Μελέτη συμπεριφοράς καταναλωτή στην εφαρμογή των ημερομηνιών ελάχιστης διατηρησιμότητας σε ευαλλοίωτα τρόφιμα: ο ρόλος της μάρκας (brand name)

Abstract

Τα τελευταία έτη γίνονται ανά τον κόσμο ολοένα και περισσότερο αντιληπτές οι επιπτώσεις τις κλιματικής αλλαγής, με την συχνότητα και ένταση εμφάνισης των φυσικών καταστροφών, όπως οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές και η ξηρασία, να έχουν πολλαπλασιαστεί σε υπέρμετρο βαθμό. Ο βασικότερος παράγοντας εκδήλωσης τέτοιων φαινομένων είναι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της γης με ταχείς και αμείωτους ρυθμούς, ως απόρροια, κυρίως, της ανθρώπινης δραστηριότητας. Σημαντικό – αρνητικό – ρόλο στην κλιματική αλλαγή διαδραματίζει η απώλεια και η σπατάλη τροφίμων στο επίπεδο παραγωγής-διανομής και νοικοκυριού, αντίστοιχα. Όπως υποδεικνύεται στην βιβλιογραφία, ένα σημαντικό μέρος των τροφίμων απορρίπτεται στο επίπεδο καταναλωτή λόγω παρερμηνείας των ημερομηνιών των τροφίμων. Δεδομένου αυτού, η Βιομηχανία Τροφίμων σταδιακά διαφοροποιεί το προϊοντικό της χαρτοφυλάκιο, τοποθετώντας ημερομηνίες ελάχιστης διατηρησιμότητας σε τρόφιμα στα οποία έως πρότινος είχε υιοθετηθεί ημερομηνία λήξης και προτρέπουν τους καταναλωτές να χρησιμοποιούν τις αισθήσεις τους κατά την κατανάλωσή τους. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνηθεί η συμπεριφορά των καταναλωτών στο ενδεχόμενο η ημερομηνία λήξης ορισμένων ευαλλοίωτων τροφίμων να αντικατασταθεί με την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας. Επιπλέον, διερευνήθηκε το επίπεδο κατανόησης και η συμπεριφορά των καταναλωτών έναντι των ημερομηνιών των τροφίμων, καθώς και η πεποίθηση των καταναλωτών σχετικά με την ικανότητά τους να αξιολογούν την κατάσταση ενός τροφίμου με τις αισθήσεις τους. Τέλος, έγινε προσπάθεια να εκτιμηθεί κατά πόσο η υπεραξία επωνυμίας ενός τροφίμου θα επηρέαζε την απόφαση των καταναλωτών σε αυτό το ενδεχόμενο, μέσω μείωσης της αβεβαιότητας κατά την αγορά ή κατανάλωση αυτών των τροφίμων. Για τους σκοπούς της εν λόγω μελέτης συντάχθηκε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο συμπληρώθηκε από συνολικά 132 άτομα και εν συνεχεία, με τη χρήση του στατιστικού εργαλείου SPPS έγινε ανάλυση των πρωτογενών δεδομένων. Από τα αποτελέσματα, διαπιστώνεται πως σε όλες τις κατηγορίες τροφίμου υπό μελέτη, η αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών επηρεάστηκε αρνητικά στα χαμηλότερα επίπεδα εισοδημάτων, ενώ όσο μεγαλύτερη ήταν η πεποίθηση των συμμετεχόντων να αξιολογούν την κατάσταση ενός τροφίμου, τόσο μικρότερη ήταν η προθυμία αγοράς ευαλλοίωτων τροφίμων με «best before» ημερομηνία. Η προθυμία αγοράς των συμμετεχόντων τέτοιου είδους προϊόντων, δεν φάνηκε να επηρεάζεται από την επωνυμία των τροφίμων.

The past years the world is experiencing with greater degree the aftermath of climate change, as the frequency and intensity of natural disasters, such as flooding, wildfires and drought, are multiplied at all time high levels. The main factor that leads to these types of phenomena is the global temperature levels fast and unrelenting rise, in response to human activities. Food loss and food waste at manufacturing-distribution and household levels play an important – negative – role to climate change. As literature suggests, an important amount of food waste at the household levels is a result of date labelling misinterpretation. In this perspective, Food Industry gradually alters the product portfolio in order food products that used to adopt the “use by” labelling system could adopt an “best before” date labelling. Upon this, Food Industry would urge customers to use their senses to inspect products prior their consumption. The scope of this study was to investigate the customer’s behavior in the scenario that Food Industry abolishes the “use by” date in perishable food products and adopts a “best before” labelling system. In addition, the level of customer’s comprehension towards date marking and their belief towards their abilities to correctly inspect food products before consumption were investigated. Lastly, the brand equity’s influence on consumers’ buying decision in this context, by reducing uncertainty, was evaluated. For the scopes of this study a questionnaire was conducted, which was answered by a total of 132 participants and afterwards a statistical analysis of the primary data was conducted with the SPSS tool. From the results, it can be seen that in all food categories under study, the purchasing behavior of consumers was negatively affected at the lowest levels of incomes, while the greater the participants' belief in evaluating the condition of a food prior consumption, the lower the willingness to buy perishable foods with "best before" date format. Participants' willingness to purchase such products, for all food categories, did not appear to be affected by brand.