Επίδραση διαφυλλικών επεμβάσεων καολίνη στα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά ποικιλιών αμπέλου (Vitis vinifera L.) σε αμπελώνες της Σαντορίνης κατά το έτος 2021

Abstract

Στα αμπελοτόπια της Σαντορίνης, η καλλιέργεια των τοπικών ποικιλιών αμπέλου υπό τις επικρατούσες κλιματικές συνθήκες της νήσου, αποτελεί μια πρόκληση για τους αμπελουργούς. Δυνατοί άνεμοι, υψηλές θερμοκρασίες και καύσωνες, ξηρασία είναι κάποιες δυσμενείς συνθήκες που καλούνται να αντιμετωπίσουν, πόσο μάλλον υπό την εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής, φαινόμενο το οποίο εντείνει αυτές τις αντιξοότητες. Έτσι, η ανάγκη των καλλιεργητών και της γεωπονικής επιστήμης να προσαρμοστούν στα νέα αυτά δεδομένα αλλά και να παρέχουν ολοκληρωμένη φυτοπροστασία κατά την πορεία της ανάπτυξης των πρέμνων και των σταφυλιών, οδήγησε σε καινοτόμες πρακτικές. Μια τέτοια πρακτική είναι οι διαφυλλικές εφαρμογές με καολίνη, ένα φυσικό αργιλοπυριτικό ορυκτό. Οι διαφυλλικές εφαρμογές με καολίνη έχει φανεί να παρέχουν αποτελεσματική προστασία από το εκτεταμένο ηλιακό φως και κατ’ επέκταση, μείωση του στρες και της υδατικής καταπόνησης και άλλα πλεονεκτήματα. Η παρούσα μελέτη διερεύνησε την επίδραση του διαφυλλικού ψεκασμού με καολίνη ως προς το αν εξασφαλίζει την παραγωγή σταφυλιών με ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά καθώς και πώς επηρεάζονται τα συστατικά της ράγας. Το πείραμα πραγματοποιήθηκε την περίοδο του τρύγου 2021, στην Οία της Σαντορίνης στο κτήμα Σιγάλα, σε πρέμνα της ποικιλίας Ασύρτικο σε δύο συστήματα μόρφωσης (μονόπλευρο Guyot και το παραδοσιακό σύστημα μόρφωσης ‘κουλούρα’) και της ποικιλίας Μαυροτράγανο μορφωμένο σε αμφίπλευρο Guyot. Για κάθε μεταχείριση υπήρχαν και οι αντίστοιχοι μάρτυρες, δείγματα δηλαδή από μη ψεκασμένα πρέμνα. Οι μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν εξέτασαν τα εξής: χαρακτηριστικά σταφυλής και ράγας (βάρος, μήκος, πλάτος, υγρασία, αναλογία φλοιού-γιγάρτων-σάρκας κλπ), το γλευκογραφικό προφίλ του γλεύκους των δειγμάτων και το φαινολικό προφίλ των σταφυλιών. Η γενική εικόνα είναι ότι ο καολίνης ευνόησε την ανάπτυξη της ράγας σε μέγεθος και βάρος για τα δύο Ασύρτικα και για το Μαυροτράγανο και προώθησε περισσότερο την ανάπτυξη για τα δυο Ασύρτικα. Σημαντικά υψηλότερες περιεκτικότητες σε οξέα και σάκχαρα επέφερε η χρήση καολίνη, στο παραδοσιακό Ασύρτικο και βοήθησε στην ανάπτυξη ανθοκυανών στους φλοιούς του Μαυροτράγανου. Ανεβασμένη ήταν και η αντιοξειδωτική ικανότητα των φλοιών Μαυροτράγανου. Οι ταννίνες ήταν επίσης περισσότερες στα γίγαρτα Μαυροτράγανου και γραμμικού Ασύρτικου. Κατά τα άλλα, οι τιμές των υπόλοιπων φαινολικών ενώσεων (φλαβόνες, φλαβανόνες, φλαβονόλες, ταννίνες φλοιών κλπ) είναι υψηλότερες στους μάρτυρες ή οι διαφορές είναι μη στατιστικά σημαντικές.

In the vineyards of Santorini, the cultivation of the local grape varieties under the prevailing climatic conditions of the island, is a challenge for the winegrowers. Strong winds, high temperatures and heatwaves, drought are some of the adverse conditions they have to face, let alone under the evolution of climate change, a phenomenon which intensifies these adversities. Thus, the need for growers and agronomic science to adapt to these new data but also to provide integrated plant protection during the development of the vines and grapes, led to innovative practices. One such practice is the foliar applications with kaolin, a natural aluminosilicate mineral. Kaolin foliar applications have been shown to provide effective protection from extended sunlight and by extension, stress and water stress reduction and other benefits. The present study investigated the effect of kaolin foliar application on whether it ensures the production of grapes with qualitative and quantitative characteristics, and how it affects berry composition. The experiment was carried out during the 2021 harvest, in Oia, Santorini, at the Sigalas estate, on vines of grape cultivar Assyrtiko in two training systems (one-sided Guyot and the traditional “kouloura”) and vines of grape cultivar Mavrotragano trained in bilateral Guyot. For each treatment there were also the corresponding controls, i.e. samples from unsprayed vines. The measurements that were carried out examined the following: grape yield and grape characteristics (weight, length, width, moisture, skin-seeds-flesh ratio, etc.), the must profile of the samples and the phenolic profile of the grapes. In general, kaolin favored the growth of the grape in size and weight for the two Assyrtiko and for Mavrotragano and promoted the growth more for both training systems of Assyrtiko. The use of kaolin, in the traditional Assyrtiko, resulted in significantly higher contents of acids and sugars and helped the development of anthocyanins in the berry skins of Mavrotragano. The antioxidant capacity of Mavrotragano skins was also elevated. Tannins concentration was also higher in Mavrotragano and the one-sided Guyot Assyrtiko seeds. The values of the rest phenolic compounds (flavones, flavanones, flavonols, skin tannins, etc.) are higher in the controls or the differences are not statistically significant.