Η ενσωμάτωση των πρόσθετων υλών στη διατροφή των ζώων τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχτεί ότι έχει ποικίλα οφέλη στην υγεία αυτών και κατά συνέπεια στις αποδόσεις και το οικονομικό όφελος των εκτροφέων/επιχειρήσεων. Πιο συγκεκριμένα, μετά την απαγόρευση της χρήσης των αντιβιοτικών στη διατροφή των ζώων, τα οποία χρησιμοποιούνταν κατά κόρον είτε ως αυξητικοί παράγοντες είτε για τη θεραπεία παθήσεων του μαστού όπως της μαστίτιδας, τα προβιοτικά, τα πρεβιοτικά, τα συμβιωτικά και τα φυτοβιοτικά άρχισαν να ενσωματώνονται στα σιτηρέσια των ζώων. Η παρατεταμένη χρήση των αντιβιοτικών φάνηκε να έχει αρνητικές επιπτώσεις οι οποίες σχετίζονταν με την ανάπτυξη της μικροβιακής αντοχής επικίνδυνων παθογόνων, γεγονός που θα μπορούσε να επιφέρει ολέθριες συνέπειες για την υγεία των ανθρώπων. Οι πρόσθετες ύλες και πιο συγκεκριμένα τα φυτοβιοτικά, αντιθέτως, όπως έχει αποδειχτεί, διαθέτουν σημαντικές ευεργετικές ιδιότητες χωρίς να επηρεάζουν αρνητικά τόσο την υγεία των ζώων όσο και των καταναλωτών. Βάσει ερευνών και πειραμάτων που έχουν πραγματοποιηθεί έχει αποδειχθεί ότι τα φυτοβιοτικά διαθέτουν μια πληθώρα από αντιμικροβιακές, αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Αναφορικά, η ικανότητά τους να δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες συμβάλλει στην πρόληψη ασθενειών όπως ο καρκίνος. Παράλληλα η χρήση αυτών στα σιτηρέσια των ζώων έχει αποδειχτεί ότι βελτιώνει την πεπτικότητα της τροφής συμβάλλοντας έτσι στην καλύτερη αξιοποίηση των θρεπτικών συστατικών και συνεπώς στην βελτίωση της ανάπτυξης των ζώων. Επιπλέον, τα φυτοβιοτικά, προστιθέμενα στα σιτηρέσια των ζώων, διεγείρουν την όρεξη αυξάνοντας την ημερήσια πρόσληψη τροφής και συνεπώς οδηγούν σε υψηλότερη μετατρεψιμότητα της τροφής. Αξίζει να αναφερθεί ότι σημαντική είναι η επίδραση αυτών στην αύξηση της γαλακτοπαραγωγής, καθώς επίσης και στην πρόληψη και θεραπεία της μαστίτιδας κυρίως λόγω της δράσης αυτών έναντι στα πιο συνήθη παθογόνα που είναι υπεύθυνα για την πρόκληση αυτής. Στην παρούσα πτυχιακή μελέτη διερευνήθηκε η επίδραση της χορήγησης ενός Μίγματος Φυτικών Βιοενεργών συστατικών (ΜΦΒ) στο σιτηρέσιο προβατίνων στην υγιεινή κατάσταση του μαστού, όπως αυτή αξιολογήθηκε με βάση τον αριθμό και το είδος των σωματικών κυττάρων σε δείγματα παραγόμενου γάλακτος . Για την ανίχνευση των κυττάρων αυτών εφαρμόστηκε η μέθοδος της κυτταρομετρίας ροής (Flow Cytometry - FC) με τη βοήθεια του κυτταρομετρητή ροής του εργαστηρίου Γενικής και Ειδικής Ζωοτεχνίας. Για την πραγματοποίηση του πειράματος χρησιμοποιήθηκαν 36 προβατίνες, περίπου 100 ημέρες μετά τον τοκετό, οι οποίες είχαν κατανεμηθεί τυχαία σε 3 πειραματικές επεμβάσεις, στις οποίες χορηγήθηκαν 3 σιτηρέσια. Στο πρώτο σιτηρέσιο δεν είχε προστεθεί το μίγμα ΜΦΒ - μάρτυρας (C), το δεύτερο σιτηρέσιο ήταν εμπλουτισμένο με ΜΦΒ (Β1) και το τρίτο σιτηρέσιο εμπλουτισμένο με προστατευμένο ΜΦΒ (Β2) στα επίπεδα των 0,5%. Η διάρκεια του πειράματος ήταν 12 εβδομάδες και σε εβδομαδιαία βάση, καταγραφόταν η γαλακτοπαραγωγή, ενώ συλλέγονταν ατομικά δείγματα γάλακτος για τον προσδιορισμό της σύστασης, της οξειδωτικής σταθερότητας, του pH, του αριθμού των σωματικών κυττάρων (SCC) και της ακριβούς αναλογίας τους. Ο αριθμός των σωματικών κυττάρων (log SCC) ήταν μειωμένος στην ομάδα Β2, χωρίς όμως να επηρεαστεί η αναλογία των ανοσιακών κυτταρικών τύπων. Συμπερασματικά, όπως αποδείχτηκε μέσω της μελέτης αυτής, η προσθήκη του ΜΦΒ έχει θετική επίδραση στην υγεία του μαστού.
In recent years, the use of feed additives in animal nutrition has been proven to have various benefits both in their health and performance and therefore in the economic benefits of the breeders. More specifically, with the prohibition of antibiotics in animal nutrition, which were often used either as growth factors or to treat udder diseases, such as mastitis, probiotics, prebiotics, symbiotics and phytobiotics began to be incorporated into animal diets. The prolonged use of antibiotics has been shown to cause antimicrobial resistance against dangerous pathogens that could have devastating consequences for human health. On the contrary, feed additives and particularly phytobiotics, have been proven to extremely beneficiate animal and human health. In addition, studies have shown that phytobiotics can possess antimicrobial, anti-inflammatory and antioxidant properties. More precisely, their ability to bind free radicals helps prevent many diseases such as cancer. At the same time, the inclusion of phytobiotics in animal diets improves the digestibility of feed, thus contributing to the better utilization of nutrients and therefore to the improvement of animal growth. Moreover, phytobiotics stimulate appetite by increasing the daily feed intake and thus leading to a higher feed conversation rate (FCR). Furthermore, they seem to have a great effect on increasing milk production. Among their properties, phytobiotics have been proven to prevent and treat mastitis, mainly acting against the most common pathogens responsible for its outbreak. In the present study, it was investigated the effect of the inclusion of a phytobiotic mixture in sheep feed/diets, on the health status of the udder based on the evaluation of the number and the type of somatic cells in the milk samples. In order to achieve this, Flow Cytometry method (FC) was applied, on Flow Cytometer 500 instrument of the Laboratory of Animal Breeding and Husbandry of the Department of Animal Science of the Agricultural University of Athens. In order to carry out this experiment, 36 ewes were used, approximately 100 days after calving, which had been randomly allocated to 3 experimental interventions, in which 3 rations were administrated. In the first ration no MPBC was added- control mixture (C), the second ration was enriched with MPBC (B1) and the third ration was enriched with protected MPBC (B2) at the levels of 0.5%. The duration of the experiment was 12 weeks and milk production was recorded on a weekly basis, while individual milk samples were collected to determine the composition, oxidative stability, pH, number of somatic cells and their exact ratio. The number of somatic cells (log SCC) was reduced in the B2 group, but the proportion of immune cell types was not affected. In conclusion, as demonstrated through this study, the addition of PBI mixture has a positive effect on udder health.