Αστικό πράσινο και κοινωνικοχωρικές ανισότητες στη μητροπολιτική Αθήνα

Abstract

Η παρούσα εργασία διερευνά τις χωρικές και κοινωνικές ανισότητες στη μητροπολιτική περιφέρεια της Αθήνας, σε σχέση με τη διαθεσιμότητα του αστικού πρασίνου και την πρόσβαση των κατοίκων σε αυτό. Εξετάζονται τρία διαφορετικά αλλά συνδεόμενα στοι­χεί­α της πράσινης υποδομής της πόλης και συγκεκριμένα οι οργανωμένοι χώροι πρασίνου του αστικού ιστού, όπως τα πάρκα και δενδροφυτεμένες πλατείες, οι υπόλοιποι χώροι φυσικής αναψυχής, όπως τα δάση και το παραλιακό μέτωπο, καθώς και η πυκνότητα της δενδροκάλυψης γενικά. Τα στοιχεία αυτά συσχετίζονται με την κατανομή ορισμένων βα­σικών κοινωνικών χαρακτηριστικών της κοινωνικής μορφολογίας, δηλαδή της κοινωνι­κο­επαγ­γελματικής και εκπαιδευτικής ιεραρχίας, των στεγαστικών συνθηκών και της μετα­ναστευτικής παρουσίας. Οι επεξεργασίες των δεδομένων αφορούν το χωρικό επίπεδο των Δήμων και το λεπτομερέστερο επίπεδο της αστικής ή περιαστικής γειτονιάς. Τα δε­δομένα σχετικά με τις χρήσεις γης και τη δενδροκάλυψη προέρχονται από τις βάσεις δεδο­μένων της ευρωπαϊκής υπηρεσίας Copernicus για το 2018, ενώ τα κοινωνικά δεδομένα από τη βάση δεδομένων της ηλεκτρονικής εφαρμογής Πανόραμα Απογραφικών Δεδομέ­νων για το 2011. Η ανάλυση βασίζεται στο θεωρητικό υπόβαθρο της περιβαλ­λοντικής δικαιοσύνης και αναδεικνύει τις χωρικές και κοινωνικές διαφοροποιήσεις που συνθέτουν ένα τοπίο κοινωνικοχωρικών ανισοτήτων στη μητροπολιτική περιφέρεια της Αθήνας.

This dissertation investigates the spatial and social inequalities in the metropolitan region in Athens, regarding the availability of urban green and the residents’ access to it. The fo­cus is on three different but interconnected elements of the green infrastructure, namely the organized green spaces, such as parks and tree-covered squares, other areas of natural recreation, such as forests and the seafront, and the tree cover density in general. I examine the correlation of these elements with the distribution of some basic social characteristics, i.e. the socioprofessional and educational hierarchy, the housing conditions and the pre­sence of migrants. Data processing is held at the spatial level of the Municipalities and the more detailed one of the urban or periurban neighborhood. Data on land cover and tree cover come from the Copernicus Land Monitoring Service databases for 2018 and social da­ta come from the Panorama of Census Data digital application for 2011. The analysis is ba­sed on the theoretical background of environmental justice and reveals the spatial and so­ci­al differentiation that compose a landscape of sociospatial inequality in the metro­politan region in Athens.