Εφαρμογή σκευασμάτων χαλκού και βιοεντομοκτόνων για την αντιμετώπιση ανθεκτικών πληθυσμών δάκου (Bactrocera oleae) στα πυρεθροειδή εντομοκτόνα

Abstract

Η καλλιέργεια της Ελίας αποτελεί την σημαντικότερη καλλιέργεια στην Ελλάδα αλλά και σε πολλές άλλες χώρες, λόγο διατροφικών και οικονομικών κριτηρίων. Ο δάκος της ελιάς (Bactrocera oleae) αποτελεί τον κυριότερο εχθρό της καλλιέργειας λόγω των ποσοτικών και ποιοτικών ζημιών που προκαλεί. Η αποτελεσματική αντιμετώπισή του είναι ιδιαίτερα σημαντική για την διαφύλαξη της παραγωγής. Για πολλά χρόνια η καταπολέμηση του εντόμου βασίζονταν στην χρήση χημικών εντομοκτόνων (κυρίως οργανοφωσφορικών και πυρεθρινοειδών) τα οποία εφαρμόζονταν με ψεκασμούς κάλυψης και δολωματικούς ψεκασμούς. Η επανειλημμένη χρήση εντομοκτόνων οδήγησε σε επιλογή ανθεκτικών ατόμων στους πληθυσμούς του εντόμου και βαθμιαία στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας. Έτσι η παρακολούθηση του φαινομένου της ανθεκτικότητας και η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων για την καταπολέμησή του, αποτελούν ζητήματα προτεραιότητας για την προστασία της παραγωγής. Από την παρακολούθηση της ανθεκτικότητας που διενεργήθηκε σε πληθυσμούς δάκου από την Ελλάδα, παρατηρήθηκαν χαμηλά ποσοστά ανθεκτικότητας στις δραστικές phosmet και spinosad αλλά με αυξητική τάση στην τελευταία. Υψηλά επίπεδα ανθεκτικότητας παρατηρήθηκαν στην δραστική λ-cyhalothrin στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, και ιδιαίτερα στην Κρήτη. Έπειτα, στο πλαίσιο της εύρεσης εναλλακτικών ουσιών καταπολέμησης του δάκου, πραγματοποιήθηκε έλεγχος της αποτελεσματικότητας κάποιων διαθέσιμων βιοεντομοκτόνων ουσιών, με εφαρμογή κλασσικών βιοδοκιμών μέσω τροφής. Αποτέλεσμα του ελέγχου ήταν τα τρία από τα τέσσερα βιοεντομοκτόνα που δοκιμάστηκαν και συγκεκριμένα τα Prev-Am, Flipper EW και Requiem Prime EC εμφάνισαν υψηλή θανατηφόρο δράση πάνω από 75% σε δόση 50 φορές μεγαλύτερη της συνιστώμενης. Έπειτα στο πλαίσιο των νέων προσεγγίσεων καταπολέμησης του δάκου, οι οποίες βασίζονται στη διατάραξη των συμβιωτικών σχέσεων του, πραγματοποιήθηκε μελέτη των επιδράσεων του χαλκού στην ωοαπόθεση και στην παραγωγή απογόνων. Δοκιμάστηκαν δυο πειραματικά σκευάσματα νανοσωματιδίων χαλκού, το 130_CN_S4_X2 και το 109_CC_S4_X2 καθώς και δύο εμπορικά σκευάσματα, το Kocide 2000 35 WG και Nordox 75 WG. Από τον έλεγχο των παραπάνω χαλκών υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορούν να μειώσουν τον ρυθμό ωοτοκίας και τον ρυθμό παραγωγής απογόνων. Για την διεξαγωγή όμως σαφέστερων αποτελεσμάτων σχετικά με την επίδραση του χαλκού απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση.

Olive cultivation is the most important crop in Greece but also in many other countries, based on nutritional and economic criteria. The olive fruit fly (Bactrocera oleae) is the main pest of the olive fruits due to the quantitative and qualitative damage it causes. Effective control of olive fruit fly is important for the preservation of the production. For many years the control of the insect was based on the use of chemical insecticides (mainly organophosphates and pyrethrinoids) which were applied by cover and bait sprays. The intense use of insecticides gradually led to the development of resistance. Thus, monitoring of resistance and searching for alternative solutions to combat it, are priority issues for the protection of olive production. From the resistance monitoring carried out in pest populations from Greece, low rates of resistance to the active ingredients phosmet and spinosad were observed, but with an increasing trend in the latter. High levels of resistance were observed to the l-cyhalothrin in most areas of Greece, especially in Crete. Then, in the context of finding alternative methods to combat the olive fruit fly, the effectiveness of some available bioinsecticides was tested, with the application of classical bioassays through feeding. The results showed that Prev-Am, Flipper EW and Requiem Prime EC bioinsecticides showed a high lethality of over 75% at a dose 50 times higher than the recommended. Furthermore, in the context, of new approaches to control B. oleae, which are based on the symbiosis disruption, a study of the effects of copper on oviposition rate and offspring production rate was carried out. Two copper nanoparticle experimental formulations, 130_CN_S4_X2 and 109_CC_S4_X2 as well as two commercial formulations, Kocide 2000 35 WG and Nordox 75 WG, were tested. From the above coppers there are some indications that they can reduce the rate of ovipositions and the rate of offsprings production. However, to obtain more robust results regarding the effect of coppers, further investigation is required.