, highlighted the particularity and the importance of crop cultivation in both nutrition of the population and economy of their states. In recent years in our country, Greek producers, having estimated the significant benefits of the cultivation of the prickly pear, began to produce prickly pears using many genotypes in large rural areas. However, the non -existence of scientific evaluations related to adaptability to the different environmental conditions, the horticulture and the qualitative characteristics, was the reason for the creation of an experimental plantation on Agricultural University of Athens, with plants from various genotypes. These genotypes are from unknown varieties and from different areas. The purpose of this creation is the gradually, chronological, evaluation of these genotypes from the horticultural point of view. In this postgraduate study, a comparative assessment of five genotypes (A, B, C, D and E) of Opuntia ficus Indica on the qualitative characteristics of their fruits took place according to measurements that carried out in 2017. Specifically, significant differences were observed (the average values are reported) regarding the length of the fruit, the peel’s titratable acidity, the percentage of empty and normal seeds and color parameters. The fruits of the genotypes B and D (80.61 mm), which did not show any differences between them, were greater than the fruits of other genotypes A, C and E ( 76.8 mm) which also did not show differences between them. The titratable acidity was greater in genotypes A, C and D (0.071 %) and less in genotypes B and E (0.069 %). The percentage of normal seeds was higher in genotypes A, B and D, while the percentage of empty seeds was higher at genotypes C and E, and as a result genotypes C and E had higher ratio of (0.48) imperfect to normal seeds than the other genotypes A, B and D (0.32). The genotypes C and E presented the smallest average values in the b*, L*, C*and ho color parameters, as well as the highest average values of parameter a*, that gives the red shades to the flesh and peel of the fruits of these genotypes, while the orange shades are due to the high values of parameter b* and were observed in genotypes A, B and D. No significant differences between the five genotypes were observed as far as the diameter (49.48 mm), the juice content per fruit (50.45 %), the fruit flesh firmness (0.52 kg), the number of seeds (250.68) per fruit, the average weight of the fruits (109.73 g) and the flesh ratio per wrist (edible fruit section) (65.64 %). Additionally, in terms of the characteristics of the flesh juice, there were no differences in pH (5.69), 0Brix (13.3) and the volumetric acidity in the flesh (0.058 %). According to the above, of the fruits of all genotypes present valuable features. The measurements of the weight, the edible part of the fruits, the juice content, the pH values and the total soluble solids make them suitable for fresh consumption, juicing and especially the genotypes C and E that carry the red shades are ideal for production chain of various cactus pear co-products.