Ανάλυση στοιχείων βιολογικής γεωργίας στην Ελλάδα με έμφαση στη βιοκαλλιέργεια ελιάς: μελέτη του προφίλ καλλιεργητών βιολογικής ελιάς στον Ν. Μεσσηνίας

Abstract

Η βιολογική γεωργία, η αποχή δηλαδή από χημικές μεθόδους καταπολέμησης παρασίτων και ανόργανων λιπασμάτων μη φυσικής προέλευσης, χρησιμοποιείται πλέον ως στρατηγική μετριασμού των δράσεων που προωθούν την κλιματική αλλαγή, συμβάλλοντας έτσι, στην ανθεκτικότητα των γεωργικών συστημάτων. Η καλλιέργεια της ελιάς είναι μια από τις σημαντικότερες αγροτικές δραστηριότητες, στην περιοχή της Μεσογείου και αποτελεί σημαντικό μέρος της ελληνικής γεωργίας. Η βιολογική ελαιοκαλλιέργεια παρέχει πολλά πλεονεκτήματα, καθώς, πέρα από βιώσιμη λύση σε σχέση με το περιβάλλον, μπορεί να αποτελέσει σημαντική οικονομική στρατηγική, αφού η ζήτηση για βιολογικό ελαιόλαδο είναι αυξανόμενη και η τιμή πώλησής του κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα.

Η παρούσα μελέτη σκοπεύει να καταγράψει τις σύγχρονες τάσεις που κυριαρχούν στη βιολογική καλλιέργεια στην Ελλάδα, από τη σκοπιά των αγροτών, με ιδιαίτερη έμφαση στη βιολογική καλλιέργεια της ελιάς. Ειδικότερα, στοχεύει στην ανάδειξη της πραγματικότητας που βιώνουν οι καλλιεργητές, στην κατανόηση του επιπέδου ενημέρωσης και πληροφόρησης των αγροτών και στην καταγραφή των προοπτικών που έχει η βιολογική γεωργία στην Ελλάδα. Εκτός από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση και την παρουσίαση στοιχείων επίσημων φορέων αναφορικά με τη βιοκαλλιέργεια, πραγματοποιήθηκε εμπειρική έρευνα, με χρήση ερωτηματολογίου κλειστών ερωτήσεων, σε δείγμα βιοκαλλιεργητών ελιάς στη Μεσσηνία, μια διεθνώς γνωστή περιοχή ελαιοκαλλιέργειας. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων ανέδειξε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες βιοκαλλιεργητές και τα σημεία στα οποία χρειάζονται υποστήριξη, για να συνεχίσουν το έργο τους. Καταγράφηκαν αυξητικές τάσεις όσον αφορά στις καλλιεργούμενες εκτάσεις και στην επιθυμία ανάπτυξης για το μέλλον. Ωστόσο, οι ανάγκες για καλύτερη κατάρτιση, οικονομική υποστήριξη και συνεργασία μεταξύ των βιοκαλλιεργητών συνεχίζουν να είναι παρούσες.

Organic farming, the avoidance of chemical pest control methods, and non-natural inorganic fertilizers, is now being used as a mitigation strategy against climate change actions, contributing to the resilience of agricultural systems. Olive cultivation is one of the most important agricultural activities in the Mediterranean region and constitutes an important part of Greek agriculture. Organic olive cultivation offers many advantages, as, in addition to being a more sustainable solution in relation to the environment, it can be an important economic strategy, since the demand for organic olive oil is increasing and is sold at a higher price.

The present study aims to document the current trends in organic farming in Greece from the farmers' point of view, with a special emphasis on organic olive cultivation. It aims to highlight the reality experienced by farmers, to understand the level of information and awareness of farmers, and to record the prospects of organic farming in Greece. In addition to the literature review and the presentation of data from official bodies regarding organic farming, an empirical survey using a closed-ended questionnaire was conducted among a sample of organic olive farmers in Messinia, an internationally famous olive-growing region. The analysis of the results highlighted the challenges faced by Greek organic farmers and the areas where they need support to continue their work. Increasing trends in terms of cultivated areas and a desire for future growth were recorded. However, the need for better training, financial support, and cooperation between farmers is still present.