Προσδιοριστικοί παράγοντες της κατανάλωσης καφέ

Abstract

Η κατανάλωση καφέ αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής κουλτούρας. Η εγχώρια αγορά τα τελευταία έτη παρουσιάζει σημαντική αύξηση στην καταναλωθείσα ποσότητα του καφέ ενώ παράλληλα έχει βελτιωθεί σημαντικά η ποιότητα του καφέ η οποία φθάνει στον τελικό καταναλωτή. Η ζήτηση του συγκεκριμένου αγαθού επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, ανεξάρτητους και εξαρτημένους οι οποίοι διαφέρουν αναλόγως με την περιοχή και την αγορά. Ο εντοπισμός και η κατανόηση αυτών των προσδιοριστικών παραγόντων καθώς και των τυχόν αλληλεπιδράσεών τους είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τους παραγωγούς όσο και τους διανομείς του καφέ προκειμένου να είναι σε θέση να προσαρμοστούν στις αλλαγές αφενός της συμπεριφοράς των καταναλωτών και αφετέρου της αγοράς. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνηθούν οι προσδιοριστικοί παράγοντες που σχετίζονται ή όχι με την κατανάλωση ποσότητας καφέ στην ελληνική αγορά, σύμφωνα με τα δεδομένα κατανάλωσης που παρέχονται μέσω των ελληνικών κρατικών προϋπολογισμών, καθώς και της αντίστοιχης βιβλιογραφίας. H παρούσα έρευνα- ανάλυση είναι πρωτογενής, συγχρονική, ποσοτική, περιγραφική, συσχέτισης και σύγκρισης με χρήση αξιόπιστων και έγκυρων ερωτηματολογίων της ΕΛΣΤΑΤ που αφορούν τους ΕΟΠ με έτη βάσης το 2020 και 2021. Χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα της IBM SPSS Statistics. Η ανάλυση των δεδομένων έγινε σε στάθμη σημαντικότητας 5% χρησιμοποιώντας τους στατιστικούς ελέγχους Independent samples t-test, one-way ANOVA, Multiple Linear Regression, Mann Whitney και Kruskal Wallis. Ως συνολικό εισόδημα (Total Income) των προσώπων αναφοράς χρησιμοποιήθηκε η συνολική δαπάνη (Total Expenditure). Πληθυσμός της έρευνας θεωρείται το σύνολο των καταναλωτών καφέ στην Ελλάδα για τα έτη 2020-2021, που συμμετείχαν στα αντίστοιχα ερωτηματολόγια των ΕΟΠ της ΕΛΣΤΑΤ.

Συμπεράσματα: Το μεγαλύτερο μέρος του δείγματος είναι καταναλωτές καφέ, αποτελείται από άνδρες με 66,6% και συγκεντρώνεται στην περιφέρεια Αττικής με ποσοστό 35%, αν και εν τέλει δεν έπαιξε στατιστικά σημαντικό ρόλο η περιφέρεια διαμονής ή κάποιος από τους παραγοντες της (dummy variables). Στατιστικά σημαντική συσχέτιση εμφάνισαν ως ανεξάρτητες μεταβλητές η “Εxp-Coffee” που είναι η δαπάνη σε καφέ της μονάδας αναφοράς, ο Παράγοντας “Ευρωπαϊκή Ένωση” που αποτελεί μία εκ των 3ων dummy variables που δημιουργήθηκαν για την κατηγορική μεταβλητή “Nationality”, όπως και οι παράγοντες “Price of coffee” και “Διδακτορικό” που αποτελεί μία εκ των αρκετών dummy variables που δημιουργήθηκαν για τη μεταβλητή του “επιπέδου εκπαίδευσης” της μονάδας αναφοράς. Οι παραπάνω μεταβλητές λοιπόν θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε λόγω της ισχυρής θετικής συσχέτισης που παρουσιάζουν με την εξαρτημένη μεταβλητή μας “Ποσότητα καφέ (Q)”, ότι θα μπορούσαν να διαδραματίσουν εν μέρει ένα ρόλο προσδιοριστικού παράγοντα στην κατανάλωση καφέ. Επιπλέον, σημαντικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει στην κατανάλωση καφέ η κουλτούρα της χώρας διαμονής και των συνηθειών των καταναλωτών. Για γενικευμένα όμως συμπεράσματα θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω το παραπάνω γεγονός, ίσως με τη χρήση ερωτηματολογίων σε κλίμακα Likert, σε συγκεκριμένη ομάδα καταναλωτών ως δείγμα ευκολίας. Τα τελευταία 10 χρόνια η μέση ανάπτυξη της παγκόσμιας κατανάλωσης καφέ ήταν 1,9% ετησίως. Αναμένεται η ανελαστικότητα της παγκόσμιας κατανάλωσης να στενέψει ακόμη περισσότερο τη σχέση ζήτησης και προσφοράς του εν λόγω προϊόντος, με αποτέλεσμα να αυξήσει κι άλλο την ήδη ανοδική τάση των τιμών του καφέ.

Drinking coffee is an integral part of Greek culture. The domestic market in recent years shows a significant increase in the amount of coffee consumption, while at the same time the quality of the coffee that reaches the final consumer has improved significantly. The demand of the particular product is influenced by various factors, independent and dependent which differ according to the region and the market. Identifying and understanding these determinants and their possible interactions is crucial for both coffee producers and distributors in order to be able to adapt to consumers' behavior changes and the market. The purpose of this study was to investigate the determining factors related or not to the consumption of coffee in the Greek market, according to the consumption data provided through the Greek state budgets, as well as the corresponding literature. The present research is primary, cross-sectional, quantitative, descriptive, correlative and comparative using reliable and valid questionnaires of ELSTAT concerning the EOPs with base years in 2020 and 2021. The statistical program that was used was IBM SPSS Statistics. Data analysis was performed at a significance level of 5% using Independent samples t-test, one-way ANOVA, Multiple Linear Regression, Mann Whitney and Kruskal Wallis statistical tests. The total expenditure (Total Expenditure) was used as the total income (Total Income) of the reference persons. The population of the research is considered to be all coffee consumers in Greece for the years 2020-2021, who participated in the respective questionnaires of the EOP of ELSTAT. Conclusions: The majority of the sample are coffee consumers, that consists of men with 66.6% and is concentrated in the Attica region with a percentage of 35%, although in the end the region of residence or any of its factors (dummy variables) did not play a statistically significant role. A statistically significant correlation was shown as independent variables by "Exp-Coffee" which is the expenditure on coffee of the reference unit, the Factor "European Union" which is one of the 3 dummy variables created for the categorical variable "Nationality", as well as the factors “Price of coffee” and “Doctorate” which is one of the several dummy variables created for the variable of “level of education” of the reference unit. The above variables could therefore conclude, due to the strong positive correlation, they present with our dependent variable "Quantity of coffee (Q)", that they could partially play a role as a determining factor in coffee consumption. In addition, the culture of the country of residence and consumer habits seem to play an important role in coffee consumption. But for generalized conclusions, the above fact should be further investigated, perhaps by using questionnaires on a Likert scale, in a specific group of consumers as a sample of convenience. In the last 10 years the average growth of world coffee consumption was 1.9% per year. It is expected that the inflexibility of global consumption will further tighten the relationship between demand and supply of the product in question, thereby further increasing the already upward trend in coffee prices.