Eπίδραση θερμοκρασίας και φωτός στη φυτρωτική ικανότητα σπόρων Helichrysum amorginum Boiss & Orph.

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας μεταπτυχιακής έρευνας υπήρξε η επίδραση της θερμοκρασίας και του φωτός στη φυτρωτική ικανότητα σπόρων του ενδημικού είδους Helichrysum amorginum Boiss & Orph.. Το πείραμα πραγματοποιήθηκε στο Εργαστήριο Γεωργίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών το έτος 2019. Για την εκπόνηση του πειράματος χρησιμοποιήθηκαν τρυβλία καλλιέργειας Petri και το φυτικό υλικό προέρχονταν από δύο διαφορετικές χρονιές και τοποθεσίες της Αμοργού. Κατά την πρώτη φάση, το πείραμα περιελάμβανε 4 διαφορετικές μεταχειρίσεις θερμοκρασιών σε συνθήκες φωτός και σκότους με 4 επαναλήψεις, ενώ κατά τη δεύτερη φάση, όπου οι θερμοκρασίες ήταν εναλλασσόμενες, περιελάμβανε 4 διαφορετικούς συνδυασμούς θερμοκρασιών με εναλλασσόμενες ώρες φωτός και σκότους με 4 επαναλήψεις. Χρησιμοποιήθηκε το Εντελώς Τυχαιοποιημένο Σχέδιο με 2 παράγοντες, τη θερμοκρασία και τη συνθήκη φωτός ή σκότους. Για τις εναλλασσόμενες θερμοκρασίες εξετάστηκαν επιπρόσθετα οι παράγοντες της περιοχής και του έτους. Κατά τη διάρκεια του πειράματος πραγματοποιήθηκε συγκεκριμένη διαδικασία για τη καταμέτρηση των βλαστημένων σπόρων και στη συνέχεια από τις μετρήσεις υπολογίστηκε το τελικό ποσοστό βλαστημένων σπόρων επί τοις 100 και ο μέσος ρυθμός βλάστησης. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν ότι στη σταθερή θερμοκρασία των 20°C οι σπόροι είχαν τα καλύτερα επίπεδα βλαστικότητας στο μικρότερο χρόνο βλάστησης. Αντίθετα, στους 30°C ο αριθμός των σπόρων που βλάστησαν ήταν είτε πολύ μικρός είτε μηδενικός. Ακόμη, για τις εναλλασσόμενες θερμοκρασίες οι σπόροι είχαν την καλύτερη βλαστικότητα στο συνδυασμό των 25°C με 12 ώρες φωτός και 15°C με 12 ώρες σκότους. Θετικότερη ήταν η επίδραση του φωτός στη βλαστικότητα των σπόρων συγκριτικά με του σκότους. Οι σπόροι με προέλευση από Αιγιάλη παρουσίασαν καλύτερη βλαστική ικανότητα συγκριτικά με αυτούς που προέρχονταν από Κατάπολα. Αναφορικά με τη χρονιά προέλευσης, για τις εναλλασσόμενες θερμοκρασίες, οι σπόροι του έτους 2016 φάνηκαν να έχουν καλύτερη βλαστικότητα, χωρίς όμως να σημειώνονται σημαντικές διαφορές με αυτούς του έτους 2017 στις περισσότερες περιπτώσεις. Τέλος, η αλληλεπίδραση όλων των παραγόντων, στη συντριπτική πλειοψηφία, δεν παρουσίασε στατιστικά σημαντικές διαφορές στη βλαστικότητα των σπόρων. Η παρούσα μελέτη καταδεικνύει ότι οι σπόροι του είδους Helichrysum amorginum έχουν καλύτερη βλαστικότητα στις χαμηλότερες θερμοκρασίες. Ακόμα, καταδεικνύει ότι το φως ευνοεί τη βλάστηση καθώς και ότι η περιοχή προέλευσης διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη βλαστικότητα των σπόρων. Ταυτόχρονα, δίνει κίνητρο για περαιτέρω έρευνα, η οποία θα οδηγήσει στη βαθύτερη γνώση και κατανόηση της «συμπεριφοράς» και της βλαστικής ικανότητας του είδους, οι οποίες θεωρούνται ουσιώδεις ώστε να καταστεί εφικτή η ένταξή του σε καλλιέργεια.

In this M.Sc thesis were evaluated the effects of temperature and light on germination of endemic species Helichrysum amorginum Boiss & Orph seeds. The experiment was conducted at the Laboratory of Crop Production of the Agricultural University of Athens in 2019. Seed material was collected from two different plantations in the island of Amorgos. The seeds were placed in Petri dishes and maintained in a thermostatically controlled incubator. In the first phase, seeds were germinated at four different constant temperatures, in light and dark conditions. In the second phase seeds were germinated at four different combinations of alternative temperatures in light and dark conditions. The experiment was conducted under completely randomized design with four replications. Temperature and light were the two examined factors, while at the alternative temperatures, the factors of the region and the year of origin were additionally examined. During the experiment, a specific procedure for counting germinated seeds was performed. At the end of the tests, the final percentage germination and mean germination time were calculated. The results of the present study showed that at constant temperature of 20°C the seeds had the best germination levels in the minimum germination time. In contrast, at 30°C the number of seed germinated was either very low or zero. Also, for alternating temperatures the seeds had the best germination at the combination of 25°C with 12 hours of light and 15°C with 12 hours of darkness. The effect of light on seed germination was more positive than the effect of dark. Seeds from Aigiali showed better germination ability than those from Katapola. Regarding the year of origin, for the alternating temperatures, the seeds originated from 2016 appeared to have better germination ability. Although, there were not significant differences compared to seeds originated from 2017, in most cases. Finally, the interaction of all factors, in the vast majority, did not show statistically significant differences in seed germination. The present study demonstrates that seeds of Helichrysum amorginum germinate better at lower temperatures. It also shows that the presence of light enhances germination and that the location of origin plays an important role in seed germination. At the same time, it provides an incentive for further research, which will lead to a deeper knowledge and understanding of traits associated with germination of the species, in order to enable the establishmentand cultivation of this endemic species.