Εισοδηματικές όψεις του αγροτικού ζητήματος. Η περίπτωση των ελαιοκομικών εκμεταλλεύσεων

Abstract

Σκοπός της παρούσας µεταπτυχιακής µελέτης είναι να εξεταστεί η φύση του Αγροτικού Ζητήµατος στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Συγκεκριµένα ερευνάται η εισοδηµατική όψη του Αγροτικού Ζητήµατος, που συνεπάγεται µε την εισοδηµατική υστέρηση των αγροτικών νοικοκυριών σε σχέση µε τα µη αγροτικά. Ταυτόχρονα µέσω οικονοµετρικής ανάλυσης προσδιορίζονται οι παράγοντες εκείνοι που κατατάσσουν ένα νοικοκυριό µε ελαιοκοµική εκµετάλλευση σε κατηγορία υψηλού εισοδήµατος. Το πρώτο µέρος της µελέτης περιλαµβάνει στοιχεία που προέρχονται από δευτερογενείς πηγές, ενώ το δεύτερο µέρος περιλαµβάνει την οικονοµετρική ανάλυση µε την µέθοδο probit, καθώς επίσης και µια περιγραφική στατιστική ανάλυση του δείγµατος της έρευνας. Το δείγµα αποτελείται από 431 ελαιοκοµικές εκµεταλλεύσεις, από τις εξής περιοχές: Αµοργός, Αρχαία Επίδαυρος, Καπαρέλλι Βοιωτίας, Κρέστενα Ηλείας, Άστρος Κυνουρίας, Κοσκινά Ηλείας και περιοχή ∆ήµου Μεσσήνης. Τα στοιχεία αυτά προέκυψαν από 7 επιτόπιες έρευνες που έγιναν στις αντίστοιχες περιοχές, για λογαριασµό του Εργαστηρίου Πολιτικής Οικονοµίας και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης του Γεωπονικού Πανεπιστηµίου Αθηνών. Το πρόγραµµα που χρησιµοποιήθηκε για την οικονοµετρική ανάλυση είναι το E-Views, ενώ για την περιγραφική στατιστική ανάλυση το SPSS. Από την βιβλιογραφική επισκόπηση προέκυψε πως το αγροτικό οικογενειακό εισόδηµα ελαττώνεται διαχρονικά, αποτέλεσµα του οποίου είναι πολλοί αγρότες να έχουν το επάγγελµα του γεωργού ως δεύτερη ασχολία. Αυτό έχει ως συνέπεια να ελαττώνεται ο «γεωργικός» πληθυσµός της ελληνικής υπαίθρου και να µεγαλώνει ηλικιακά. Απ’ την άλλη, η οικονοµετρική ανάλυση έδειξε πως η ύπαρξη απασχόλησης εκτός της εκµετάλλευσης προκαλεί θετική επίδραση στην πιθανότητα ένα νοικοκυριό να ανήκει στην κατηγορία υψηλού εισοδήµατος, αντίθετα οι οικογενειακές µονάδες ανθρώπινης εργασίας εντός εκµετάλλευσης έχουν αρνητική επίδραση. Η ηλικία του αρχηγού της εκµετάλλευσης αν και στατιστικά έχει κάποια επίδραση, εντούτοις δεν παίζει και τόσο σπουδαίο ρόλο, ενώ νοικοκυριά µε αρχηγό πανεπιστηµιακής εκπαίδευσης έχουν 10% αυξηµένη πιθανότητα να ανήκουν στην υψηλή εισοδηµατική κατηγορία. Τέλος, ο γεωγραφικός παράγοντας φαίνεται να αποτελεί ένα στατιστικά σηµαντικό παράγοντα της πιθανότητας αυτής

The purpose of this postgraduate study is the examination of the nature of the Agricultural Problem in Greece and worldwide. In particular it is examined the Agricultural Problem from its income aspect which results in the lack of income of agricultural households in relation to non agricultural ones. On the same time through an econometrical analysis are determined the factors which classify a household with olive-oil business in the category of households with high income. The first part of the study refers to data deriving from secondary sources, while the second part refers to the econometrical analysis applying the method probit as well as to a descriptive statistical analysis of the study's sample. The sample consists of olive-oil businesses from the following areas: Amorgos, Ancient Epidavros, Kaparelli Voiotias, Krestena Ileias, Astros Kinourias, Koskina Ileias and the area of Municipality of Messinis. These data were produced through 7 local surveys conducted in the respective areas on behalf of the Laboratory of Political Economy and European Completion of the Agricultural University of Athens. The program which was used for the econometrical analysis is the E-Views, while for the descriptive statistical analysis is the SPSS. From a bibliographical review it has been ascertained that the agricultural family income has been decreased over the time and as a result many farmers have this occupation as a secondary job. This results in the reduction of "agricultural" population of the Greek countryside and in its aging. On the other side, the econometrical analysis showed that occupation outside this business has a positive impact on the possibility that a household is included in the category of household with high income. On the contrary, the family units of human work in this business have a negative impact thereon. Even though the age of the leader of the business statistically has a certain impact, this however, does not have a very important role, while households having a leader with an academic background are 10% more likely to belong to the high income category. Finally, geographical factor appears to be a statistically significant factor of this possibility