Συγκριτική Μελέτη της βιοδραστικότητας και της χημικής σύστασης φυτικών ειδών του γένους Sideritis

Abstract

Το «τσάι του βουνού» ή αλλιώς «Σιδερίτης» (λατινική ονομασία: Sideritis) αποτελεί ένα συχνά απαντώμενο φυτό-βότανο σε όλη την Ελλάδα, αλλά και τη Μεσόγειο από αρχαιοτάτων χρόνων. Εκτός από τη χρήση του ως αφέψημα, γνωστή είναι και η αντιμικροβιακή, αντιφλεγμονώδης, αντιοξειδωτική του δράση, καθώς και η συμβολή του στο γαστρεντερικό και νευρικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού. Οι παραπάνω ιδιότητες είναι που έχουν τραβήξει το ενδιαφέρον των επιστημόνων, προκειμένου να αντλήσουν περισσότερες πληροφορίες για το εν λόγω φυτό. Στα πλαίσια της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας, μελετήθηκαν υδρομεθανολικά εκχυλίσματα και αιθέρια έλαια δύο ειδών του γένους Sideritis του syriaca και του scardica. Πιο συγκεκριμένα, ερευνήθηκε η χημική σύσταση, η αντιοξειδωτική ικανότητα, καθώς και η περιεκτικότητά τους σε φαινολικά συστατικά, τόσο για το κάθε είδος ξεχωριστά, όσο και συγκριτικά μεταξύ τους. Οι τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: GC-MS (Αέρια Χρωματογραφία – Φασματομετρία Μαζών), HPLC (Υγρή Χρωματογραφία Υψηλής Πίεσης), FT-IR (Φασματοσκοπία Υπέρυθρου Μετασχηματισμού Fourier), DPPH (ρίζα του 2,2- διφαινυλο-1-πικρυλυδραζυλίου-προσδιορισμός της αντιοξειδωτικής ικανότητας) και Folin-Ciocalteu (Προσδιορισμός περιεκτικότητας σε ολικά φαινολικά συστατικά). Μετά τη σύγκριση, λοιπόν, των δύο αυτών ειδών τόσο ως προς τα υδρομεθανολικά τους εκχυλίσματα όσο και ως προς τα αιθέρια έλαιά τους, παρατηρήθηκε ποικιλία, γεγονός που αποδεικνύει ότι πρόκειται για ένα πολύπλοκο είδος που χρήζει, παραπάνω μελέτης και έρευνας, προκειμένου να αποδειχθεί, στο μέγιστο δυνατό, η βοηθητική για τον άνθρωπο δράση του.

The "mountain tea" or "Sideritis" (Latin name: Sideritis) is a frequently found herb-plant throughout Greece and the Mediterranean, since ancient times. Apart from its use as a decoction, its antimicrobial, anti-inflammatory and antioxidant action is well known, as well as its contribution to the gastrointestinal and nervous system of the human body. These properties have attracted the interest of scientists in order to obtain more information about this plant. In the context of this master thesis, hydromethanolic extracts and essential oils of two species of the genus Sideritis syriaca and Sideritis scardica were studied. In particular, their chemical composition, antioxidant capacity, and phenolic content were investigated, both for each species separately and in comparison with each other. The techniques used were GC-MS (Gas Chromatography-Mass Spectrometry), HPLC (High Pressure Liquid Chromatography), FT-IR (Fourier Transform Infrared Spectroscopy), DPPH (2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl radical - determination of antioxidant capacity) and Folin-Ciocalteu (determination of total phenolic content). After the comparison of these two species, both in terms of their hydromethanolic extracts and their essential oils, a variety was observed, which proves that this is a complex species that needs further study and research in order to prove, to the maximum extent possible, its beneficial action for humans.