Οικονομική σύγκριση δύο προβατοτροφικών μονάδων με διαφορετική διαχείριση της αναπαραγωγής

Abstract

Ο εκσυγχρονισμός των προβατοτροφικών εκτροφών της Ελλάδας στοχεύει στην αύξηση της παραγωγικότητας και κατ’ επέκταση της κερδοφορίας, με ταυτόχρονη όμως τήρηση κανόνων ευζωίας των ζώων και φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών. Οι ελληνικές προβατοτροφικές εκμεταλλεύσεις είναι προσανατολισμένες στην παραγωγή γάλακτος, το οποίο χρησιμοποιείται από τις μεταποιητικές εταιρίες της χώρας για την παραγωγή τοπικών, παραδοσιακών και υψηλής διατροφικής αξίας γαλακτοκομικών προϊόντων. Σε επίπεδο εκτροφής, η γαλακτοπαραγωγή είναι άμεσα συνυφασμένη με την αναπαραγωγική απόδοση του ζωικού της κεφαλαίου. Ως μέθοδο αναπαραγωγής, συνήθως εφαρμόζεται η φυσική οχεία, ενώ τα τελευταία χρόνια η αναγκαία γενετική βελτίωση των ζώων επιτάσσει τη χρήση της στοχευμένης τεχνητής σπερματέγχυσης. Η ένταξη της τεχνητής σπερματέγχυσης στην αναπαραγωγική διαχείριση μιας προβατοτροφικής εκμετάλλευσης αποτελεί μια απόφαση που μπορεί να επιφέρει μεταβολές και στα οικονομικά στοιχεία της. Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής ήταν η οικονομική σύγκριση δύο προβατοτροφικών εκμεταλλεύσεων ίδιας δυναμικότητας με διαφορετική όμως διαχείριση της αναπαραγωγής. Στη συγκεκριμένη μελέτη έγινε σύγκριση των οικονομικών στοιχείων δύο εκτροφών, που στη μία διενεργούνται φυσικές οχείες και στην άλλη τεχνητή σπερματέγχυση με σπέρμα κριών υψηλής γενετικής αξίας. Υπολογίστηκαν το μέσο επενδυόμενο κεφάλαιο (ΜΕΚ) εκμετάλλευσης και οι ετήσιες παραγωγικές δαπάνες κάθε συντελεστή και στις δύο εκτροφές. Επίσης, βασικός στόχος της ανάλυσης ήταν η εκτίμηση του κόστους των παραγόμενων προϊόντων κάθε εκτροφής καθώς και ο υπολογισμός των οικονομικών τους αποτελεσμάτων, δηλαδή ακαθάριστη πρόσοδος, καθαρό κέρδος, ακαθάριστο κέρδος, γεωργικό οικογενειακό εισόδημα, καθαρή πρόσοδος κεφαλαίου, αποδοτικότητα κεφαλαίου, πρόσοδος καθαρής περιουσίας και αποδοτικότητα ίδιου κεφαλαίου. Με την παρατήρηση αυτών των μεγεθών συμπεραίνεται πως η εκτροφή που διενεργεί τεχνητή σπερματέγχυση έχει περισσότερες παραγωγικές δαπάνες σε σχέση με την εκτροφή που εφαρμόζει φυσικές οχείες, καθώς έχει υψηλότερες δαπάνες εργασίας και παγίου κεφαλαίου. Το μέσο επενδυόμενο κεφάλαιο για τον εξοπλισμό και τα κτίρια της εκτροφής που εφαρμόζει φυσικές οχείες είναι χαμηλότερο αφού διαθέτει επιπλέον χρόνια λειτουργίας και έχει υποστεί μεγαλύτερη φθορά. Το μέσο επενδυόμενο κεφάλαιο ζωικού κεφαλαίου που βασίζεται στην γενετική αξία των ζώων είναι υψηλότερο στην εκτροφή που εφαρμόζει τεχνητή σπερματέγχυση. Σημαντική διαφορά των δύο εκτροφών παρατηρείται και στα προϊόντα που διαθέτουν στην αγορά καθώς σε ποια από αυτά αποτελούν κύρια προϊόντα της εκμετάλλευσης. Τα κύρια προϊόντα της εκτροφής με την τεχνητή σπερματέγχυση είναι το γάλα, οι πωλούμενες αρνάδες αντικατάστασης και τα πωλούμενα νεαρά κριάρια αντικατάστασης ενώ για την εκτροφή με τις φυσικές οχείες είναι μόνο το γάλα. Το κόστος παραγωγής για το γάλα φαίνεται πως είναι κατά 0,08€/κιλό χαμηλότερο στην εκτροφή που εφαρμόζεται τεχνητή σπερματέγχυση σε σχέση με αυτήν που διενεργεί φυσικές οχείες, ενώ η τιμή πώλησης είναι κοινή και για τις δύο εκτροφές. Σχετικά με τα οικονομικά αποτελέσματα των εκτροφών παρατηρείται υπεροχή της εκτροφής που διενεργεί τεχνητή σπερματέγχυση στις τιμές της ακαθάριστης προσόδου, του καθαρού και του ακαθάριστου κέρδους. Σε αυτή την διαφορά σύμφωνα με την ανάλυση των οικονομικών στοιχείων καθοριστικό ρόλο έχουν τα προϊόντα που πουλάει ο παραγωγός λόγω της υψηλής γενετικής αξίας του ζωικού κεφαλαίου. Επομένως, η εκτροφή που διενεργεί τεχνητή σπερματέγχυση και διαμορφώνει ζωικό κεφάλαιο με υψηλή γενετική αξία παρουσιάζεται πιο κερδοφόρα.

In Greece, the development of sheep farming aims to increase productivity and profitability, along with the implication of welfare and environmentally friendly practices. Greek sheep farms are mostly oriented towards milk production, which is used to produce local and high nutritional valued dairy products. At farm level, reproductive performance affects all production outcomes. Traditionally, sheep breeding is natural, but the last decade artificial insemination is used increasingly for better genetic improvement results. The use of different reproduction methods can lead to multiple economic changes. The aim of this study was the economic comparison of two equivalent sheep farms with different reproductive management. For this purpose, financial data were selected from a farm that apply artificial insemination and from one that apply natural breeding. At first, the farms’ average invested capital and the annual production costs were calculated. The main objective of the analysis was to estimate the cost of each farm’s products and then to calculate their economic indicators, i.e. gross margin, net profit, gross profit, farm family income, net return on capital, return on capital, return on net assets, return on equity. According to the findings of economic analysis, the farm which is performing artificial insemination has higher production costs, as it has higher labour and fixed capital costs. The invested capital for the equipment and buildings of the farm that uses natural breeding is lower. Furthermore, the invested livestock capital based on the genetic value of the animals is higher in the farm that applies artificial insemination. A significant difference is observed in the main products of each farm. The farm with artificial insemination sells milk, replacement ewes-lambs and replacement ram - lambs. On the contrary, the farm with natural breeding has only one main product, milk. The production costs for milk appear to be 0.08€/kg lower in the farm with artificial insemination compared with the farm with natural breeding, while the selling price is same for both farms. According to the financial results of the farms, there is a predominance of the farm with artificial insemination in the values of gross income, net and gross profit. This difference among the two farms derives from the high genetic value of the livestock in the farm with artificial insemination. Therefore, the farm that performs artificial insemination and breeds animals with high genetic value appears to be more profitable.