Μελέτη επίδρασης ξεφυλλίσματος στο ανθοκυανικό προφίλ σταφυλιών τεσσάρων ερυθρών γηγενών ποικιλιών

Abstract

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή εκπονήθηκε στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο εργαστήριο Οινολογίας την χρονιά 2022-2023. Μελετήθηκε η επίδραση του ξεφυλλίσματος στο ανθοκυανικό προφίλ σταφυλιών τεσσάρων ερυθρών γηγενών ποικιλιών, του Ξινόμαυρου, του Αγιωργίτικου, της Μανδηλαριάς και της Λημνιώνας. Στην Νεμέα του νομού Κορινθίας, σε αμπελώνα οριοθετημένο εφαρμόστηκε η πρακτική της αφαίρεσης των φύλλων (ξεφύλλισμα). Στα μισά πρέμνα πραγματοποιήθηκε εντατικό ολικό ξεφύλλισμα στο στάδιο του περκασμού (πράσινης ράγας), ενώ τα υπόλοιπα φυτά χρησιμοποιήθηκαν ως μάρτυρες και δεν αφαιρέθηκαν τα φύλλα. Πραγματοποιήθηκαν επιτόπιες μετρήσεις στον αμπελώνα για τη μεταβολή του βάρους και του μεγέθους των ραγών. Επιπρόσθετα, πραγματοποιήθηκαν μηχανικές αναλύσεις σταφυλής (μήκος και πλάτος) ενώ έγιναν και μετρήσεις σχετικά με την ποσότητα παραγωγής του κάθε πρέμνου με σκοπό να παρατηρηθούν τυχόν διαφορές μεταξύ των ξεφυλλισμένων πρέμνων και των μαρτύρων. Κατά τη διάρκεια του τρύγου συλλέχθηκαν από τις γραμμές φύτευσης δείγματα ραγών και από τις δύο μεταχειρίσεις προκειμένου να αναλυθούν. Συγκεκριμένα έγιναν μετρήσεις του βάρους των φλοιών και των γιγάρτων, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις κλασσικών αναλύσεων (ογκομετρούμενη οξύτητα, πτητική οξύτητα, προσδιορισμός σακχάρων). Στη συνέχεια ακολούθησαν μετρήσεις σε λυοφιλιωμένους φλοιούς για τον προσδιορισμό των πέντε βασικών μονομερών αλλά και των ολικών ανθοκυανών με την μέθοδο της υγρής χρωματογραφίας (HPLC). Στα αποτελέσματα, προσδιορίστηκε πως το ξεφύλλισμα συντέλεσε στο να αυξηθεί το μήκος και το πλάτος των σταφυλών. Η ολική οξύτητα, αν και οριακά, αυξήθηκε ενώ το pH μειώθηκε. Στις τιμές Brix δεν παρατηρήθηκε κάποια σημαντική διαφορά. Η ολική ποσότητα ανθοκυανών αυξήθηκε στις τρεις από τις τέσσερις ποικιλίες. Η Λημνιώνα (LI) παρουσίασε μειωμένη ποσότητα ολικών ανθοκυανών ύστερα από το ξεφύλλισμα. Στον ποσοτικό προσδιορισμό των ανθοκυανών, η Μαλβιδίνη (Mlv), σαν κύρια ανθοκυάνη αυξήθηκε σε όλες τις ποικιλίες μετά την εφαρμογή ξεφυλλίσματος ενώ, και οι υπόλοιπες ανθοκυάνες επηρεάστηκαν ως ένα βαθμό. Αξίζει να σημειωθεί πως στην Λημνιώνα (LI), όλες οι ανθοκυάνες πλην της Μαλβιδίνης (Mlv) παρουσίασαν σημαντική ανομοιογένεια τιμών στα box plots ύστερα από το εφαρμογή του ξεφυλλίσματος.

The current postgraduate thesis, was conducted at the Agricultural University of Athens, in the Oenology Laboratory, during the year 2022-2023. The effect of leafing on the anthocyanin profile of four red indigenous grape varieties, Xinomavro, Agiorgitiko, Mandilaria and Limniona, was studied. The practice of leaf removal (defoliation) was applied in a demarcated vineyard in Nemea, in the municipality of Corinthia. Intensive total defoliation was carried out on half of the stumps at the veraison stage (green berry), while the remaining plants were used as control and no leaves were removed. On-site measurements were made in the vineyard for the change in weight and size of the berries. In addition, mechanical grape analyses (length and width) were carried out, whilst measurements were made on the production quantity of each stalk in order to observe any differences between the defoliated stalks and the controls. During the harvest, berry samples from both treatments were collected from the planting lines during the harvest in order to be analyzed. In particular, measurements of the weight of the skins and the weight of the seeds were made, while measurements of classical analyses (volumetric acidity, volatile acidity, determination of sugars) were carried out. This was followed by measurements on lyophilized peels for the determination of the five basic monomers and total anthocyanins by liquid chromatography (HPLC). In the results, it was determined that defoliation contributed to increasing the length and width of the grapes. Total acidity increased, albeit marginally, while pH decreased. No significant difference was observed in the Brix values. The total anthocyanin content increased in three of the four varieties. Limniona (LI) showed a reduced amount of total anthocyanins after defoliation. In the quantification of anthocyanins, Malvidin (Mlv), as the main anthocyanin, increased in all varieties after defoliation, while the other anthocyanins were also affected to some extent. It is worth noting that in Limniona (LI), all anthocyanins except Malvidin (Mlv) showed significant heterogeneity of values in the box plots after the application of defoliation.