19ος αιώνας: Αρχοντικά και Κήποι της Χαλέπας

Abstract

Τοπίο χαρακτηρίζεται το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ των παραγόντων φύση και άνθρωπος, αποτελεί φυσική και πολιτιστική κληρονομιά και ένα σημαντικό συστατικό της ποιότητας ζωής. Οι κατάφυτοι κήποι των Αρχοντικών της Χαλέπας, οι οποίοι συνθέτουν το τοπίο του άλλοτε χωριού Χαλέπα, αποτελούν ζωντανή μαρτυρία της ικανότητας αξιοποίησης του νερού - το οποίο αποτελεί το σημαντικότερο αγαθό- σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον: να το αποθηκεύει, να το οδηγεί και να αρδεύει με αυτό την γη, αλλά ταυτόχρονα να την μετατρέπει σε ανθρωπογενείς παραδείσους σε συνέργεια με τη φύση. Η εργασία αυτή ερευνά και μελετά την τυπολογία και την μορφολογία των κήπων της Χαλέπας, οι οποίοι δημιουργήθηκαν στα τέλη του 19ου έως και αρχές του 20ου αιώνα. Για το σκοπό αυτό παρουσιάζονται συνολικά δεκατρία (13) Αρχοντικά της περιοχής Χαλέπα, ΒΑ της πόλης των Χανίων, μέσα από την Ιστορία και την μορφολογία τους, εκ των οποίων μελετώνται εκτενέστερα οι κήποι οκτώ (8) Αρχοντικών. Η περαιτέρω έρευνα και μελέτη τους, γίνεται ώστε να ανιχνευθούν τα συνθετικά στοιχεία τους από την εποχή δημιουργίας τους καθώς και η διαχρονική εξέλιξή τους. Αναλύεται η τυπολογία αυτών και ερευνώνται τα επί μέρους κοινά συνθετικά στοιχεία μέσω φωτογραφικής αποτύπωσης, βιβλιογραφικής έρευνας και προφορικών μαρτυριών.

Landscapes are the result of the interaction of natural and human factors. Τhey are part of natural and cultural heritage and an important component of the quality of our lives. The verdant gardens of the mansions of Chalepa are a testament to the ability to not only source, direct water and irrigate the land in a hostile environment, but then to transform it into a manmade paradise. This thesis provides a historic outline of the garden typologies traced in the historic mansions of Chalepa and their evolution over time, highlighting the synergy between climate, resources and place. Τhe man-made landscape of these gardens is provided by land form, soil and climate on the one hand, and regional culture, habits and history on the other. In this thesis, mansions and their gardens established in the late 19th and early 20th century in the region of Chalepa, situated in Chania, are surveyed and analyzed. Thus, a study of their typological and morphological elements is presented through drawings, sketches and photographs. An outline of thirteen (13) mansions of Chalepa is presented but the focus lies on eight (8) gardens of the same period of time which are selected as case studies.