Διερεύνηση της ρύπανσης από βαρέα μέταλλα των εδαφών της ευρύτερης περιοχής της Μεγαλόπολης

Abstract

Στην παρούσα μελέτη, διερευνήθηκε η πιθανή ρύπανση από βαρέα μέταλλα των επιφανειακών εδαφών της ευρύτερης περιοχής της Μεγαλόπολης. Συλλέχθηκαν 15 σύνθετα επιφανειακά δείγματα εδάφους από βάθος 0 έως 10 cm από διάφορα σημεία γειτονικά με την περιοχή των λιγνιτωρυχείων, καθώς και από την πόλη της Μεγαλόπολης και πραγματοποιήθηκαν σε αυτά κοκκομετρικές και γεωχημικές αναλύσεις (προσδιορισμός pH, οργανικού άνθρακα, βαρέων μετάλλων Mn, Cr, Cu, Ni, Pb και Zn), καθώς και προσδιορισμός των βιοδιαθέσιμων μορφών τους. Από την κοκκομετρική ανάλυση προέκυψε ότι τα εδάφη εμφανίζουν ομοιογένεια ως προς την κοκκομετρία τους και χαρακτηρίζονται κυρίως ως αμμοπηλώδη. Τα εδάφη είναι πλούσια σε οργανικό άνθρακα, ουδέτερα έως μέσο αλκαλικά και πλούσια σε οργανική ουσία. Χαμηλές ολικές συγκεντρώσεις μετρήθηκαν για τα βαρέα μέταλλα χαλκό και ψευδάργυρο, υψηλότερες για το μαγγάνιο και το χρώμιο ενώ μέτρια ρύπανση των εδαφών προσδιορίστηκε ως προς το νικέλιο και κυρίως ως προς το μόλυβδο. Η ρύπανση αυτή σε ένα μεγάλο ποσοστό είναι ανθρωπογενούς προέλευσης και οφείλεται πρωτίστως στην εξορυκτική δραστηριότητα του λιγνίτη που λαμβάνει χώρα στην περιοχή, καθώς και στη λειτουργία των ατμοηλεκτρικών σταθμών. Από τα βιοδιαθέσιμα βαρέα μέταλλα που προσδιορίστηκαν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις παρουσιάζουν το μαγγάνιο και το νικέλιο. Συμπερασματικά, τα επιφανειακά εδάφη της ευρύτερης περιοχής της Μεγαλόπολης είναι ελαφρώς έως μέτρια ρυπασμένα ως προς τα βαρέα μέταλλα που μελετήθηκαν. Μεγαλύτερη ρύπανση προσδιορίστηκε ως προς το μόλυβδο και ακολουθούν το νικέλιο, το μαγγάνιο και το χρώμιο. Τα επιφανειακά εδάφη δεν είναι ρυπασμένα ως προς το χαλκό και τον ψευδάργυρο.

In the present study, the possible heavy metal pollution of the surface soils of the wider area of Megalopolis was studied. 15 composite surface soil samples were collected from a depth of 0 to 10 cm from various points adjacent to the lignite mine area, and granulometric and geochemical analyzes were performed on them (determination of pH, organic carbon, heavy metals Mn, Cr, Cu, Ni, Pb and Zn), as well as identification of their bioavailable forms. The granulometric analysis showed that the soils show homogeneity in terms of their granulometry and are mainly characterized as sandy loam. Soils are rich in organic carbon, neutral to moderately alkaline and rich in organic matter. Low total concentrations were measured for the heavy metals copper and zinc, higher for manganese and chromium while moderate soil pollution was determined for nickel and mainly for lead. This pollution to a large extent is of anthropogenic origin and is primarily due to the lignite mining activity that takes place in the area, as well as the operation of the steam power plants. Of the bioavailable heavy metals identified, the highest concentrations are manganese and nickel. In conclusion, the surface soils of the wider area of Megalopolis are slightly to moderately polluted in relation to the heavy metals studied. Greater pollution was identified in terms of lead, followed by nickel, manganese and chromium. Surface soils are not contaminated with copper and zinc.