Συγκριτική αξιολόγηση έξι παραδοσιακών ποικιλιών αρακά και κουκιών, όσον αφορά την παραγωγικότητα, τη βιολογική αζωτοδέσμευση και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από το έδαφος, σε βιολογικό και συμβατικό σύστημα καλλιέργειας

Abstract

Ο ρόλος των ψυχανθών σε μια βιώσιμη γεωργία είναι πολυδιάστατος και τα οφέλη πάρα πολλά. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η συγκριτική αξιολόγηση παραδοσιακών ποικιλιών αρακά και κουκιών από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας. Αντικείμενα μελέτης και συγκριτικής αξιολόγησης ήταν η παραγωγικότητα, όσον αφορά λαχανοκομικές πρακτικές (νωπούς λοβούς, νωπά σπέρματα), επίσης και σε ξηρό σπόρο, η ικανότητα βιολογικής αζωτοδέσμευσης (BNF) και οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (CH4, CO2, Ν2Ο) από το έδαφος. Η αξιολόγηση των παραπάνω πραγματοποιήθηκε σε δύο διαφορετικά συστήματα καλλιέργειας, βιολογικό και συμβατικό, στο Αγρόκτημα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών στη περιοχή της Κωπαΐδας (Αλίαρτος, Ν. Βοιωτίας), Καλλιεργήθηκαν προς μελέτη και συγκριτική αξιολόγηση τρείς παραδοσιακές ποικιλίες αρακά (Pisum sativum L.) από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, Σχοινούσα, Άνδρο (Έξω Βουνί), Αμοργό και τρείς παραδοσιακές ποικιλίες κουκιών (Vicia faba L.) από Άνδρο (Μακροτάνταλο), Λευκάδα (Κομηλιό) και Μάνη Καλαμάτας, όπως επίσης και μια εμπορική ποικιλία για το κάθε είδος (Pisum sativum cv Onward και Vicia faba cv Aguadulce), καθώς και λάχανο κεφαλωτό (Brassica oleracea L., GRANDSLAM F1), ως λαχανικό ψυχρής εποχής, μη ψυχανθές. Σε αυτή τη μελέτη, η ποικιλία αρακά «Άνδρος» ήταν η πιο παραγωγική όσον αφορά την παραγωγή νωπών λοβών και παρήγαγε μέτριου μεγέθους λοβούς με ικανοποιητικό αριθμό, ανεξαρτήτως του συστήματος που εφαρμόστηκε, προσδίδοντας ομοιομορφία στα χαρακτηριστικά, ενώ η εμπορική ποικιλία κουκιών «Aguadulce» ανταποκρίθηκε καλύτερα στο βιολογικό σύστημα από ότι στο συμβατικό, με παραγωγή 67,83 και 64,43 t ha-1 αντίστοιχα. Οι τιμές Ndfa για τον αρακά κυμάνθηκαν σε ένα ευρύ φάσμα (από 74,48 έως 88,95%). Οι ποικιλίες «Αμοργός» και «Σχοινούσα» παρουσίασαν σημαντικά χαμηλότερες τιμές για το BNF (114 και 77 kg ha-1 αντίστοιχα) σε σύγκριση με τους άλλους γενοτύπους, ενώ το βιολογικό σύστημα καλλιέργειας είχε ως αποτέλεσμα μειωμένη ικανότητα βιολογικής αζωτοδέσμευσης BNF μόνο για τις ποικιλίες «Άνδρος» και «Αμοργός». Σχετικά με τις ποικιλίες κουκιών, οι τιμές για το BNF μεταξύ των διαφορετικών ποικιλιών και των διαφορετικών συστημάτων καλλιέργειας, κυμάνθηκαν μεταξύ 191 και 497 kg/ha, πράγμα που δείχνει αποτελεσματικότερη ικανότητα βιολογικής αζωτοδέσμευσης συγκριτικά με τον αρακά. Οι μετρήσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, έδειξαν ότι οι μηχανικές κατεργασίες του εδάφους (όργωμα και σπορά), το στάδιο ανάπτυξης των φυτών και οι κλιματολογικές συνθήκες έχουν σημαντική επίδραση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Κατά την αξιολόγηση των συγκεντρωτικών ετήσιων εκπομπών, για το N2O, CO2 και CH4, παρατηρήθηκε ότι η ποικιλία αρακά «Σχοινούσα» είχε υψηλότερες τιμές σε σύγκριση με τις άλλες ποικιλίες τόσο στο βιολογικό όσο και στο συμβατικό σύστημα. Η CO2eq έδειξε ότι η ποικιλία «Aquadulce» παρουσίασε την υψηλότερη και τη χαμηλότερη τιμή στο βιολογικό και συμβατικό σύστημα καλλιέργειας σε σύγκριση με τις υπόλοιπες που αξιολογήθηκαν.

The role of legumes in sustainable agriculture is multidimensional and benefits many. The purpose of this study was the comparative evaluation of traditional varieties of peas and faba beans from different regions of Greece. Study and benchmarking objects were productivity regarding vegetable practices (fresh pods, fresh seeds), also in dry seed, the biological nitrogen fixation ability (BNF) and greenhouse gas emissions (CH4, CO2, N2O) from the soil. The evaluation of the above took place in two different farming systems, organic and conventional, in the Farm of the Agricultural University of Athens in the region Copais (Aliartos, Boeotia). Cultured to study and benchmarking three traditional varieties of pea (Pisum sativum L.) from different regions of Greece, Schinoussa, Andros (Exo Vouni), Amorgos and three traditional varieties of beans (Vicia faba L.) from Andros (Makrotantalo), Lefkada (Komilio) and Mani (Kalamata), as well as a commercial variety for each species (Pisum sativum cv Onward and Vicia faba cv Aguadulce), and cabbage (Brassica oleracea L., GRANDSLAM F1), as a vegetable cold season, non-legume. In this study, the variety of peas "Andros" was the most productive in terms of production of fresh pods and produced moderate sized pods, satisfactorily number, regardless of the system applied, imparting uniformity in characteristics when the commercial variety of faba bean "Aguadulce" responded best in organic system than in the conventional system with 67,83 and 64,43 t ha-1 respectively. The Ndfa values for the peas were at a wide range (from 74,48 to 88,95%). Varieties "Amorgos" and "Schoinousa" significantly exhibited lower values for the BNF (114 and 77 kg ha-1, respectively) compared with the other genotypes, whereas the organic system resulted in a decreased ability of biological nitrogen fixation BNF only for the varieties "Andros" and "Amorgos". About faba bean varieties, BNF values between different varieties and different farming systems, ranging between 191 and 497 kg ha-1, which indicates effective biological nitrogen fixation capacity compared with the peas. Measurements of greenhouse gas emissions showed that the mechanical soil treatments (plowing and sowing), the development stage of the plants and the climatic conditions have a significant impact on greenhouse gas emissions. In assessing the aggregate annual emissions for N2O, CO2 and CH4, the pea variety "Schoinousa" had higher values than the other varieties in both the organic and the conventional system. The CO2eq showed that the variety "Aquadulce" showed the highest and the lowest values in the organic and conventional farming system compared to other varieties evaluated.