Σχεδιασμός όδευσης του αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης «Μέγαρα-Θήβα»: αξιολόγηση γεωκινδύνων

Abstract

Στην Ελλάδα το δίκτυο Αγωγών Φυσικού αερίου Υψηλής πίεσης ξεκίνησε να δημιουρ-γείται την δεκαετία του 1990 με την κατασκευή του Κύριου Δικτύου (Mainline). Περι-λαμβάνει το Κύριο Δίκτυο, το οποίο είναι ο κορμός που διατρέχει την Ελληνική Επι-κράτεια και τα παρακλάδια (branches), τα οποία παρέχουν φυσικό αέριο υψηλής πίε-σης σε βιομηχανίες απομακρυσμένες από το Κεντρικό Κλάδο σε όλη την Ελλάδα. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται η προτεινόμενη όδευση «Μέγαρα-Θήβα» η ο-ποία έχει επιλεχθεί με συγκεκριμένα κριτήρια. Το κύριο μέρος αφορά τη διερεύνηση των γεωλογικών συνθηκών της χάραξης, τους γεωλογικούς σχηματισμούς τους οποίους διασχίζει καθώς και τις γεωτεκτονικές ενό-τητες στις οποίες υπάγονται. Επίσης την τεκτονική δομή της υπό μελέτη περιοχής, τα ενεργά ρήγματα που υπάρχουν σε γειτονία με την όδευση και ποια την διασχίζουν. Μελετώνται οι μέγιστες μακροσεισμικές εντάσεις που μπορούν να προκληθούν αν δώ-σουν σεισμό, οι περιοχές στις οποίες αναμένουμε τις μέγιστες παραμορφώσεις και η σχέση έντασης-παραμόρφωσης. Γίνεται διερεύνηση μέσω βιβλιογραφίας, βάσεων δεδομένων για τις κατολισθήσεις που έχουν λάβει χώρα στην περιοχή μελέτης και έχουν καταγραφεί και διεξαγωγή ε-πιτόπιων παρατηρήσεων - αυτοψιών, στις περιοχές που είναι επιδεκτικές σε κατολι-σθητικά φαινόμενα καθώς οι κατολισθήσεις είναι ένας από τους σημαντικότερους κιν-δύνους για τους ΑΦΑ Υψηλής Πίεσης. Επιπλέον παρουσιάζεται η διερεύνηση γραφείου (desk survey)που αφορά την χρήση πολυπαραμετρικών πινάκων και δημιουργία χαρτών που αφορούν περιοχές επιδεκτι-κές σε κατολισθήσεις. Εξετάζεται σε ποιες περιοχές της όδευσης υπάρχει πιθανότητα να εκδηλωθεί εδαφική διάβρωση, με αποτέλεσμα την αποκάλυψη του αγωγού και τον ενδεχόμενο τραυματι-σμό του, ο οποίος θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής. Διερευνάται η εξεταζόμενη όδευση ώστε να προσδιοριστούν περιοχές επιδεκτικές σε φαινόμενα ρευστοποίησης αφού η ρευστοποίηση θέτει σε κίνδυνο την ακεραιότητα των ΑΦΑ Υψηλής Πίεσης και τα κτίρια των σταθμών που είναι απαραίτητοι για την εύρυθμη λειτουργία του δικτύου. Επισημαίνονται οι θεωρήσεις που έγιναν για κάθε μεθοδολογία καθώς και τα περιθώ-ρια λάθους βάσει αυτών. Σημειώνονται οι θέσεις που μαρκαρίστηκαν ως hot spots για την εκδήλωση γεωκινδύνων ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας σε με-ταγενέστερο στάδιο. Συμπερασματικά η υπό διερεύνηση όδευση αξιολογήθηκε ως εφικτή. Δεν ανιχνεύτη-καν στο στάδιο αυτό περιοχές επιδεκτικές σε κατολισθητικά φαινόμενα τόσο από τον 2 έλεγχο στο πεδίο όσο και από την διερεύνηση στο γραφείο (desk survey) με την κατα-σκευή του χάρτη επιδεκτικότητας σε κατολίσθηση. Η όδευση διασχίζεται από το ενεργό ρήγμα της Δάφνης με μέση και μέγιστη μετατό-πιση 0.27 και 0.56 μέτρα αντίστοιχα, με συνέπεια να χρειαστούν μέτρα προστασίας του αγωγού στο στάδιο της κατασκευής στο σημείο τομής με το εν λόγω ρήγμα. Αναφορικά με τα γειτονικά στην όδευση ρήγματα, δύνανται να προκαλέσουν σημαντι-κές σεισμικές εντάσεις σε κάποια σημεία της όδευσης, κάτι το οποίο πρέπει να ληφθεί υπόψη στο στάδιο της κατασκευής. Αυτό δεν μπορεί να αποφευχθεί καθώς υπάρχουν αρκετά ρήγματα στην περιοχή της Δυτικής Αττικής, με συνέπεια οποιαδήποτε τροπο-ποίηση της όδευσης να μην την αφήσει ανεπηρέαστη από τις μακροσεισμικές εντάσεις που θα προκληθούν εάν κάποια από αυτά τα ρήγματα δώσουν σεισμό. Τα σημεία επιδεκτικά σε διάβρωση που εντοπίστηκαν θα αντιμετωπιστούν με μέτρα προστασίας του αγωγού στο στάδιο της κατασκευής. Τέλος τα σημεία της όδευσης όπου δυνητικά συντρέχουν παράγοντες για πρόκληση φαινομένων ρευστοποίησης θα επαληθευτούν σε επόμενο στάδιο σχεδιασμού με διε-ξαγωγή λεπτομερούς προγράμματος γεωτεχνικής διερεύνησης.

In Greece the High-Pressure Natural Gas Pipeline Network has been developed since 1990’ s when the Main Line’ s construction began. It includes the High Pressure Main-line (HPML), which crosses the Greek mainland and the High-Pressure Branch Lines (HPBL), which deliver the High-Pressure Natural Gas to Industries which are located far away from the Main Line Pipeline in the Greek territory. In this study the proposed Pipeline routing “Megara-Thiva”, which has been chosen bearing in mind certain standards, is evaluated. The main part focuses on the investigation of the Routing geological conditions, the encountered geological formations as well as the Geotectonical Units they belong to. Also, the tectonic structure of the area under investigation, the seismic faults that neighbor and crosscut the Pipeline routing. We examine the maximum macroseismic intensities which will be produced if any of the neighboring to the routing active faults cause an earthquake, the areas where we expect the maximum displacement, as well as how the macroseismic intensity and displacement are related. An investigation takes place through bibliography and recorded databases regarding landslides that have occurred in the study area and have been written down and site surveys are carried out in the areas which are prone to landslide phenomena, since landslides are one of the most critical hazards which may lead to High Pressure Natural Gas Pipeline failures. In addition, a desk survey leads to the elaboration of the Instability index map regarding landslides, using the Rock Engineering System. The route is examined so as to decide where soil erosion is possible to take place re-sulting in the High-Pressure Natural Gas Pipeline uncover, possibly leading to its dam-age and therefore setting the entire area in great danger. The area under investigation is thoroughly examined to locate places prone to liquefac-tion phenomena since liquefaction poses a critical threat to the High-Pressure Natural Gas Pipeline and the Station buildings which are necessary for the effective Network operation. We point out all the assumptions that were made to apply the methodologies used as well as the errors in which they may lead. We mark as hot spots the places where geo-hazards are likely to appear so as to take the proper mitigation measures at a later design stage. Conclusively the proposed routing is considered feasible. At this stage of the project no areas prone to landslides were detected throughout the field survey and the desk sur-vey which took place. 4 The investigated routing is crossed by one active fault (Daphni fault), therefore certain mitigation measures will be necessary in the crossing area during construction. Regarding the neighboring to the route active faults, they are able to cause significant macroseismic intensities in certain routing spots, which we must bear in mind during construction by protecting the pipeline with certain mitigation measures. This cannot be avoided by selecting another routing due to the presence of several active faults in Western Attica, which in any case will affect the routing with the macroseismic intensi-ties they will produce in case they cause an earthquake event. The spots prone to erosion phenomena which were detected and pointed out will meet mitigation measures during construction phase. Finally, the marked places where liquefaction phenomena may take place were, will be verified at a later design stage through a detailed geotechnical investigation program.