Ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου του Γηροκομείου Αθηνών

Abstract

Η μελέτη αυτή παρουσιάζει την επίδραση του εξωτερικού περιβάλλοντος στους διαβιούντες και τους εργαζομένους του Γηροκομείου Αθηνών. Τα αποτελέσματα αυτής θα ληφθούν υπ’όψην με σκοπό την ανάπλαση των υπαίθριων χώρων του Γηροκομείου Αθηνών. Στόχος της μελέτης είναι η αύξηση της ευαισθητοποίησης και της κατανόησης του πολλαπλού ρόλου του υπαίθριου περιβάλλοντος και του πως αυτό επηρεάζει την χρήση και την εμπειρία των ηλικιωμένων, οι οποίοι ζουν σε μονάδες φροντίδας και γηροκομεία στην Ελλάδα. Αξίζει να σημειώσουμε το αυξανόμενο παγκόσμιο ενδιαφέρον για την βελτίωση του υπαίθριου χώρου σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, ως ένα σημαντικός παράγοντας βελτίωσης της υγείας τους. Η πρόσβαση στο φυσικό περιβάλλον έχει πολλαπλά σωματικά και ψυχολογικά πλεονεκτήματα στους ανθρώπους, όπως έχει καταγραφεί σε όλο και αυξανόμενες μελέτες. Παρ’όλα αυτά, στην αξιολόγηση της χρήσης των εξωτερικών χώρων, σαν ένας σημαντικός παράγοντας στην βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, στην Ελλάδα δεν δίνεται ακόμα η πρέπουσα σημασία, ενώ δεν υπάρχου μελέτες που αφορούν τις περιβαλλοντικές προτιμήσεις και προσδοκίες των υπαίθριων χώρων στις μονάδες αυτές. Στην Ελλάδα, οι μακροχρόνιες παροχές φροντίδας ηλικιωμένων, για ένα μεγάλο ποσοστό του γηράσκοντα πληθυσμού, έχουν μειωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια και οι εξωτερικοί χώροι σπάνια θεωρούνται αξιόλογο εργαλείο για την διεκπεραίωση των αναγκών των ηλικιωμένων. Στην πλειοψηφία των ερευνών στην Ελλάδα, εμφανίζονται προβλήματα όπως η έλλειψη εξωτερικού χώρου, η μειωμένη χρήση αυτού και η ελλειπής συντήρηση. Ελάχιστοι έλληνες ηλικιωμένοι έχουν τα προνόμοια και την πρόσβαση να απολαμβάνουν του υπαίθριο χώρο, ακόμα και αν αυτός δεν είναι σωστά σχεδιασμένος. Στην έρευνα αυτή, πραγματοποιήθηκε έρευνα στο Γηροκομείο Αθηνών, το οποίο εντοπίζεται στον αστικό ιστό της Αθήνας και είναι το παλαιότερο στην Ελλάδα όπως χρονολογείται από το 1873. Για την συλλογή δεδομένων όσο αφορά το μέγεθος, την τοποθεσία και την ποιότητα των πράσινων χώρων του Γηροκομείου, χρησιμοποιήθηκε το σύστημα SOS (Seniors’ Outdoor Survey), ένα αξιόπιστο και έγκυρο διαπολιτισμικό εργαλείο, το οποίο έχει αναπτυχθεί μέσω πολλών ερευνών για την αξιολόγηση των χώρων πρασίνου με βάση τις απόψεις και τις προτιμήσεις των ηλικιωμένων. Η μελέτη βασίστηκε σε βιβλιογραφικές αναφορές και και εκτιμήσεις δεδομένων, τα οποία συλλέχθηκαν μέσω των απαντήσεων των διαβιούντων και του προσωπικού του Γηροκομείου. Το Γηροκομείο Αθηνών προσφέρει μία σημαντική εναρκτήρια έρευνα, μία πρώτη προσπάθεια για την εξερεύνηση την χρήση των υπαίθριων χώρων και των κήπων και την κατανόηση της σημασίας του πράσινου περιβάλλοντος στην ευεξία των ηλικιωμένων ανθρώπων στην Ελλάδα.

This study investigates how the outdoor environment at Athens Geriatric Home is experienced by its residents and staff. Results are used to gain knowledge with implication for landscape design. The aim is to raise awareness and understanding of the variety of roles that the outdoor environment plays and how this affects experience and use of elderly people living in care facilities in Greece since there is an increasing global interest in improving outdoor environments as an important health resource for seniors. Access to green outdoors is widely documented in an increasing number of studies to have multiple physical and psychological benefits on humans. However, the evaluation of outdoor space usage as an important component to improve health and quality of life at senior care settings is still given less attention and there is limited research on environmental preferences and expectations of outdoor environments at nursing homes. In Greece, long-term geriatric care services for the large aging population have decreased dramatically in recent years and outdoor space has rarely been considered a valuable tool to meet well-being demands for elderly people. Issues of lack of outdoor space, underuse, and maintenance are often reported in the majority of case studies found in Greece. Very few of Greek elderly people are privileged to access and enjoy an outdoor environment, even if it is not successfully designed. In this context, the authors conducted a research on the Athens Geriatric Home situated in the urban core of Athens, the oldest one in Greece that dates back to 1873, in order to collect information on size, placement and quality of green spaces, using the Seniors' Outdoor Survey, a valid and reliable crosscultural instrument developed through a series of research projects to evaluate the ability of green spaces based on how well they fit the needs and preferences of long-term care seniors. The study is based on literature review and data assessment, collected from responses of both residents and staff. The Athens Geriatric Home provides an important pilot research study, a first attempt to explore older people’s attitudes toward, and use of, gardens and grounds as well as understand the significance of the green environment toward their well-being in Greece.