Φυτοχημική μελέτη της μαστίχας Χίου (Pistacia lentiscus var. chia) από διαφορετικές περιοχές του νησιού

Abstract

Σε αυτή τη μεταπτυχιακή εργασία, μελετήθηκε η φυτοχημική σύσταση του αιθέριου ελαίου φύλλων και ρητίνης από δύο κλώνους (Μαυρόσκινος και Πυξάρι) του είδους Pistacia lentiscus var. Chia (μαστιχοφόρος σκίνος) από τρεις διαφορετικές περιοχές του νησιού της Χίου, χρησιμοποιώντας τη τεχνική της αέριου χρωματογραφίας (Gas chromatography-GC) συζευγμένη με φασματομετρία μαζών (Mass spectometry-MS) με σκοπό τη μελέτη της επίδρασης της γεωγραφικής προέλευσης στη φυτοχημική σύσταση των δειγμάτων που λήφθηκαν. Τα πτητικά συστατικά που ταυτοποιήθηκαν με τη παραπάνω τεχνική υπερτερούσαν αριθμητικά στο αιθέριο έλαιο των φύλλων από τις τρεις περιοχές και στους δύο κλώνους (κατά μέσο όρο 80 συστατικά) έναντι του αριθμού στο αιθέριο έλαιο ρητίνης (κατά μέσο όρο 23 συστατικά). Όσον αφορά τη ποιοτική σύσταση του αιθέριου ελαίου ρητίνης το χημικό προφίλ ήταν όμοιο σε όλες τις περιοχές και στους δύο κλώνους με το α-πινένιο και το β-Μυρκένιο να κυριαρχούν συμφωνώντας έτσι με τα αποτελέσματα της υπάρχουσας βιβλιογραφίας. Σχετικά με το αιθέριο έλαιο των φύλλων ως κυρίαρχη ένωση ταυτοποιήθηκε η α-τερπινεόλη σε όλα τα δείγματα φύλλων Μαυρόσκινου καταλαμβάνοντας ένα μεγάλο ποσοστό της σύνθεσης τους στις περιοχές Νένητα και Πυργί (δείγματα D2b και D3b, αντίστοιχα) και ένα μικρότερο σχετικά αλλά εξίσου αξιόλογο ποσοστό της χημικής σύνθεσης των φύλλων στη περιοχή Παναγία Σικελιά (δείγμα D1b). Αυτή η χημική σύνθεση δεν διαφέρει πολύ στα φύλλα από «Πυξάρι» όμως μπορούμε να διακρίνουμε ότι ενώ κι εδώ επικρατεί η α-τερπινεόλη αυτό συμβαίνει στους χημειότυπους P1 και P2 (περιοχές Παναγία Σικελιά και Πυργί) ενώ στο χημειότυπο P3 (περιοχή Νένητα) επικρατεί το β-Μυρκένιο με ποσοστό 43.35%. Εν κατακλείδι δε φαίνεται να υπάρχουν διαφορές στην φυτοχημική σύσταση των αιθέριων ελαίων λόγω γεωγραφικής προέλευσης και οι διαφορές που εμφανίζονται στα φύλλα ίσως να οφείλονται σε πιθανή διαφορά κατανομής βροχοπτώσεων την εποχή συλλογής των δειγμάτων ή και στη διαφορετική ωριμότητα του φύλλου . Ωστόσο οι παραπάνω παρατηρήσεις χρήζουν περισσότερης μελέτης με μεγαλύτερο αριθμό δειγμάτων και επαναλήψεων.

In this postgraduate thesis, the essential oil of leaves and resin from two clones (Mavroskinos and Pyxari) of the species Pistacia lentiscus var. Chia came from three different regions of the island of Chios was studied, using the technique of gas chromatography (GC) coupled with mass spectrometry (MS) in order to study the effect of geographical origin on the phytochemical profile of the samples that were received. The volatile components identified by the above technique were quantitatively superior in the essential oil of the leaves from the three regions and the two clones (an average of 80 components) compared to the number in the essential oil of the resin (an average of 23 components). As far as the qualitative composition of the resin essential oil concerned, the chemical profile was similar in all areas and in both clones with a-pinene and β-Myrcene were dominated, thus agreeing with the results of the existing literature. Regarding the essential oil of the leaves α-terpineol was identified as a dominant compound, in all samples of Mavroskinos leaves, possessing a large percentage of their composition in Nenita and Pyrgi areas (samples D2b and D3b, respectively) and a relatively smaller but equally significant percentage of chemical composition of the leaves in the area of Panagia Sikilia (sample D1b). This chemical composition does not differ a lot in the leaves from "Pyxari", but we can distinguish that while α-terpineol also predominates here, this happens in the P1 and P2 chemotypes (Panagia Sikilia and Pyrgi regions), while in the P3 chemotype (Nenita region) the β-Myrcene predominates with a percentage of 43.35%. In conclusion, differences were not found in the phytochemical composition of the essential oils due to geographical origin. The differences that appear in the leaves may be due to a possible variance in the distribution of rainfall at the time of sample collection or to the different maturity of the leaf. However, the above observations need more study with a larger number of samples and replicates.