Η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, που προβλέπεται να ξεπεράσει τα εννέα δισεκατομμύρια έως το 2050, σε συνδυασμό με την ανάγκη προστασίας της βιοποικιλότητας, θέτει σοβαρές προκλήσεις για τη γεωργία. Η κάθετη γεωργία, ως καινοτόμος μορφή γεωργίας ακριβείας, προσφέρει μια βιώσιμη λύση, επιτρέποντας την καλλιέργεια φυτών σε εσωτερικούς χώρους με κάθετη διάταξη και ελεγχόμενες συνθήκες. Παρά τις προκλήσεις, όπως το υψηλό κόστος εγκατάστασης, η μέθοδος αυτή υπόσχεται να βελτιστοποιήσει την παραγωγή τροφίμων και να αντιμετωπίσει την περιορισμένη διαθεσιμότητα καλλιεργήσιμης γης.
Η παρούσα διπλωματική διατριβή έχει ως στόχο την εξερεύνηση της δυνατότητας εγκατάστασης και λειτουργίας μιας πρότυπης κάθετης υδροπονικής φάρμας στην Ελλάδα, συγκεκριμένα στη νήσο Μύκονο. Μετά από ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας και συλλογή δεδομένων από τον αγροδιατροφικό τομέα της χώρας, αναλύεται η εφαρμογή της τεχνολογίας εμπορευματοκιβωτίων της εταιρείας Freight Farms.
Η επιλογή της Μυκόνου δικαιολογείται λόγω των γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών της, τα οποία περιορίζουν τις παραδοσιακές καλλιέργειες, και της αυξημένης ζήτησης φυλλωδών λαχανικών κατά την έντονη τουριστική θερινή περίδο, ενώ η εγκατάσταση κάθετης φάρμας σε κοντέινερ αναδεικνύεται ως λιγότερο περίπλοκος και πιο βιώσιμος τρόπος έναρξης αγροτικής επιχειρηματικότητας.
Η μελέτη περιλαμβάνει την επιχειρηματική ιδέα, την ανάλυση αγοράς και ανταγωνισμού, την περιγραφή της διαδικασίας εγκατάστασης, την οικονομική ανάλυση, τη στρατηγική μάρκετινγκ, καθώς και την ανάλυση SWOT της επιχείρησης. Δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω πρωτογενούς και δευτερογενούς έρευνας, συμπεριλαμβανομένων συνεντεύξεων με τοπικούς φορείς.
Το οικονομικό μοντέλο βασίζεται στο πρότυπο Greenery S της Freight Farms και προσαρμόστηκε στα ελληνικά δεδομένα, χρησιμοποιώντας εργαλεία ανάλυσης οικονομικών παραμέτρων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, προκειμένου να αξιολογηθεί η οικονομική βιωσιμότητα της φάρμας μέσω δεικτών όπως η Καθαρή Παρούσα Αξία και ο Εσωτερικός Συντελεστής Απόδοσης.
Ως βασικό προϊόν της φάρμας επιλέγεται το μαρούλι, ενώ εξετάζεται η δυνατότητα επέκτασης σε άλλα προϊόντα. Η αρχική επένδυση εκτιμάται στα 188.750 €, με ετήσιες παραγωγικές δαπάνες που μειώνονται σταδιακά. Η μονάδα αναμένεται να παράγει 5,5 τόνους μαρουλιού ετησίως, με ακαθάριστη πρόσοδο 48.675 €, ενώ οι οικονομικοί δείκτες (NPV = 71.308,53 € και IRR = 17%) υποδηλώνουν κερδοφορία.
Η επιχείρηση αντιμετωπίζει προκλήσεις, όπως το υψηλό κόστος εγκατάστασης, η ενεργειακή εξάρτηση και η ανάγκη ενσωμάτωσης επιπλέον μηχανισμών, όπως συστήματα αφαλάτωσης νερού, αλλά παρουσιάζει σημαντικές δυνατότητες βιωσιμότητας λόγω της αυξανόμενης ζήτησης για τοπικά προϊόντα. Επιπλέον, προτείνονται δύο εναλλακτικά σενάρια καλλιέργειας και εξετάζεται η ενίσχυση της οικονομικής βιωσιμότητας της μονάδας με τη μέθοδο του Μερικού Προϋπολογισμού και του Προϋπολογισμού Ταμειακής Ροής. Συμπερασματικά, η επιχείρηση μπορεί να είναι βιώσιμη εφόσον επιλέγονται καλλιέργειες με υψηλή ζήτηση και εφαρμοστεί στρατηγικός σχεδιασμός για την αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων.
The increase in the global population, projected to exceed nine billion by 2050, combined with the need to protect biodiversity, poses significant challenges for agriculture. Vertical farming, as an innovative form of precision agriculture, offers a sustainable solution by allowing the cultivation of plants in indoor environments with vertical arrangements and controlled conditions. Despite challenges such as high installation costs, this method promises to optimize food production and address the limited availability of arable land.
This study aims to explore the feasibility of establishing and operating a prototype vertical hydroponic farm in Greece, specifically on the island of Mykonos. Following a review of relevant literature and data collection from the country’s agri-food sector, the application of the container technology from Freight Farms is analyzed.
The choice of Mykonos is justified by its geomorphological characteristics, which limit traditional cultivation, and the increased demand for leafy vegetables due to rising tourism. The establishment of a vertical farm in containers is presented as a less complex and more sustainable way to initiate agricultural entrepreneurship.
The study includes the business idea, market and competition analysis, description of the installation process, financial analysis, marketing strategy, as well as a SWOT analysis of the enterprise. Data was collected through primary and secondary research, including interviews with local stakeholders.
The economic model is based on the Greenery S standard from Freight Farms and has been adapted to the Greek context, utilizing financial analysis tools from the Agricultural University of Athens to assess the economic viability of the farm through indicators such as Net Present Value (NPV) and Internal Rate of Return (IRR).
Lettuce is chosen as the primary product of the farm, while the possibility of expanding to other products is also considered. The initial investment is estimated at €188,750, with annual production costs gradually decreasing. The unit is expected to produce 5.5 tons of lettuce annually, with a gross revenue of €48,675. The financial indicators (NPV = €71,308.53 and IRR = 17%) suggest profitability.
The enterprise faces challenges such as high installation costs, energy dependence, and the need for additional mechanisms, such as water desalination systems, but presents significant sustainability potential due to increasing demand for local products. Additionally, two alternative cultivation scenarios are proposed, and the enhancement of the unit's economic viability is examined using methods such as Partial Budgeting and Cash Flow Budgeting. In conclusion, the enterprise can be viable if high-demand crops are chosen, and strategic planning is applied for effective resource utilization.
